Reinier Sonneveld: 'Het vroege christendom was een Joodse sekte'
In deze aflevering van Kerk en ik kijkt presentator Elbert Smelt naar de vroege kerk. Hij gaat in gesprek met Miranda Klaver, hoogleraar religieuze antropologie en theoloog Reinier Sonneveld over de ontwikkelingen van de kerk door de eeuwen heen.
‘De vroege kerk begon gewoon bij families thuis', vertelt Reinier. 'Mensen vertelden elkaar verhalen. Waarschijnlijk dansten ze wat, zongen ze liederen en braken het brood. Het was een beweging die bedreigend was voor de normale orde. Want vrouwen en slaven hadden ineens de positie om in leiderschapsposities te komen. De Romeinen zagen de christenen een beetje als krakers. Mensen die er buiten lagen, gekke dingen deden. Er moesten er niet teveel van komen. Christenen werden gezien als een Joodse sekte. '
Crisistijd
Ook nu zijn er steeds weer groepen die teruggrijpen op de vroege kerk. Miranda: ‘Er ontstaan telkens opnieuw bewegingen tegenover de gevestigde kerk. Dat zie je door alle eeuwen heen. De kerk weet niet anders. Ook nu we in crisistijd zitten gebeurt dat weer. Toch zie ik deze crisis wel als een kans. Mensen gaan aan de slag met hun eigen geloof. Er is meer uitwisseling en nieuwe energie. Ze zien hoe het óók kan. Al zal de regelmatige kerkgang niet meer terugkomen. Daarnaast is er een enorme relativering van de preek. Voorgangers kunnen niet meer concurreren met de vele podcasts en preken op YouTube. Mensen kijken naar wat écht belangrijk is. Tegelijkertijd geloof ik ook dat de kerkgeschiedenis rituelen heeft die aansluit bij de gemeenschap van heiligen door alle eeuwen heen. Die plekken zul je houden.'
Toekomst van de kerk
Miranda vervolgt: 'Je ziet steeds minder tegenstellingen en hokjes en vakjes. Dat heeft ook te maken met de krimp van de kerk. Mensen vinden elkaar en zullen ook wel moeten. Natuurlijk, als je kijkt naar de cijfers en naar het aantal leden, dan is er echt wat aan de hand. Maar als je kijkt naar de kwaliteit, dan ben ik positief. Laat het maar een kleine gideonsbende zijn die overblijft.'
USP
Elbert vraagt wat dan het unieke van de kerk nog is. Reinier: 'Dat is God, Jezus. We hebben een uniek verhaal te vertellen over een God, die liefde is. En over Jezus. Het christendom heeft een enorme wendbaarheid. Het is een oerverhaal. Jezus is God en mens. Hij sterft en staat op. Daarmee heb je het leven te pakken. Het verenigt twee kanten; het gaat zowel over de ultieme vernedering als over een ultieme verhoging. In elke cultuur krijgt dat zijn eigen vorm.'
Over de podcast Kerk en ik
Deze podcastserie is een virtuele thermometer in de kerk van 2021. Hoe reageert de kerk op veranderende omstandigheden. Heeft de opgroeiende generatie straks nog iets met de kerk? Hoe ziet de kerk van morgen eruit? Welke positieve ontwikkelingen zijn er te zien? De presentatie is in handen van Elbert Smelt. Hij gaat zelf ook op zoek naar de kerk van de toekomst.
