Omstreden liefde in Auschwitz: 'Love it was not'

Citron behoorde tot de eerste lichting vrouwen in het vernietigingskamp en viel op vanwege haar mooie uiterlijk en prettige stem. Toen de nazi’s haar dwongen te zingen, werd Wunsch op slag verliefd.

Voorkeursbehandeling

Citron had niet direct een afkeer van de SS-officier. Hij gaf haar een voorkeursbehandeling en was ook mild voor haar vriendinnen. In de loop der tijd begon ze zelfswarme gevoelens voor hem te ontwikkelen. Maar zou je zoiets ooit liefde kunnen noemen, in zulke omstandigheden?

Love it was not

Die vraag staat centraal in de Israëlische documentaire Love It Was Not, waarin de band tussen Helena Citron en Franz Wunsch nauwkeurig wordt gereconstrueerd. Regisseur Maya Sarfaty vond bijzondere archiefinterviews met zowel Citron als Wunsch (die toen de film werd gemaakt al waren overleden), en wist diverse medegevangenen van Citron op te sporen – hoogbejaarde vrouwen inmiddels, die helder en weemoedig hun herinneringen delen.

Wrange wending

Een paar decennia na de oorlog krijgt het verhaal nog een wrange wending. De SS’er en zijn gevangene hebben elkaar na de bevrijding van de kampen nooit meer gesproken, maar dan moet Wunsch op zeker moment terechtstaan voor zijn oorlogsmisdaden. Wanhopig zoekt hij contact met Citron, die inmiddels in Israël woont. Of zij niet naar Oostenrijk wil komen om te getuigen over hun relatie. “Als je gaat,” zeggen buurtgenoten, “zorgen wij dat je Israël nooit meer in komt.” Toch doet ze het.

Aangrijpend

Love It Was Not is een even intrigerende als aangrijpende film, vakkundig verteld en smaakvol geïllustreerd met originele fotocollages. Erg geschikt dus om te bekijken en bespreken rond 4 en 5 mei.