Nieuwe coalitie wil fiscale aftrek voor giften fors inperken
Onrust bij kerken en goede doelen
Dat de nieuwe coalitie de fiscale aftrek voor giften fors wil inperken, veroorzaakt onrust bij kerken en goede doelen. Die zijn bang dat deze plannen ervoor zullen zorgen dat ze minder inkomsten krijgen. Anderen benadrukken dat mensen “nog steeds veel geld” zullen blijven geven.
“Volgens mij is het wél een ramp als deze plannen doorgaan”, reageert Joost Schelling, directeur van VKB Kerkrentmeesters, de vereniging van kerkrentmeesters in de Protestantse Kerk in Nederland.
In deze rubriek leggen we wekelijks een stelling rondom het nieuws voor aan een deskundige.
Ga naar Dit.eo.nl voor meer stellingen en meningen.
Waarom?
“Er zijn veel mensen die allerlei grote goede doelen van harte ondersteunen. Ze zeggen bijvoorbeeld: ‘Ik wil gewoon dat de EO blijft bestaan. Dus of dat nu fiscaal aantrekkelijk blijft of niet, ik steun de EO met een flink bedrag.’ Een grote groep gevers zal naar verwachting dit soort afwegingen blijven maken. Maar het wordt ingewikkelder met goede doelen waarvan veel mensen zeggen: ‘Prima dat die er ook zijn, maar daar voel ik mij meer tientjeslid van.’ Mijn vermoeden is dat dit – alles bij elkaar – toch nog om een behoorlijke groep en dus een groot bedrag gaat. Wat gebeurt er als zij ontdekken dat die kleinere giften niet meer nodig zijn om boven de belastingdrempel uit te komen? Waarschijnlijk schrappen ze die als eerste. Daar zit mijn grootste zorg.”
En als je inzoomt op kerken?
“Daarvoor geldt hetzelfde. In de Protestantse Kerk, maar ook in de Rooms-Katholieke Kerk en andere grotere denominaties zit een grote groep mensen ‘aan de rand’. Zij geven niet zomaar honderden euro’s per jaar aan de kerk, bijvoorbeeld tijdens Actie Kerkbalans, laat staan duizenden euro’s. Toch voelen ze zich op de een of andere manier wel verbonden aan een plaatselijke kerk, en geven ze er jaarlijks aan. Of neem inwoners die met een kleine bijdrage aan een ‘Vrienden van’-stichting het onderhoud van een monumentale dorpskerk ondersteunen. Tel je die giften bij elkaar op, dan kom je nog op een behoorlijk bedrag uit. Als deze plannen doorgaan, vrees ik dat de giftenstroom vanuit die groep sterk zal afnemen.”
Vond je het extra pijnlijk dat deze maatregel in geen enkel verkiezingsprogramma van de coalitiepartners te vinden is?
“Dat heeft me onaangenaam verrast. Ik heb het idee dat dit hele plan vanuit allerlei ambtelijke organen is aangedragen. Zo van: kijk, met deze bezuinigingsmaatregel krijgen we meer geld in de staatskas. Ik vind het echt een kortzichtige ingreep en niet in samenhang met andere fiscale maatregelen. Prima om nog eens goed naar het héle belastingstelsel te kijken en daarmee ook naar de giftenaftrek, maar dan als onderdeel van het grote geheel.”
Heb je de ‘Red de giftenaftrek’-petitie getekend, een initiatief van de ChristenUnie?
“Zeker. Gelukkig schaarden ook veel andere politieke partijen zich achter deze petitie, die inmiddels massaal is getekend.”
“Ik denk dat mensen nog steeds veel geld gaan geven”, zei Peter Kavelaars, hoogleraar fiscale economie. Volgens hem valt het dus best mee?
“Wat de gecommitteerde gevers betreft, heeft hij waarschijnlijk gelijk. Mijn zorg zit zoals gezegd vooral op die grote rand eromheen: de kleinere en minder trouwe gevers.”
Paul Smeets, hoogleraar filantropie, voorspelt dat deze plannen de giften met minstens 3,5 procent zullen doen dalen. Dit zou neerkomen op een verlies van ten minste 56 miljoen euro per jaar. Deel je deze sombere conclusie?
“Hij zit beter in de cijfers dan ik en ik vertrouw die percentages helemaal aan hem toe. Het zou mij alleen niks verbazen als het nóg negatiever uitpakt. Maar even uitgaand van die 56 miljoen euro: dat geld moet dan toch ergens anders vandaan komen, willen kerken en goede doelen kunnen blijven doen wat ze nu doen.”
Je bent ook predikant. Hoe past God in dit verhaal?
“Als christen mag je vertrouwen dat het op de een of andere manier goed zal komen. De Heer zal voorzien, zoals Hij in tweeduizend jaar christendom altijd heeft voorzien. Het onderwerp financiën zou in de kerk, maar ook op andere plekken, niet de grootste zorg moeten zijn. De andere kant? Met elkaar heb je ook een verantwoordelijkheid. Als je wordt geconfronteerd met een maatregel die een grote impact zal hebben op kerken en goededoelenorganisaties – die trouwens ook veel ménsen in dienst hebben, met gezinnen en hypotheken –, moet je op de bres springen. Vertrouwen op God én vanuit je verantwoordelijkheid aan de bel trekken en piketpaaltjes slaan, kan prima samengaan. Daarom is mijn pleidooi: ga niet aan die giftenaftrek morrelen, want daarmee maak je zo veel moois in onze samenleving kapot.”
