Geloof, liefde en… vertrouwen?

Hoop is inderdaad geen moeilijk woord. Het komt vaak voor in de Bijbel in Gewone Taal. Hier speelt iets anders. We hebben de Bijbelse teksten zo goed en zo duidelijk mogelijk vertaald met behulp van gewone, bekende woorden. En we waren niet bang om nieuwe woorden voor te stellen als we ervan overtuigd waren dat die de lading beter dekten.

De weergave van het Griekse woord elpis in de brieven van Paulus is daar een mooi voorbeeld van. Hij gebruikt het woordje om de relatie uit te drukken tussen ‘nu’ en ‘straks’. Wij zijn in feite al gered, schrijft Paulus: de christenen zijn door hun geloof ‘gerechtvaardigd’. Of, in Gewone Taal: God ziet ons als goede mensen. De redding is zeker. Toch wachten we nog op het moment dat de redding volledig zal aanbreken, dan zullen we voor eeuwig bij God leven.

Met elpis drukt Paulus dus de ‘stellige verwachting’ uit die het leven van de christenen tussen ‘nu’ en ‘straks’ kenmerkt. Wat er ook gebeurt in het leven, hoe zwaar het ook wordt, de redding staat vast. Dat is onze stellige verwachting; onze vaste, onwrikbare hoop.

Twijfelachtige uitkomst
Er is veel positiefs te zeggen over het woord ‘hoop’, maar niet dat we het gebruiken in de betekenis van ‘stellige verwachting’. ‘Hoop’ gebruiken wij juist voor situaties met een twijfelachtige uitkomst. Bij hoop op herstel, hoop op verbetering, hoop op succes, etc., gaat het om een positieve instelling, een positieve blik naar de toekomst, maar de uitkomst is onzeker.

En dus doet ‘hoop’ niet helemaal recht aan wat Paulus wil zeggen. Het gaat om een verwachting die geen twijfel toelaat. Je kunt dat oplossen door te spreken over ‘vaste hoop’, ‘stellige hoop’ of ‘hoop zonder twijfel’. Maar dat wordt omslachtig. Voor een duidelijke en leesbare tekst is het beter om te spreken over ‘vertrouwen’. Met elpis duidt Paulus op het vertrouwen dat Gods belofte werkelijkheid zal worden. Het is het vertrouwen dat we echt gered zullen worden, dat God zich houdt aan zijn woord. Dat hopen we niet, nee, het is sterker: daar vertrouwen we op.

Geen oppervlakkige nieuwigheid
We weten wat Paulus met dit begrip bedoelt. En de beste manier om dit in het Nederlands uit te drukken is met ‘vertrouwen’. Ook in die bekende tekst van 1 Korintiërs 13: geloof, vertrouwen en liefde. Die keuze is nieuw, het is wennen. Maar het is geen oppervlakkige nieuwigheid. Het is een doordachte keuze om de tekst zo goed en zo duidelijk mogelijk weer te geven.

Matthijs de Jong is werkzaam als nieuwtestamenticus bij het Nederlands Bijbelgenootschap en is een van de vertalers van de Bijbel in Gewone Taal.