Vera’s man had jarenlang heftige psychoses

Als Vera 27 is, krijgt ze een relatie met Wim. Een jaar later, in 2010, trouwt het verliefde koppel. “Die periode bracht veel veranderingen met zich mee. We trouwden, gingen op huwelijksreis, kochten een huis, verbouwden en verhuisden. Tijdens die veranderingen merkte ik dat Wim het steeds moeilijker vond om taken op te pakken. Hij kreeg ook ander werk. De werkdruk ervaarde hij als zo hoog, dat hij thuis steeds meer alcohol nuttigde. Na anderhalf jaar hield hij het werken niet meer vol en meldde hij zich ziek.”

Psychoses

Zodra Wim thuisblijft van zijn werk, merkt Vera dat het niet goed met hem gaat. “Hij was steeds vaker verward of agressief, naar zichzelf toe, maar ook verbaal naar mij. Hij begon ineens te vloeken, zocht iets wat hij niet kon vinden, verwondde zichzelf door met zijn hoofd tegen de muur te bonken of trapte met zijn voet tegen de trap. Later kon hij zich niets van al deze gebeurtenissen herinneren. Door gesprekken met hulpverleners en pastorale zorg kwamen we erachter dat Wim last had van psychoses. Dit ervaarde ik als heel heftig. De eerste keren probeerde ik Wim terug te brengen in de realiteit, maar dit kostte mij veel energie en hem veel frustraties. Daarna ging ik mee in het verhaal, niet door te zeggen dat ik zag wat Wim zag, maar door te bevestigen dat het heel naar was wat hij ervaarde.”

Elke keer verviel hij weer in het drankmisbruik

Vera zag dat Wim in één keer heel veel medicijnen kon slikken. Ook had hij inmiddels een alcohol- en rookverslaving ontwikkeld. “Hij wilde rust in zijn hoofd en dacht dat deze middelen hielpen. Maar het aantal psychoses nam alleen maar toe. Na twee maanden kon hij een paar dagdelen per week naar een dagbehandeling, maar dit loste niets op. Na nog een paar maanden werd Wim een paar dagen opgenomen. Omdat Wim heel slim is en zich helemaal in één ding kan verdiepen, kreeg hij in eerste instantie de diagnose Asperger. Daar werd hij voor behandeld, zonder succes. Er volgde periodes waarin het goed leek te gaan, maar elke keer verviel hij weer in het drankmisbruik en kwamen de psychoses terug.”

“Wim zonderde zich meestal af om te drinken. Ik kreeg dus niet altijd iets van zijn dronkenschap mee, maar kwam erachter als er betalingen van onze creditcard werden afgeschreven. De keren dat ik hem wel dronken meemaakte, zwalkte hij op zijn benen, praatte hij met dubbele tong en zag hij dingen die er niet waren. Ik pakte hem weleens beet, zodat hij zichzelf niet kon beschadigen. Ook heb ik heel wat uren naast hem gelegen om hem het gevoel van warmte en geborgenheid te geven, wat op dat moment fijn voor hem was, maar de problemen bleven.”

Ik vroeg me af hoelang ik dit nog volhield

Vera werkt zelf bij een zorginstelling en zorgt thuis voor haar man. “Ik probeerde met de dag te leven, dat hielp me om sterk te blijven en voor Wim te kunnen zorgen, maar ik stond altijd in de aan-modus. Ik was soms zo verschrikkelijk moe dat ik me afvroeg hoelang ik deze heftige periode nog volhield. Ook twijfelde ik of ik überhaupt met Wim verder wilde. Maar ik wist dat hij niet zichzelf was, hij is van nature juist een heel lieve man. Toch sloot hij zich van me af, we konden niet goed meer met elkaar praten. Ik voelde me vaak wanhopig en machteloos. Wat me wel bemoedigde was onze trouwtekst, Prediker 4 vers 10: ‘Wanneer twee vrienden samen zijn en een van beiden valt, helpt de ander hem weer overeind.’ Ik geloofde dat God hiermee wilde zeggen dat Wim en ik samen sterker uit deze periode zouden komen.”

Wim had geen Asperger, maar schizofrenie

In 2016 wordt Wim bij een andere zorginstelling opgenomen. “Hier vertelden ze dat Wim geen Asperger heeft, maar schizofrenie. De symptomen komen enigszins overeen, maar schizofrenie betekent daarbij dat hij heel gevoelig is voor psychoses. Vooral stress en grote veranderingen zijn triggers. Achteraf gezien was het dus niet gek dat Wim psychoses ervaarde, na al die grote veranderingen aan het begin van ons huwelijk en allerlei andere tegenslagen in ons leven. Deze zorginstelling leerde Wim om met zijn psychoses om te gaan, ook werd zijn alcoholverslaving aangepakt. De stemmen die Wim af en toe in zijn hoofd hoorde, zijn sinds bevrijdingspastoraat voorgoed verdwenen. Dat gaf hoop.”

Leren loslaten

De GGZ-instelling waar Wim is opgenomen, bevindt zich aan de andere kant van het land. “We zagen elkaar niet veel”, vertelt Vera. “Dat was moeilijk, maar als ik met de auto naar hem toe reed, zette ik Grootnieuwsradio aan en besefte ik dat God altijd bij ons is en ons helpt. Door op God te vertrouwen, leerde ik mijn zorgen – en de discussies die we soms hadden – loslaten. Dat was niet makkelijk, want ik moest afstand van mijn man nemen, terwijl je in een huwelijk juist verbonden met elkaar wilt zijn. Ook miste ik het om met zijn tweeën erop uit te gaan. Daarnaast deelden we het geloof niet meer samen, dat was lastig. Gelukkig hebben we vrienden en vriendinnen om ons heen die er voor ons allebei waren. Dat maakte de situatie draaglijker, daar ben ik enorm dankbaar voor.”

De oplossing

Na een jaar thuis, vervalt Wim weer in het drankmisbruik en krijgt opnieuw een psychose. “Ik zei al eerder dat de situatie écht moest veranderen en na deze terugval drong de ernst bij Wim zelf ook door. Hij ontdekte een medicijn dat de zucht naar alcohol wegneemt. Na een jaar werd Wim weer tijdelijk opgenomen en mocht hij met dit medicijn beginnen. Sindsdien heeft hij geen druppel alcohol meer aangeraakt, behalve tijdens avondmaal in de kerk. Hij voelde zoveel rust en kracht, dat hij zich liet dopen. Ook belde hij mensen met wie hij ooit een aanvaring heeft gehad, om aan hen vergeving te vragen. Ik zag hem veranderen in die lieve Wim, zoals ik hem kende, dat was zo mooi om te zien.”

Het is nog steeds niet altijd makkelijk

“Stapje voor stapje stond Wim er weer voor open om écht met mij te praten, het geloof te delen en samen dingen te verwerken. Hij kreeg ook weer zin om dingen te doen en voelde zich weer prettig in zijn hoofd. Inmiddels zijn we een gelukkig koppel, maar het is nog steeds niet altijd makkelijk. Hij heeft nog weinig energie om erop uit te gaan en hij kan ook nog niet aan het werk. We moeten maar zien of daar ooit sprake van zal zijn vanwege zijn diagnose. Maar hij volgt op dit moment wel een dagbesteding bij een zorgboerderij, dat doet hem erg goed.”

Kinderwens

Vera is inmiddels 38 jaar. Vóórdat deze moeilijke periode aanbrak, hadden zij en Wim een grote kinderwens. Die wens is er nog steeds. “Maar er is een kans dat het kind schizofrenie krijgt. Of diabetes, dat ik zelf heb. Ook ben ik niet enorm vruchtbaar. Daarbij brengt het oppakken en doorlopen van een medisch traject om zwanger te worden spanningen met zich mee, die bij Wim kunnen leiden tot psychoses. Eigenlijk weten we dus dat een kind geen wijze keuze is en dat we in de toekomst geen groter gezin zullen vormen. Al zien we een kind ‘krijgen’ niet als een wel-niet keuze, meer als een geschenk dat God ons zou kunnen geven, maar helaas liep ons leven anders. Die gedachte vind ik heel moeilijk en heeft me zeker al veel verdriet bezorgd. Maar we hebben ook veel vrienden die nog geen kinderen hebben of alleen zijn, het troost ons enigszins dat we met hen kunnen praten en dat we ons door hen begrepen voelen.”

God gaf me datgene waardoor ik positief kon blijven

“Wim en ik zijn sterker uit deze heftige periode gekomen dan hoe we erin gingen. Ik heb ook echt de Bijbeltekst uit 1 Korinthe 10:13 ervaren: ‘U hebt geen beproevingen te doorstaan die niet door mensen te dragen zijn. God is trouw en zal niet toestaan dat u boven uw krachten wordt beproefd: Hij geeft u mét de beproeving ook de uitweg, zodat u haar kunt doorstaan.’ God gaf me hoop waardoor ik positief kon blijven, daar ben ik zo dankbaar voor. We vormen geen gezin met kinderen, maar ik geloof en vertrouw nog steeds dat God een mooi plan voor onze toekomst heeft.”

*Vera en Wim zijn gefingeerde namen.

Lees ook: 'Liesbeth had een psychose: "Mensen dachten dat ik gek was"'