De impact van een miskraam

“Zodra je weet dat je zwanger bent, begin je te fantaseren. Er gaat een luikje open naar een wereld die nog komt. Bij een miskraam gaat dat luikje keihard dicht. Het is voorbij. Alles waarover je aan ’t denken was, kun je weer terugschroeven. Intens verdrietig.”

Meeleven

Nelleke Bruggink weet waarover ze praat; vier keer eindigde een zwangerschap vroegtijdig. Ook haar eerste was na tien weken voorbij. “Mensen probeerden te troosten: ‘Je weet in elk geval dat je zwanger kunt worden’. Goedbedoeld, maar zó fout. Je zit niet te wachten op een positieve draai aan het verdriet; je verlangt meeleven.” Tegelijkertijd beseft ze hoe moeilijk dat is voor wie het zelf nooit meemaakte. “Als vrouw weet, voel en beleef je als eerste het nieuwe leven. Je bent er in je hoofd en lijf al druk mee. Anderen wisten niet eens dat je zwanger was. Voor hen is het al voorbij voordat het begonnen is, maar jou kan het nog lang bezighouden. Sommige mensen noteren de uitgerekende datum en informeren tegen die tijd hoe het gaat. Dat is fijn.”

‘Vraag het mee naar huis, zodat je het kan begraven’

Al kan de buitenwereld een miskraam snel vergeten, zelf moet je het bewust verwerken. “Het is niet zomaar wat, maar een kindje dat had kunnen uitgroeien tot een baby. Ik ben nog steeds dankbaar voor de tip die een collega gaf nadat hij hoorde dat we voor curettage naar het ziekenhuis moesten: ‘Vraag het mee naar huis, zodat je het kan begraven.’  Echt belangrijk. Je kunt het dan veel beter afsluiten. Toch nog ergens je liefde in kwijt.”

Praten is ook belangrijk. Allereerst met je man. Nelleke: ”Het verdriet is voor hem even groot, maar hij beleeft en verwerkt het anders. Weet wat er in hem omgaat.” Geef ook anderen de kans om mee te leven. Je hoeft niet iedereen alles te vertellen, maar neem een aantal mensen in vertrouwen. “Als je er nooit over praat, blokkeer je. Het werkt genezend als anderen meevoelen met jouw verdriet.”

Geliefd

Onbevangen genieten van de zwangerschap lukt Nelleke en Erik niet meer. Al kregen ze ook drie gezonde kinderen. “Ik ben elke zwangerschap heel ongerust, vooral in het begin. Dat ‘begin’ duurt steeds langer nu we, afgelopen oktober, na 17 weken ons zoontje verloren. Dit noem ik geen miskraam, maar ‘een veel te vroeg geboren kindje’. Ik heb hem in mijn handen gehad: een minimensje, helemaal compleet.”

“Ik moest naar de verloskundige en was er niet gerust op. Een maand eerder hadden we het hartje horen kloppen, nu bekroop mij een bang voorgevoel. Ik wilde er geen aandacht aan geven, maar had, nog voordat de verloskundige tevergeefs naar het hartje zocht, thuis al een naam bedacht. Ik besefte hoe geliefd dit kind vanaf zijn prilste begin is en besloot het Jedidja (‘geliefde’) te noemen.”

Troost

Het verlies van Jedidja is voor Nelleke en Erik een grote klap. “We waren zó blij met hem. Deze keer hebben we veel meeleven ervaren. Het geeft niet als iemand geen woorden heeft. Het is pijnlijker als mensen ervan weten, maar er niets over zeggen. Je bent een kind kwijtgeraakt en dat wordt letterlijk doodgezwegen… Zo voelt dat! In de kerk zijn we bemoedigd met teksten als ‘Ik zal jullie rouw veranderen in blijdschap’. We halen kracht uit ons geloof. Natuurlijk begrijpen we het niet, maar we hebben God wel heel dichtbij ervaren. Hij heeft Jedidja bij Zich gehaald. Dat is een troost. Het maakt het verdriet niet minder groot, maar geeft wel een ander perspectief.”

Tips*

1. Sta jezelf toe om verlies te voelen en neem daar de tijd voor. Het is een onzichtbaar, maar reëel verlies. Jij hebt het kindje gekoesterd en er intimiteit mee opgebouwd, geef daarom ruimte aan het verdriet.
2. Veel vrouwen moeten meteen weer van alles van zichzelf en willen aan allerlei verwachtingen voldoen. Probeer jezelf daarin te beperken. Neem kleine stapjes om terug te keren naar het gewone leven.
3. Denk niet te ver vooruit als het gaat om heftige momenten, zoals de uitgerekende datum. Leef dag voor dag.
4. Het kan helend zijn om op symbolische wijze afscheid te nemen van het kindje. Niet iedereen kan het begraven, maar een kaarsje branden of iets creatiefs maken helpt ook bij de verwerking.
5. Stel grenzen aan wat je wilt vertellen en aan wie.
6. Rouw kan je ineens weer overvallen. Houd daar rekening mee en negeer het niet. Geef het ruimte, anders blijft het zich zo opdringen.
7. Een miskraam veroorzaakt vaak een crisis met God. Soms lukt bidden niet meer. Vraag anderen dan om voor je te bidden.
8. Besef dat je geest en lichaam na een miskraam zwak kunnen zijn en dat de satan daar graag gebruik van maakt door je in leugens te laten geloven. Bekleed je daarom met Gods waarheid: Jezus heeft de duisternis, dus ook jouw duisternis, overwonnen (Rom 8: 37-39).
9. Probeer, ondanks alle vragen, God te blijven prijzen. Bijvoorbeeld door het luisteren naar liederen (I’ve had questions, van Tom Huges of Ik zal er zijn van Sela). Dat helpt om Hem dichtbij te voelen en zo Zijn troost te ervaren.

*De tips zijn opgesteld in samenwerking met Jorien Ouweneel van Mijn leven is OK.

Tekst: Christine Steenks-van Groningen