Anne verloor haar man door de zelfgezochte dood

Erik kon somber zijn, voelde zich niet gelukkig en zag geen rol meer voor zichzelf. Toch kwam zijn zelfgezochte dood voor Anne totaal onverwachts. “We spraken veel met elkaar over Eriks moeite met het leven. Hij was een denker die dingen diep kon doorvoelen en doorleven. Dat was prachtig in zijn diepe liefde voor mij en de kinderen, maar moeilijk omdat hij alle deining in het leven ook intens doorleefde. Achteraf zie ik de signalen die hij gaf. Ik hoorde ze wel, maar begreep ze niet. Erik had een levend geloof. Ik denk dat hij geen uitweg meer zag en daarom zo in Gods hand is gesprongen.”

Roeiboot

Erik was een aanwezige en betrokken man en vader, dus toen hij die middag vertrok en niet thuiskwam, wist Anne dat er iets mis was. “We voelden ons totaal ontredderd. Pas later kregen we zijn afscheidsbrief waarin hij mij en de kinderen vertelde hoe belangrijk wij voor hem waren en dat hij dankzij ons zo ver was gekomen. Ik denk dat wij het beste van Erik hebben gehad.”

‘Ik denk dat hij geen uitweg meer zag en daarom zo in Gods hand is gesprongen’

Na het overlijden van Erik moest er veel worden uitgezocht en geregeld. “Verzekeringen, belastingen en financiën. Daarnaast was er de voortdurende zorg voor de kinderen. We praatten veel, waren veel bij elkaar en ik voerde gesprekken op school om voor goede begeleiding te zorgen,” legt Anne uit. “Ik hield hen nauwlettend in de gaten. Hoe voelen ze zich? Wat hebben ze nodig? We gaan alle vier op onze eigen manier en op ons eigen tempo met het verdriet om. Het is net of je met z’n vieren in een roeibootje zit en ieder roeit in een eigen ritme. Een rommeltje, maar dat geeft niet.”

Door alle praktische zaken kwam Anne niet aan zichzelf toe. “Ik kreeg lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, een stijve nek en slijmbeursontsteking. Mijn eigen koffertje met verdriet had ik tot nu toe in de kast gezet, maar ik kon er niet meer omheen. Fysiek merkte ik aan alle kanten dat ik er tijd voor moet maken om het beest in de bek te kijken,” vertelt ze. “Maar als ik dat koffertje open en zie wat erin zit aan emoties, schrik ik zo erg, dat ik het snel weer dicht doe. Ik kan soms van iets kleins een niet te stuiten huilbui krijgen. Dan zie ik in de ogen van mijn kinderen dat ze het eng vinden: ze zijn hun vader kwijt en dan is hun moeder ook nog instabiel.”

‘Hoe je het ook wendt of keert, er zit ook iets van afwijzing in de zelfgezochte dood van mijn man’

Anne mist Erik heel erg. “Ik mis zijn intense liefde. Erik was een mooie man, groot en breed. Als we samen liepen, paste ik precies in het holletje onder zijn arm. We konden goed praten. Over alles. Verder mis ik mezelf zoals ik was. Ik mis het luchtige, het lichtvoetige. Sinds zijn overlijden heeft alles een donkere ondertoon,” zegt ze. “Ik verbaas me erover hoe groot de reikwijdte van zijn overlijden is. Als je vader of moeder overlijdt, kun je terugvallen op anderen. Maar ik merk nu dat familie en vrienden om ons heen ook totaal uit het lood geslagen zijn. Iedereen zit met vragen. Zelfs mensen die voor m’n gevoel niet eens zo dichtbij ons staan, vragen zich af of ze iets hadden kunnen doen waardoor het anders was gelopen.”  

Smet

“Het flitst vaak door me heen: ‘Erik is er niet meer’ en dan meteen er achteraan: ‘En hij heeft het zelf gedaan’. Het was heel abrupt. De ene dag ben je nog samen en de volgende dag moet je uit het niets een uitvaart regelen. Als iemand overlijdt door ziekte of ouderdom zit daar een zekere logica in, dat maakt het makkelijker te accepteren. Hier ontbreekt die logica,” vindt Anne. “Steeds dacht ik na over de vraag: ‘Wat als…?’ Bijvoorbeeld: ‘Wat als ik mee was gegaan?’ Of: ‘Wat als er eerder hulp beschikbaar was geweest?’ Erik was mijn belangrijkste gesprekspartner, maar ik kan hierover geen vragen meer aan hem stellen. Hoe je het ook wendt of keert, er zit ook iets van afwijzing in de zelfgezochte dood van mijn man. Erik zag geen rol meer voor zichzelf bij ons, terwijl wij die rol wel heel duidelijk zagen. Soms voel ik een smet op mij: ‘er is iets heel erg misgegaan bij ons’.”

Neonletters

Door het overlijden van Erik leerde Anne ook lessen. “Die komen in neonletters op je af. Ten diepste weet je niet wat er in een ander omgaat. Het helpt als je je gedachten en gevoelens naar elkaar uitspreekt. Daarom is het heel belangrijk om écht naar elkaar te luisteren en tijd met elkaar door te brengen. Daarnaast is het belangrijk om niet te wachten met belangrijke dingen, maar te genieten van het samen zijn”.

Anne zocht contact met vrouwen met soortgelijke ervaringen. “Het overlijden van Erik overviel me volkomen. Ik zocht naar manieren om het te kunnen begrijpen. De ervaringen van anderen hielpen mij daarbij. Het was goed om hun verhalen te horen en hoe het daarna met hen – en hun kinderen - was gegaan. Je deelt iets heel wezenlijks. Ik vind het belangrijk dat het onderwerp meer bespreekbaar wordt voor nabestaanden.”

Rustige aanwezigheid

Het geloof geeft Anne kracht. “Op het moment dat het verdriet je overvalt, zoek je geen mensen op, dan trek je je juist terug. Dan is het zó belangrijk dat ik bij God kan zijn. Bijvoorbeeld door muziek te luisteren, te lezen of te bidden. Hij is een rustige aanwezigheid in mijn huis en daar schuil ik in. Ik weet niet hoe je met dit alles om moet gaan als je niet gelooft. Ik voel me ontzettend geborgen en gedragen.”

Anne vindt het fijn om in contact te komen met vrouwen die een soortgelijke ervaring hebben als zij. Interesse? Mail dan naar eva@eo.nl o.v.v. Anne.

Heb jij zelfmoordgedachten? Deel dan (anoniem) je gedachten met zelfmoordlijn 113, via telefoonnummer 0900-0113 of via hun website. Zoek hulp; er staan mensen voor je klaar.

Beeld: Nienke van Denderen