'De Oost': Nederlandse variant op een Vietnamfilm
'Schetst de film geen veel te eenzijdig beeld van de oorlog?'
Nederlandse speelfilms over de Tweede Wereldoorlog zijn er genoeg, maar het was lang wachten op een film over de strijd die vlak daarna uitbrak in Nederlands-Indië. Niet verwonderlijk misschien, want de rol van Nederland in dat conflict was van meet af aan omstreden, en dat nam in de loop der jaren alleen maar toe.
Nu is er dan een eerste film over dit onderwerp verschenen: De Oost, sinds kort te zien op Amazon Prime. Regisseur is Jim Taihuttu, die zelf Molukse roots heeft en eerder zijn talent bewees met de robuuste drama’s Rabat en Wolf. In De Oost voert hij een fictieve Nederlandse soldaat op die vol jeugdig idealisme naar de kolonie vertrekt. Deze Johan (Martijn Lakemeier uit Oorlogswinter) raakt daar in de ban van zijn landgenoot ‘De Turk’, een nietsontziende officier die toestemming heeft om vermeende terroristen op te sporen en zonder proces te executeren.
Dat die soldaten nu eens Nederlands spreken, is toch flink confronterend
De Turk (met veel bravoure gespeeld door Marwan Kenzari) is gebaseerd op de beruchte kapitein Raymond Westerling, die destijds echt zulke ‘zuiveringsacties’ uitvoerde. De makers van De Oost presenteren hun film dan ook nadrukkelijk als geschiedenis, inclusief begeleidend lesmateriaal voor scholieren.
In de media is discussie ontstaan over die benadering. Schetst de film geen veel te eenzijdig beeld van de oorlog, door in te zoomen op een enkel, zeer beladen aspect ervan? Gaan de makers niet te losjes om met bepaalde historische feiten? En zou er niet meer aandacht moeten zijn voor het perspectief van de Indonesiërs? Is zo’n keiharde 16+-film bovendien wel geschikt voor scholieren?
Lees ook: Een ondergrondse trein als symbool van hoop in 'The underground railroad'
Allemaal goede punten om te overwegen en bespreken. Het is sowieso te hopen dat er meer films over deze periode zullen volgen, die ook andere aspecten ervan belichten. Maar los daarvan was ik zelf wel onder de indruk van De Oost. De film is qua stijl en opzet duidelijk geïnspireerd door rauwe Hollywoodklassiekers over de Vietnamoorlog, zoals Apocalypse Now en Platoon, en kan zich daar kwalitatief best aan meten. Taihuttu vertelt trefzeker, en er wordt overtuigend gespeeld. Het mag dan bekend terrein zijn, zo’n verhaal over naïeve soldaten die gestaag hun morele kompas verliezen, maar dat die soldaten nu eens Nederlands spreken, is toch flink confronterend.
Bekijk de trailer van 'De Oost'
De Oost
Regie: Jim Taihuttu. Met o.a. Martijn Lakemeier en Marwan Kenzari. Kijkwijzer: vanaf 16 jaar wegens geweld, angst en grof taalgebruik. Nu te zien op Amazon Prime.
Geschreven door
Rick de Gier
