Willem-Alexander laat zich in het hart kijken

Wat is de kracht van je woorden als ze op een goudschaaltje worden gewogen? Koning Willem-Alexander en koningin Máxima kunnen niet zomaar alles zeggen wat ze willen. Dat maakt hun daden belangrijk. Maar ondanks de beperkte speelruimte die ze hebben, kunnen ze wel degelijk het hart van gewone burgers raken.

“Het coronavirus kunnen we niet stoppen, het eenzaamheidsvirus wel.” Welgemeende woorden van Willem-Alexander, die er in een moeilijke tijd voor ons wilde zijn. Hij kon zich niet uitspreken tegen ‘antivaxers’. Zou hij dat wel gewild hebben? In elk geval bezocht hij ziekenhuizen, teststraten en vaccinatielocaties, waar corona uiterst serieus werd genomen en de strijd tegen het virus in volle gang was. Zaken benoemen blijft lastig, merk je als de koning ons voorhoudt om ‘niet normaal te maken wat niet normaal is’.

'Het is oké'

Jongeren hebben het niet altijd makkelijk in dit postcoronatijdperk. Nog voor het uitbreken van de pandemie, tijdens zijn kersttoespraak in 2019, wist de koning veel jongeren te raken. Het gaat hun immers niet altijd voor de wind. Ook niet voor jonge mensen die dachten dat ze alles in hun leven konden bereiken, maar soms juist met tegenslagen, spanningen en neerslachtigheid kampen. “Geef jezelf wat ruimte. Het is oké,” sprak hij ze toe.

Meer dan zijn moeder Beatrix, die hij in 2013 opvolgde, durft hij zich in het hart te laten kijken. Als ze een persoonlijk interview geven, mogen onze vorsten zelf de interviewer uitzoeken – als de premier tenminste akkoord gaat. Waar Hella Haasse de koningin heel deftig en omzichtig tegemoet trad, wist Wilfried de Jong rond de vijftigste verjaardag van de koning (in 2017) dicht bij zijn hart te komen.

Boos of verdrietig?

Als Willem-Alexander over zijn overleden broer Friso spreekt, heeft hij het zichtbaar moeilijk, zeker voor mensen die hem al lang volgen en zijn gezicht kunnen ‘lezen’. Hij krijgt een lichte grimas, zijn mondhoeken gaan een beetje omlaag. Het kan maar twee dingen betekenen: hij is boos of – zoals in dit geval – verdrietig.

Interviewer Wilfried de Jong weet dicht bij het hart van de koning te komen

Zijn stem stokt. “En dan raakt u geëmotioneerd?” vraagt Wilfried. “Ja, zo is het,” brengt de koning met een snik uit. Een ontroerend moment tussen de journalist en een koning die bijna huilt. Waarna de koning nog wijst op het verdriet van zijn moeder. “Een kind verliezen is het allerergste,” zijn woorden die voor veel rouwende ouders herkenning en troost betekenen.

Knuffel

In de wekelijkse realiteit van werkbezoeken en andere afspraken moeten we het vaak doen met een korte opmerking of een gebaar. Willem-Alexander en Máxima reageren betrokken op de gevoelens en problemen van mensen. Voordat ze in de auto stappen, geven ze soms nog snel iemand een hand of een knuffel. Een gebaar waar geen woord tegenop kan.

Tekst: Arjan Mitzer en Bart van Delen 
Beeld: ANP