Wat nou ‘we zullen het onrecht in deze wereld nooit stoppen’?!
24 mei 2016 · 07:00
Update: 15 november 2024 · 13:35
Jan kan niet voorbijgaan aan het onrecht in deze wereld. Hij vindt dat hij er iets aan moet doen. En hij wordt woest van mensen die de planeet aarde hebben opgegeven ‘omdat het onrecht toch nooit gestopt kan worden.’
‘Het heeft toch geen enkel effect!’ Dat is de opmerking die ik heel vaak te horen krijg als ik weer eens demonstreer tegen een bepaalde vorm van onrecht in deze wereld.
Koeienpoep
Onwillekeurig moet ik dan altijd aan die arme Ezechiël denken, de stakker. God had hem uitgekozen om het onrecht in zijn dagen uit te beelden. Zo moest hij 390 dagen op zijn linkerzij liggen en dan nog eens 40 dagen op zijn rechterzij. Of dat niet gek genoeg is, geeft God hem opdracht om gedurende die tijd zijn voedsel te bereiden op menselijke poep. Na wat handjeklap krijgt Ezechiël het voor elkaar om daar koeienpoep van te maken. The devil is in the details.
Als er één actie in de Bijbel is te vinden die volkomen nutteloos lijkt, dan is het toch wel deze demonstratie van Ezechiël. Oh ja, God had ook nog even uitgelegd dat het volk bij wie Ezechiël moest demonstreren toch niet zo luisteren. Een lekkere opdracht.
Ezechiël wilde God dienen en deed wat hem werd opgedragen als een daad van aanbidding. Als God hem wilde gebruiken voor iets nutteloos om zo duidelijk te maken dat hij behoorlijk boos was over het onrecht dat plaatsvond binnen de Israëlische samenleving, dan was dat maar zo. In ieder geval was het beter dan zoetsappige liedjes zingen op de lier.
Opstaan en je stem verheffen
Ik herken me in de wijze van aanbidding van Ezechiël. Opstaan tegen onrecht en je stem verheffen voor mensen zonder stem. Denk ik dat ik daarmee de wereld in een paradijs zal veranderen? Niet echt. Naast activist ben ik ook een realist. En toch kies ik ervoor om mee te lopen in marsen, een spandoek op te houden tijdens een demonstratie en de confrontatie aan te gaan met de gevestigde orde.
Ik geloof namelijk in vreedzaam verzet. Ik geloof zelfs dat het de taak is van gelovigen om zich uit te spreken én actie te ondernemen tegen het onrecht in deze wereld. Ezechiël kreeg te horen dat hij voor joker zou staan en dat de mensen (let op: het volk van God!) hem belachelijk zouden maken. Kennelijk is dat onderdeel van je keuze om God te aanbidden door demonstraties en ludieke acties. Het zij zo.
Vierkant uitgelachen
Dat maakt dat ik me erger aan het gebrek aan actiebereidheid onder christenen. Het lijkt in de kerk primair te gaan over de redding van je ziel en niet om de bevrijding van de héle kosmos – zoals Paulus duidelijk maakt. En als het gaat om gerechtigheid, dan is sociale gerechtigheid nog wel iets waarvoor christenen in de benen komen, bij economische gerechtigheid ligt dat al heel anders en bij ecologische gerechtigheid word je gewoon vierkant uitgelachen.’
De Schepper God die we aanbidden op zondag, negeren we het liefst op maandag. Hoe gaan we straks in hemelsnaam leven op een vernieuwde of nieuwe aarde als we nu niet hebben geleerd om goddelijk te leven op de planeet die aarde heet? Verwachten we een soort hemelse brainwash? Een ingenieuze, softwarematige ingreep?
Handen voor je ogen?
De politiek filosoof Edmund Burke schijnt ooit gezegd te hebben: ‘The only thing necessary for evil to triumph is for good men to do nothing’. En ik geloof dat hij een punt heeft. Niets doen is namelijk niet écht niets doen. Niet opstaan tegen onrecht zorgt ervoor dat dit onrecht ongeremd plaats kan vinden. Wat je werkelijk doet is je hoofd wegdraaien en doen alsof het er niet is.
Als kleine kinderen iets eng vinden doen ze hun ogen dicht, drukken kun handpalmen nog eens stevig voor hun gezicht, want wat je niet ziet dat is er niet. Veel volwassenen reageren ook zo. ‘Mijn bijdrage stelt toch niets voor.’ ‘We zullen het onrecht nooit kunnen stoppen.’ ‘Zo zit de wereld nou eenmaal in elkaar.’
Je hebt effect
Die houding maakt me woest. Het feit dat jij en ik ademhalen, geeft aan dat we leven. Alleen al dat simpele feit zorgt ervoor dat we effect hebben op deze wereld. Jij hebt effect op de arbeidsomstandigheden van een mens in een derdewereldland door je koopgedrag. Jij hebt effect op de vergiftiging van deze planeet als gevolg van landbouwgif door het soort sperziebonen dat je koopt. Jij hebt effect op de kindertijd van een tienjarige jongen in Congo, die veertien uur lang een donkere mijnschacht in wordt gestuurd door de keuze van je elektronische apparaten.
Als er heel veel van dit soort ‘jij-tjes’ hun gedrag aanpassen, zal de wereld veranderen. Eén biologisch T-shirt per keer. Ik geloof het echt. Mensenmassa’s hebben macht, bekijk de geschiedenis maar.
Heb jij het lef om God te aanbidden met je demonstraties en je koopgedrag?