Arie Bert heeft een Tsjechische bijbel uit 1864

Een oudere vrouw bleek de eigenaar. Ze vertelde me dat ze Slowaakse was met Nederlandse roots. Ze was naar Breda verhuisd na het overlijden van haar Zweedse man, die een grote boekenverzameling bewaarde. Ze kon niet alles bewaren in haar appartement, daarom gaf ze deze bijbel uit 1864 weg.

Ik vertelde haar over mijn band met Tsjechië en Slowakije. In 1990 ging ik voor het eerst naar Tsjechoslowakije, dat was toen nog één land. Daar maakte ik kennis met de broederkerk. Dat vond ik zó indrukwekkend, dat ik besloot bij Project Serve van Youth for Christ contactpersoon te worden van deze gemeente en van andere projecten in Tsjechië en Slowakije. Ik bezocht mensen en kerken, en regelde onder meer dat Nederlandse jongeren een aantal weken aan de slag konden voor deze kerk, samen met Tsjechoslowaakse leeftijdsgenoten.

• Lees ook: 'Bij dat bijbeltje begon mijn zoektocht'

Na dit verhaal wist deze mevrouw dat ze de bijbel aan mij wilde geven. Hij zou goed terechtkomen. Ik haalde hem op en onderweg naar huis wist ik: ik heb iets onbetaalbaars naast me liggen. De bijbel is in het Tsjechisch geschreven, een taal die maar twaalf miljoen mensen spreken. Er staan prachtige etstekeningen in, zo’n honderd stuks. Ze zijn ontzettend nauwkeurig en gedetailleerd.

Er zijn mensen vóór mij geweest die ik nooit gekend heb, maar die uit deze bijbel hebben gelezen of gehoord. Gezien de grootte is hij in een kerk gebruikt, want wie anders had het geld om zo’n bijbel te kopen? Hoeveel mensen hebben hier troost uit gehaald, zijn erdoor versterkt in hun geloof? Ik kan er niet uit lezen – ik begrijp slechts een aantal woorden Tsjechisch – dus bij mij ligt hij voor de sier op een lezenaar. Dat meubelstuk heeft trouwens weer op de liturgische tafel in een katholieke kerk gestaan, ik kocht het in een antiquariaat. In de bijbel staat met potlood ‘28 juni 1881’ geschreven, met een naam erachter. Zo’n geschiedenis, en die komt bij mij terecht. Wie ben ik, dat ik deze bijbel mag hebben?”

Beeld: Nathalie van der Straten-Folkersma