‘Dit is niet de tijd om passief toe te kijken hoe bedrijven omvallen’

Jeannette Meersma heeft samen met haar collega Jeanette Kram een kantoor waar zij zich bezighouden met onder andere schuldhulpverlening. “Op dit moment kloppen er vooral ondernemers bij ons aan die door corona zijn geraakt en in zwaar weer zitten”, vertelt Jeannette. Zij werkt al vijfentwintig jaar in de schuldhulpverlening. “In de eerste instantie zat ik in de particuliere schuldhulpverlening. De laatste vijftien jaar help ik ondernemers.”

Het is niet voor het eerst dat ondernemers massaal omvallen. Tijdens de crisis van 2008 heeft Jeannette ook veel ondernemers failliet zien gaan. “Wat er nu gebeurt is vele malen erger dan toen. Het gaat nog jaren duren om hier weer bovenop te komen”, voorspelt Jeannette. “Het verschil met de vorige crisis is dat alle ondernemers nu in hetzelfde schuitje zitten en zij hier open over durven te praten. Ook is er nu wetgeving om de ergste klappen op te vangen en zijn er mogelijkheden voor de ondernemer om gericht om hulp te vragen. In het verleden moesten ondernemers zelf op zoek gaan naar hulp. Het onderwerp wordt gelukkig ook vaak besproken in de media en in de Tweede Kamer is hier ook aandacht voor.”

Het gaat niet om slecht ondernemerschap

“Het wordt niet langer gezien als slecht ondernemerschap als een bedrijf dreigt om te vallen, maar meer als iets wat de ondernemer buiten zijn schuld om is overkomen”, weet Jeannette. “Ik ben blij dat het tegenwoordig mogelijk is om meer openheid te geven; wij als Nederlanders zijn helaas nog veel te veel bezig met het woord ‘schuld’. Dat is jammer, want als je kijkt naar de mogelijkheden die er zijn om geholpen te worden in moeilijke tijden, dan duurt het nog steeds veel te lang voordat ondernemers bij ons aankloppen.”

In het verleden duurde het gemiddeld drie tot vijf jaar voordat de ondernemer bij Jeannette en haar collega aanklopte. “Dat zijn jaren vol zorgen en ellende. Dat hadden wij deze ondernemers graag willen besparen. Als zij in een beginstadium aan de bel trekken, kunnen wij een hoop schade beperken. Dankzij corona is de drempel gelukkig lager geworden en kloppen noodlijdende ondernemers sneller bij ons aan.”

Geen perspectief

Jeannette weet dat er ondernemers zijn die deze periode niet zullen overleven en door de coronamaatregelen en langdurige lockdown om zullen vallen. Er zij echter ook ondernemers die door moeten gaan om hun schulden af te kunnen betalen. “De komende jaren zullen er veel mensen zijn die geen geld hebben. Veel ondernemers hebben het afgelopen jaar hun pensioen en spaargeld moeten aanspreken om het hoofd boven water te kunnen houden. Voor deze mensen is er geen enkel perspectief meer; zij hebben helemaal niks als zij stoppen met werken.”

Jeannette hoort doorlopend schrijnende verhalen van hardwerkende ondernemers die hun levenswerk in enkele maanden tijd zagen instorten en hun spaargeld zagen verdampen. “Ik help momenteel een horecaondernemer. Zij heeft het afgelopen jaar geprobeerd haar personeel door te blijven betalen, maar uiteindelijk moest zij hiervoor haar pensioen aanspreken. Ondanks al haar inspanning dreigt zij nu failliet te gaan. Dat is zo wrang. Ze had het zo goed voor elkaar; runde een erg populair restaurant en had zelfs een sommelier in dienst. Vanwege de coronamaatregelen moest haar prachtige restaurant dicht en verdampten haar inkomsten, terwijl de kosten gewoon doorgingen. Dat houdt niemand lang vol. Zij moest haar exclusieve wijnvoorraad afschrijven en liep tegen steeds meer onvoorziene kosten aan. Deze ondernemer is van een gezonde onderneming met spaargeld op de bank in een jaar tijd naar een noodlijdend bedrijf gegaan. Dit heeft niks met slecht ondernemerschap te maken.”

Ook nu is er veel dat wij nóg wel kunnen doen om het bedrijf een overlevingskans te bieden

“Wij proberen als hulpverlener zo laagdrempelig mogelijk te zijn”, vertelt Jeannette. “Als iemand aanklopt om hulp, zorg ik ervoor dat ik binnen twee dagen bij deze ondernemer op de bank of kantoor zit. Ik ga in gesprek over de persoon die hij of zij is, over de dromen die deze persoon heeft en over zijn of haar ambities als ondernemer. Vervolgens ga ik meedenken over de mogelijkheden die er zijn om het bedrijf weer gezond te maken. Natuurlijk is dat lastig in de huidige tijd, zeker gezien de beperkingen die er zijn. Toch is er veel dat wij nog wél kunnen doen om het bedrijf een overlevingskans te bieden.”

De NVVK – branchevereniging voor schuldhulpverlening, sociaal bankieren en bewind voering – heeft afspraken gemaakt met de Belastingdienst en regelingen kunnen treffen, zodat de ondernemer uitstel van betaling krijgt totdat er weer inkomsten zijn. Jeannette: “Het heeft veel inspanning en tijd gekost om dit voor elkaar te krijgen, maar hierdoor zijn er gelukkig nog mogelijkheden om een noodlijdend bedrijf te redden.”

Schuldhulpverlener

Tot slot wil Jeannette alle ondernemers die momenteel in zwaar weer verkeren adviseren het hoofd niet te laten hangen. “Vraag hulp aan specialisten. Wij zullen je stap voor stap begeleiden in dit traject en de schuldeisers vragen tijdelijk een stap terug te doen, zodat je even tot rust kunt komen, tot de storm is gaan liggen.” Jeannette ontmoet ondernemers die er helemaal doorheen zitten en bij wie het in het hoofd een complete chaos is. “Het mooie van mijn werk is dat ik deze mensen weer hoop kan geven en tijdelijk kan ontzorgen. Als er weer rust is gecreëerd ga ik samen met de ondernemer de puzzel leggen en de verschillende mogelijkheden bespreken. Omdat ik op de hoogte ben van de wirwar aan mogelijkheden, kan ik ze dit uitleggen en adviseren. Het zou jammer zijn als er mogelijkheden onbenut blijven en een bedrijf onnodig failliet gaat. Een ondernemer weet vaak niet wat er allemaal mogelijk is. Het belangrijkste is de eerste stap te durven zetten en op zoek te gaan naar een specialist.”

Jeannette roept op om er voor elkaar te zijn in deze moeilijke tijd. “Zie je dat iemand het zwaar heeft, maak het bespreekbaar. Vraag hoe het gaat en wijs op de mogelijkheid om hulp te vragen bij schuldhulpverlening. Dit is niet de tijd om passief toe te kijken hoe bedrijven omvallen; we zullen in de actiestand moeten. Als je merkt dat de ondernemer er doorheen zit en het niet meer weet, help hem dan en bespreek de mogelijkheden die er zijn. Ga naar de gemeente of klop aan bij de NVVK en vraag om een hulpverlener bij jou in de buurt!”

Ook ondernemer Lydia heeft het moeilijk door de coronamaatregelen, ze vertelt erover: ‘Elke dag proberen we de kracht te vinden om het vol te houden’