'Collective': een onthutsende documentaire over corruptie

De titel kan verschillend worden geïnterpreteerd, maar verwijst in eerste instantie naar de nachtclub Colectiv in Boekarest, waar in 2015 een brand uitbrak tijdens een concert, met 27 doden en zo’n 180 gewonden als gevolg. In de maanden na de brand overleden nog eens 37 slachtoffers in Roemeense ziekenhuizen. Uit onderzoek bleek dat veel van die sterfgevallen te wijten waren aan slechte hygiëne en waarschijnlijk voorkomen hadden kunnen worden. De Roemeense overheid hield echter vol dat de ziekenhuizen aan alle gezondheidsnormen voldeden. Werd er moedwillig gelogen?

In Collective wordt een team Roemeense journalisten gevolgd dat de zaak onderzoekt en daarbij het ene na het andere corruptieschandaal ontdekt. Ook kreeg regisseur Nanau exclusieve toestemming om mee te lopen met een jonge, idealistische minister van Volksgezondheid, die met weinig succes probeert het verrotte politieke systeem in zijn land te hervormen.

In filmisch opzicht is Collective niet bijzonder spannend: we zien vooral journalisten, politici en medici in kleurloze kantoren met elkaar overleggen. Maar inhoudelijk is de film verbijsterend. Nanau biedt een inkijkje in de machinaties van zijn land en onthult een systeem vol leugens, hebzucht en criminele praktijken, dat nota bene (een soort van) democratisch in stand wordt gehouden.

Je zou wensen dat dit alleen over Roemenië ging, maar helaas. Politiek gesjoemel, wantrouwen tegen de pers, een diep gebrek aan empathie: het zijn problemen die de hele wereld momenteel bedreigen. Een arts in de film vat het even simpel als doeltreffend samen: “We zijn onze menselijkheid verloren. We geven alleen nog maar om geld.”