Debora: wat kunnen we van haar leren?
We vroegen theoloog en kinderboekenschijfster Corien Oranje om haar visie te geven op vijf vrouwen uit de Bijbel. In dit artikel behandelen we de Bijbelse vrouw Debora. Hoe kijkt Corien tegen richteres Debora aan en wat valt haar op vanuit haar eigen vakgebied? Wat kunnen wij van Debora leren?
De vrouw die de leiding neemt
Na het overlijden van Jozua is het leven zwaar. Er is geen echte leider meer, er is nog geen koning. Dat zou op zichzelf geen probleem moeten zijn: God zelf is koning van Israël. De wetten die Hij heeft gegeven zorgen ervoor dat mensen op een eerlijke manier met elkaar en met het land omgaan en dat iedereen in vrede kan leven. Maar op de een of andere manier vergeten de mensen God en nemen ze het niet al te nauw met de wet. Er zijn allerlei sociale misstanden in deze tijd; er is corruptie en armoede.
In deze situatie treedt de profetes Debora op als rechter. Als mensen ruzie hebben, kunnen ze bij haar terecht. Debora wordt door iedereen gerespecteerd, ook door de mannen. En dat is bijzonder in een tijd waarin de mannen het volledig voor het zeggen hebben. Debora is geen feminist, maar doet eenvoudig wat ze moet doen. Ze neemt de taak op zich die God haar geeft. Als er een aanval van de Kanaänieten dreigt, neemt Debora contact op met de legerleiding en geeft ze Gods aanwijzingen door. Ze moedigt de legerleiders aan om op God te vertrouwen. Waar commandant Barak blijft aarzelen, is Debora vastberaden. Ze neemt de leiding over, gaat Barak voor, en weet op deze manier tienduizend soldaten achter zich aan te krijgen. Dankzij Debora krijgen ze weer vertrouwen en gaan ze de strijd aan.
De Kanaänieten worden verpletterend verslagen. Alleen legerleider Sisera weet te ontkomen, maar hij wordt later alsnog uitgeschakeld: door een vrouw. De manier waarop dat gebeurt – Sisera ligt te slapen, en Jaël slaat een tentpin door zijn hoofd – is barbaars, maar het wapenfeit wordt bezongen als een heldendaad. Dat is schokkend voor ons, die nooit onderdrukking hebben meegemaakt, en die de Bijbel lezen vanuit Jezus, die je leert je vijanden lief te hebben. Maar zo’n tekst moet je lezen tegen de achtergrond van die tijd: het kwaad moest worden uitgeschakeld. Als Sisera zou ontkomen, zou hij een nieuw leger op de been brengen.
Debora: een standvastige, daadkrachtige vrouw die verder kijkt dan haar eigen gezin, die opmerkelijk wijs en geëmancipeerd is en zich ontpopt tot echte leider. Ze heeft een brede blik, en gaat steeds terug naar God als ze wil weten wat ze moet doen. Daarmee is ze tot zegen. In de veertig jaar dat zij rechter is, is er vrede in Israël.
Eyeopener:
Mooi, zo’n vrouw die zich niet laat inperken door ‘hoe het hoort’. Die verder durft te kijken en die dichtbij God ontdekt wat háár roeping is. Als ik lees over Debora vraag ik me af: waarin zou ik naar voren moeten treden? Op wat voor gebied kan God mij gebruiken?
