Een kapitale vergissing: God is weer 'Hij' met hoofdletter

Wanneer wordt het echt een nieuw jaar? Niet door de nieuwe versie van de Bijbel. In de jaren 80 was ik bestuurslid van het Nederlands Bijbelgenootschap. In de vergadering dronken we in de pauze een biertje, dat zal geholpen hebben. We gaven het startschot voor de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV). Daarin zou God niet meer aangeduid worden met ‘Hij’ maar ‘hij’. Gewoon, omdat het zo in het Hebreeuws en Grieks staat. Kwestie van respect voor de tekst.

Maar nu is er een revisie gepresenteerd, genaamd de NBV21. Wat blijkt? De zogenaamde eerbiedskapitalen oftewel chocoladeletters zijn terug. God is weer een deftige ‘U’, alsof hij een ouderwetse notaris met roos op zijn kraag zou zijn. En dat in een tijd waarin zelfs de overheid ons met ‘jij’ aanspreekt.

Een kapitale fout

Hebben ze in de pauze teveel pilsjes gedronken? Geen enkele serieuze vertaler zou bewust iets aan een tekst toevoegen wat er helemaal niet staat. Een kapitale fout, die eerbiedskapitalen. Hoe kon dat gebeuren? Door druk vanuit een bepaalde kerkelijke richting, zoals de vertalers zelf toegeven. Wie God aanbidt met psalmgezang op hele noten, zal hem ook willen eren met hele hoofdletters.

Is het niet vreemd dat een gelovige minderheid zo de tekst van een ‘Bijbelvertaling voor iedereen’ kan verdraaien? Ik zou zeggen: doe dat dan in een aparte liturgische versie voor eigen gebruik. Zo zijn er allang kerkdiensten waarin, als het om God gaat, ‘zij’ in plaats van ‘hij’ wordt gelezen, of in LBGTI kringen: ‘hen’.

Op eerbiedige afstand

Op een dieper niveau denk ik dat hier de heiden in ons tevreden grinnikt. Die houdt ervan andere goden te dienen, vooral zichzelf. Alles probeert hij naar zijn hand te zetten en wil daarbij niet gestoord worden door de Bijbelse God. Die probeert hij zich op allerlei manieren van het lijf te houden. Zoals met de hoofdletters in de NBV21.

Want wat gebeurt er als je bijvoorbeeld het gebed van Jezus: ‘Het eeuwige leven is dat zij u kennen, en hem die u gezonden hebt’ verandert in: ‘Het eeuwige leven is dat zij U kennen, en Hem die U gezonden hebt’?

Precies. God en Jezus worden op eerbiedige afstand gezet, zodat wij rustig ons heidense gangetje kunnen blijven gaan. Maar Jezus wil niet op een monumentale sokkel staan waar we met een boog omheen kunnen lopen. Hij wil geen eerbied maar overgave, geen verering maar navolging - als het moet zoekt hij ons zelfs op in een stinkende stal, zoals we met Kerst vieren.

Als we God op afstand blijven houden, wordt het nooit een nieuw jaar.