Wat betekent de uitbreiding van Mozaïek0318 voor lokale kerken?
'Megakerken bieden een plek voor potentiële afhakers'
Het ongemak bij lokale kerken over de uitbreiding van de Veenendaalse kerk Mozaïek0318 naar Bunschoten-Spakenburg is begrijpelijk, vindt religieonderzoeker Miranda Klaver. Maar de redenen dat mensen overstappen naar een andere kerk, zijn divers. “Het is niet alleen concurrentie.”
Nadat de evangelische megakerk Mozaïek0318 in haar nieuwsbrief bekendgemaakt had dat de gemeente gaat uitbreiden naar Bunschoten-Spakenburg, regende het kritische vragen – vooral op sociale media. Waarom zou je als gemeente een nieuwe kerk stichten in een regio waar al zó veel kerken zijn?
Andere regio's
Theoloog en antropoloog Miranda Klaver van de Vrije Universiteit Amsterdam schreef naar aanleiding van het nieuws over de nieuwe Mozaïek-gemeente een blog op haar website. Daarin stelt ze dat niet alleen op de Biblebelt nieuwe evangelische gemeenten worden gesticht, maar dat het ook daarbuiten regelmatig voorkomt. Wel lijkt het erop dat alleen de grote, succesvolle kerken het nieuws halen. “Maar het wil dus niet zeggen dat elders in het land nooit iets geprobeerd is. In de jaren 70 bijvoorbeeld zijn er in Noord-Holland een aantal nieuwe pinksterkerken gesticht. Ook in Brabant en Limburg zijn kerkpioniers aan de slag.”
Bent u verbaasd over de kritiek op de komst van een nieuwe kerk in Bunschoten-Spakenburg?
“Het is begrijpelijk dat plaatselijke kerken de komst van een megakerk als bedreigend kunnen ervaren. Maar voor zover ik heb begrepen, komen er bij Mozaïek0318 iedere zondag al veel mensen uit Bunschoten-Spakenburg. Mensen die in de Biblebelt wonen, zijn veel mobieler dan vroeger. Ze zijn bereid een stuk te reizen om de kerk te bezoeken waar ze geïnspireerd worden. Als de Veenendaalse gemeente niet zou uitbreiden, zouden ze misschien wel vijf kerkdiensten op één dag beleggen. Je kunt dat niet tegenhouden.”
In hun nieuwe gemeente konden mensen hun geloof beter en anders uiten
U heeft onderzoek gedaan naar de komst van de populaire Hillsong-kerk naar Amsterdam. Wat was het effect van die kerkplanting?
“Ik zag dat een gedeelte van de jonge mensen die al aangesloten waren bij pioniersprojecten in Amsterdam, naar Hillsong gingen. Maar ik kan niet zeggen dat andere Amsterdamse kerken leger zijn geworden door de komst van Hillsong. Want ook daar kwam ik mensen tegen uit Bunschoten-Spakenburg, en zelfs uit Brussel. Met de komst van nieuwe megakerken wordt vaak gezegd dat gelovigen als het ware rondgepompt worden van de ene gemeente naar de andere. Maar tijdens mijn onderzoek hoorde ik veel verhalen van mensen die waren overgestapt naar zo’n nieuwe evangelische gemeente, waarbij steeds het element van geloofsvernieuwing naar voren kwam. Ze konden hun geloof in de nieuwe kerk beter en anders uiten. Het is niet alleen concurrentie in de vorm van bijvoorbeeld betere muziek. De megakerken bieden ook een plek voor potentiële afhakers.”
Bestaat de kans dat er nog meer Mozaïek-gemeenten komen?
“Mijn vraag hierbij is vooral hoe de kerkdiensten in Bunschoten-Spakenburg eruit gaan zien. Zanger Kees Kraayenoord heeft in Veenendaal grote invloed op de diensten. Hij preekt én is een goede bandleider, dat is een unieke combinatie. Maar hij kan niet op twee plekken tegelijk zijn.”
Beeld: Suegraphy
