Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Serie Smaakmakers: Brood, bal en bier in Ede

Op zoek naar lekkers in de regio

Producten kopen uit eigen streek. Het is duurzaam, hip én je weet wat je eet. Daarom gaan Visie-redacteuren deze zomer al fietsend langs verkoopstalletjes en aanbieders van lokale producten in hun eigen regio. Deze aflevering: Ede.

Deel:

Een kijkje bij de lokale ondernemer om de hoek levert geheid verrassingen op. Zeker als je op zoek gaat naar lokaal geteelde producten. Nou ja, lokaal… Er deed ook een Spaans runderras mee.

Jorisbrood

“Een ambachtelijke natuurbakkerij,” zo noemt Joris van Voorthuizen zijn onderneming op het voormalige kazerneterrein in Ede. Sinds vorig jaar woont en werkt hij met zijn vrouw Anne-Marie aan de Verbindelaarsweg 90 op de Mauritskazerne, in een voormalige officiersstal die omgetoverd is tot bakkerij, café, vergaderruimte en woning ineen. Op het terras genieten gasten van een broodje en ook in de winkel loopt het lekker door op deze woensdagmiddag. En dat terwijl het terrein rond dit statige, in stijl gerenoveerde pand nog volledig in aanleg is. “Er komt hier nieuwe bestrating en op het kazerneterrein zijn volop woningen in aanbouw,” vertelt Joris.

Met het bakken van zijn Jorisbrood begon hij jaren geleden al. Zijn werk als lobbyist liet hij achter zich, de stropdas ging af, en de wekker staat sindsdien op 4.30 uur aan het begin van de week en op 1.30 uur richting het weekend. “De naam Jorisbrood heb ik niet zelf bedacht,” lacht de ondernemende ambachtsman. “Toen ik in opleiding was in Bunnik, vroegen klanten om een brood van mij. ‘Doe maar zo’n Jorisbrood.’”

Langere rijs

Joris bakt zijn zuurdesembrood op de Franse manier, met een zuurdesem op basis van spelt of tarwe. “Gangbaarder is de Duitse manier met een zuurdesem op basis van rogge. Dat brood is wat zuurder.” Uniek aan Joris’ brood is ook dat hij de degen stuk voor stuk met de hand vormt. “Daardoor kan ik veel meer water gebruiken dan wanneer ik het machinaal zou doen. Water geeft het brood een natuurlijke houdbaarheid en smaak. In mijn brood vind je geen kunstmatige stoffen: water, Keltisch zeezout en meel zijn de enige ingrediënten.” Ook krijgt zijn brood een langere rijs dan ‘gewoon’ brood, wat de smaak ten goede komt. In plaats van twee tot drie uur neemt de productie van een Jorisbrood inclusief rijzen maar liefst achttien uur in beslag.

Zoete broodjes en gebak maakt Joris ook. Verder verkoopt hij in de winkel streekproducten zoals Remeker kaas en kruidenthee, maar ook broodmessen en linnen broodzakken.
Jorisbrood.nl

Jorisbrood
Credits: Ruben Timman.

Smaakpark

Aan het einde van de straat, net om de hoek, staat een grote loods die als laatste dienst heeft gedaan als schermhal. Toen het kazerneterrein op volle toeren draaide, was dit mogelijk de plek van de artillerieopslag, maar dat is niet met zekerheid te zeggen, vertelt de huidige eigenaar Christian Weij. “Er is niet veel bewaard. Bouwtekeningen zijn er ook niet meer, dus toen we de gevelplaten verwijderden, was het echt een verrassing wat er tevoorschijn kwam.” Eind 2020 moet dit pand een foodhal zijn met een pluktuin eromheen. Een compleet smaakpark dus, inclusief rondsnuffelende varkens. “Het woord smaakpark hebben we afgeleid van pretpark. Een bezoekje aan ons wordt een belevenis. Elke vier maanden veranderen we van thema, en de foodhal met acht kleine keukens blijft om die reden in eigen beheer. Werken we met het thema ‘explosieve smaken’, of ‘bijsmaken’, of ‘Hollandse smaken’ – dan staat alles, ook in de tuin, in het teken daarvan. Dit wordt dus geen hal waar je het na drie keer wel gezien hebt.”

‘Genoeg te eten’

Tot nu toe bestaat de foodhal vooral in het hoofd van Christian, én op zijn website waar je een goed beeld krijgt van hoe het moet gaan worden. Dat hij de buurt mee heeft in dit project, blijkt wel uit de crowdfunding waaraan 235 mensen meededen en die 275.000 euro opbracht. “Er komen regelmatig buren een kijkje nemen en ik krijg ook hulp van vrijwilligers uit de omgeving.”

De onderneming van Christian, auteur van twee boeken over fermenteren: Verrot Lekker (2015) en Verrot Gezond (2019), is officieel aangemerkt als Dutch Cuisine. Dat gaat uit van het principe dat 80 procent van het voedsel in de aangesloten restaurants van lokale bodem is. “Lokaal betekent dan Nederlands, maar ik houd het kleiner. Mijn eten komt vooral uit Gelderland en van de Utrechtse Heuvelrug, dus uit een straal van 40 kilometer. Dat kan prima, er is hier genoeg te eten. En wat er niet is, kweken we zelf.”
Smaakpark.nl

Boerderij Mossel

Boerderij Mossel
Credits: Ruben Timman.

Voor het volgende adres gaan we de heide op. Zet vooral je navigatie uit als je met de auto komt, waarschuwt Chantal Prangsma van Boerderij Mossel vooraf. Ook al doen fotograaf en schrijver dezes geen wedstrijdje, het blijkt toch dat je er met de fiets sneller bent. Langs de Kreelse Plas, voorbij tarwevelden, door het bos, kom je uiteindelijk bij deze monumentale boerderij. Het terras zit vol fietsers, auto’s zijn er bijna niet te bekennen. “Het ontmoedigingsbeleid van de gemeente werkt heel goed,” lacht Chantal, die ondertussen druk is met speelvriendjes van haar zoon. “Ik zorg dat jullie een broodje bal krijgen. Dat is vlees van de zwarte Spaanse Sayaguesa-runderen die hier rond de boerderij grazen.”

De boerderij is voor groepen tot 28 personen geschikt om te overnachten, zo blijkt op de website. Ook vinden er overdag bruiloftsfeesten plaats. “Voor zonsondergang moet iedereen hier weg zijn, dus een feest kan nooit tot in de late uurtjes doorgaan,” legt de maakster van de gehaktballen uit.

Uitvaart buiten

Dit jaar heeft Chantal voor het eerst onderdak geboden aan uitvaartceremonies. Juist vanochtend vond er een plaats in de weide naast de boerderij een uitvaart plaats. De rust van deze plek, de natuur, en de stilte lenen zich er goed voor. Chantal: “Het is wel zaak dat zo’n plechtigheid afgeschermd wordt van andere bezoekers, daar let ik goed op.”

Als de broodjes bal goed op de foto staan, kunnen we er onze tanden in zetten. Een beloning van formaat, na zo’n fietstocht! Als je de tocht met kinderen onderneemt, kunnen zij zich uitleven in de speeltuin met schommels, wipwap en klimtoestellen.

Omdat er door de omgeving veel ruiterpaden lopen, zijn er bij Mossel zeven paardenboxen te huur voor ruiters die overnachten op de boerderij. En voor de snelle voorbijganger te paard zijn er bij het terras wat dwarsbalken waaraan je je paard kunt vastmaken.
Boerderij-mossel.nl

Landwinkel ’t Doesburger Erf

Omwille van de tijd, besluiten we om de landwinkel ’t Doesburger Erf links te laten liggen. Toch is het zeker de moeite waard om deze landwinkel, op een steenworp afstand van het 19e-eeuwse Huis Kernhem, te bezoeken. Hier verkoopt boerin Marianne streekproducten, zoals scharreleieren, diverse jams en sappen, zuivel en kaas, en streekbier. Op de boerderij rond de winkel lopen kippen, varkens en schapen.
Doesburgererf.nl

Melk & Puur

Melk en puur
Credits: Ruben Timman.

Na een goed halfuur trappen vanaf de Mossel zijn we weer in het centrum van Ede. Op de hoek van de Grotestraat en de Molenstraat heeft de Westervoortse Elma sinds maart 2019 haar winkel ‘Melk & Puur – Het Lekkere Winkeltje van Elmade’. Onder de naam Elmade maakte ze voor die tijd al banket, en deelde ze allerlei recepten op haar website. Het is tegen sluitingstijd en Elma zit net een sinaasappel te eten op een bankje in haar winkel. In de kast staan zowel Elmadeproducten als ingekochte lekkernijen uitgestald. Haar chocolade komt van Pierre, La Bohème, en van Zingg. “Zingg is het meest experimenteel,” legt ze uit. “Zij komen altijd weer met verrassingen. Een partij als La Bohème is klassiek, daar verandert een recept niet zomaar.”

Jam uit de tuin

Lokaal zijn hier vooral de ingrediënten die Elma gebruikt in haar taarten, zoals bloem en honing, en de vruchten waar ze onder meer jam van maakt. Die komen namelijk uit haar eigen tuin.

Tijdens de lockdown half maart, kreeg Elma het juist razend druk, vertelt ze terwijl ze op de foto wordt gezet. “Werkgevers wilden allemaal een leuk presentje voor hun werknemers, dus daar heb ik in april echt veel tijd aan besteed. In mei kwam er een dipje, maar al snel merkte ik dat de particuliere klanten weer kwamen.”

Een terras heeft Elma niet, maar je kunt er wel langs de gevel zitten. En binnen schenkt ze ook koffie of thee. “Kijk, wat dacht je van een pot thee met een bonbonplankje? Dat is weer eens wat anders dan kaas.”
Elmade.nl

Op Visie.eo.nl/smaakmakers staat een overzicht van alle lokale verkoopadresjes in Nederland. Hebt u ook een gouden adres? Mail naar Visie@eo.nl en we voegen hem toe aan het overzicht.

Beeld: Ruben Timman

Regio Foodvalley

Ede ligt in het hart van de Regio Foodvalley. In deze regio werken ondernemers samen met de overheid en het onderwijs aan een gezonde en duurzame omgeving. Gezond voedsel produceren met aandacht voor dierenwelzijn en milieu, is het streven. Ook probeert Regio Foodvalley een gunstig vestigingsklimaat te creëren voor agrifood-ondernemers. Met de totale onderneming van Regio Foodvalley is zo’n 70 miljoen euro gemoeid.
Regiofoodvalley.nl

Geschreven door

Reinald Molenaar

--:--