Waarom zestigers gelukkiger zijn dan veertigers
"Het leven is stressvol. Maar dan stijgt het geluksgevoel, met een piek rond ons 65e"
Ben je een veertiger? Dan heb ik goed nieuws: het leven wordt beter! Ben je een zestigplusser? Dan leef je in de gelukkigste fase van je leven, schrijft voormalig Eva-eindredacteur Thea Westerbeek.
Je hoort het senioren vaak zeggen: “Je wilt wel ouder worden, maar je wilt niet oud zijn.” En dan bedoelen ze dat het lijf wat krakkemikkig wordt en dat het levenseinde onherroepelijk nadert. Toch wordt iedereen, welke leeftijd hij ook heeft, elke dag een dagje ouder. Dus je kunt dat proces maar beter positief bekijken. Er is reden genoeg voor!
Up-down-up
Als je kijkt naar het geluksgevoel van mensen, zie je een U-curve. We zijn onder de 25 jaar heerlijk zorgeloos. Daarna daalt het geluksgevoel tot een dieptepunt rond de 45 jaar. Het leven is stressvol. Maar dan stijgt het geluksgevoel, met een piek rond ons 65e. Dat schrijft de Vlaamse auteur Manu Adriaens (1959) in zijn boek Waarom zestigers gelukkiger zijn dan veertigers.
Ik heb een aantal zestigplussers in mijn omgeving gevraagd of ze dit herkennen. Douwe, een actieve vrijwilliger zegt: “Rond mijn veertigste werd ik opgeslokt door het leven als man en vader, als kerklid. Ik was ook maatschappelijk betrokken en eigenaar van een bedrijf. Ik gaf honderd procent. Om op mijn zeventigste te ontdekken wat ‘leven in het moment’ is. Kijken naar mijn vrouw. De dauwdruppel op een grasspriet. Iets van God opmerken in het kleine. Weten dat niet alle vragen beantwoord zullen worden.”
En Corrie: “Als veertiger was ik nog volop bezig met de combinatie van kinderen, een druk sociaal leven en mezelf waarmaken in het arbeidsproces. Ik ben nu in rustiger vaarwater beland. Je hebt meer levenservaring en minder stress.”
Juist als mensen in de bloei van hun leven hun werk en gezin aan het opbouwen zijn, ervaren ze kennelijk het minste geluk. Ik herken zelf ook dat – onverwachte – dieptepunt rond mijn veertigste. Ik was gelukkig getrouwd, had fijn werk (bij Eva ;-), was actief in de kerk en dacht goed in evenwicht te zijn. Toch raakte ik na een baanswitch overspannen. Gelukkig kwam ik er weer bovenop. Maar ik kan soms echt uitkijken naar een leven na mijn zestigste, van minder werken en meer rust.
Niet somberen!
Eigenlijk is het helemaal niet zo vreemd dat er in het Hebreeuws hetzelfde woord – gil – bestaat voor zowel ‘ouderdom’ als ‘vreugde’. Adriaens citeert in zijn boek de Nederlandse socioloog Ruut Veenhoven, die onderzoek deed naar het geluksgevoel van EU-burgers na hun pensionering. “Het ziet ernaar uit dat mensen zich lekkerder voelen in de marge,” is zijn verrassende constatering. Ze hebben meer tijd voor spiritualiteit en het ondersteunen van anderen.
Als ouderdom en vreugde synoniem zijn, hebben we dus alle reden om vrolijk uit te zien naar de toekomst! Ouderen hoeven niet aan de kant te staan. Ze zijn tegenwoordig gemiddeld nog heel lang gezond, en actief betrokken bij hun (werkende) kinderen en kleinkinderen, de kerk en het verenigingsleven.
De christelijke hoogleraar neuropsychologie André Aleman is auteur van het boek Het seniorenbrein. Hij heeft ontdekt dat mensen die positief over de ouderdom denken, gemiddeld zeven jaar langer leven dan somberaars! Ze ervaren ook minder stress. Bovendien zouden gelovigen (van welke religie ook) iets gelukkiger zijn dan niet-gelovigen. Aleman zegt: “Wanneer je dingen bij een alwetende God kwijt kunt, geeft dat veel innerlijke rust.”
Voors en tegens
Natuurlijk moeten we niet overdrijven, er kleven voor- én nadelen aan het verstrijken der jaren.
Pluspunten:
- Je intelligentie neemt toe, je algemene kennis en woordenschat worden groter.
- Je neemt meer weloverwogen beslissingen.
- Je bent empathischer.
- Je trekt je minder aan van wat anderen zeggen.
- Je hebt geleerd van fouten, hebt levenswijsheid en geloofservaring en kunt anderen dienen met je kennis.
Minpunten:
- Je fysieke kracht wordt minder.
- Je loopt meer kans op een ernstige ziekte.
- Je geheugen gaat achteruit.
- Steeds meer leeftijdgenoten vallen weg.
Zinvol leven
Zestigplussers voelen zich extra gelukkig als ze van betekenis zijn en kunnen geven, blijkt uit interviews. Sommigen pakken een studie op, anderen worden mentor van jonge mensen, gaan werken in het pastoraat of in asielzoekerscentra. Kortom, in het vrijwilligerswerk zijn heel wat zestigplussers te vinden.
In beweging blijven is belangrijk, het houdt je gezond, zowel fysiek als mentaal. Maar ook: in gelóófs-beweging, op weg naar waar God je roept. Toen Mozes achter de schaapskudde vandaan werd geroepen om zijn volk uit Egypte te leiden, was hij nota bene tachtig! Hij had een periode van veertig jaar in de woestijn nodig waarin God hem op zijn taak voorbereidde.
Mijn broer Dick (67) vertelt: “Na 38 jaar ondernemen moest ik het faillissement aanvragen en ben nu werkzaam als zzp’er. Ik raakte alles kwijt wat ik had opgebouwd. En daarmee begon mijn geluk. Je hebt bijna alles wat er verkeerd kan gaan al een keer meegemaakt. Het belangrijkste om gelukkig te zijn zit in relaties, ook: je relatie met God. Daarom ben ik theologie gaan studeren, om Hem beter te leren kennen. Ik ben Hem nu dankbaarder met weinig, dan vroeger met een dik banksaldo. Maar toen ontbrak de levenservaring om het te waarderen.”
Schrijvers, schilders en musici blijven vaak doorwerken, terwijl anderen met pensioen gaan. Titiaan schilderde zijn indrukwekkendste werken zelfs tegen zijn honderdste jaar! En Renoir, door artritis invalide geworden, schilderde dóór. Hij zei: ‘Pijn verdwijnt, maar schoonheid blijft’, lees ik in het boek Waarom zestigers gelukkiger zijn dan veertigers.
Sterfbedtest
De titel van het boek geldt ook voor de auteur zelf, vertelt hij me in een interview. “Ik zat altijd tegen deadlines aan, maar heb gas teruggenomen, doe niet meer heel veel tegelijk en zoek bewust de stilte op. Iedere dag begin ik met een uur meditatie.” Manu Adriaens noemt zich boeddhistisch geïnspireerd, en laat zich ook leiden door de ‘sterfbedtest’ van de Australische palliatief verpleegkundige Bronnie Ware. Zij vroeg mensen op hun sterfbed waar ze spijt van hadden en stelde een top 5 op:
- Ik had liever mijn dromen waargemaakt dan te voldoen aan de verwachtingen van anderen.
- Ik had minder hard willen werken.
- Ik was graag meer uitgekomen voor mijn gevoelens.
- Ik heb spijt dat ik bepaalde vriendschappen heb laten verwateren.
- Ik zou willen dat ik mezelf gelukkiger had laten zijn.
Adriaens: “Bij alle keuzes die ik maak, vraag ik me af: als ik hier ja of nee tegen zeg, zou ik daar dan met spijt op terugkijken? Dat is voor mij een van de belangrijkste levenslessen uit mijn boek.”
Bevoorrecht
Zijn alle zestigplussers gelukkig met hun levensfase? Marijke: “Ik voel mij niet gelukkiger, wel zelfverzekerder.”
Christien: “Ik kan niet zeggen dat ik gelukkiger ben dan toen ik veertig was. Ik zou nog wel een keer veertig willen zijn, maar dan met de ervaring van een zestigjarige. Nu heb ik vaak het gevoel dat alles zo snel voorbijgaat. Ik geniet wel meer van mijn volwassen kinderen. Je hoeft ze niet meer op te voeden. En mijn leven is relaxter. Verder maakt het niet zoveel uit. Iedere leeftijd heeft mooie kanten.”
Toch geef ik mijn vriend Douwe (77) helemaal gelijk als hij zegt: “Je bent bevoorrecht, als je tijd van leven krijgt om het verschil tussen veertig en zestig jaar te ontdekken.”
Illustratie: José Boekema
Lees ook: Geef je grenzen aan en word gelukkig! #tips
Over Thea Westerbeek
Thea Westerbeek stond aan de wieg van Eva en werkte zeven jaar voor het blad als eindredacteur en columnist. Tegenwoordig is zij hoofdredacteur van Elisabeth magazine en werkt zij op de afdeling Communicatie van Stichting Sprank. Daarnaast heeft zij haar eigen tekstbureau.
