Hoe krijgen royals ons (weer) aan het lezen?

“Volgens Stichting Lezen en Schrijven telt Nederland maar liefst tweeënhalf miljoen mensen van 16 jaar en ouder die moeite hebben met lezen, schrijven of rekenen”, vertelt Jeroen Snel van het EO-royaltyprogramma Blauw Bloed, die het werk van Laurentien al jaren volgt. “De prinses heeft deze stichting in 2004 zelf opgericht, om de laaggeletterdheid onder kinderen én volwassenen terug te dringen.”

Heeft het geholpen?
“Haar werk heeft geholpen om het probleem op de kaart te zetten, maar ze zal destijds niet gedacht hebben dat het probleem zó hardnekkig zou blijken.”

Taalheldenprijzen

Prinses Laurentien heeft haar taken bij deze stichting wel afgebouwd. In 2014 heeft de prinses het voorzitterschap overgedragen aan Marja van Bijsterveld. Daarna is ze onder meer bij Unesco (tot 2020) doorgegaan met haar inzet voor goed taalonderwijs. Jeroen: “En ze reikt bij ‘haar’ stichting nog elk jaar de Taalheldenprijzen uit, waarmee de stichting mensen in het zonnetje zet die zich sterk maken op het gebied van taalvaardigheden. Ook laaggeletterden, die na een cursus basisvaardigheden sterker in het leven staan, vallen in de prijzen.”

Ze blijft dus onze koninklijke taalheldin?
“Als beschermvrouwe van het Genootschap Onze Taal en de Vereniging Onbeperkt Lezen komt ze nog regelmatig in de publiciteit rond dit onderwerp. En vergeet niet dat ze zelf ook een vlotte pen heeft. Laurentien is auteur van meerdere boeken, waaronder Mr. Finney uit 2009 en – samen met kinderboekenschrijver Paul van Loon – De sprookjessprokkelaar.”

Heeft ze ‘taalcollega’s’ in het buitenland?
“Je ziet in veel landen dat meerdere royals zich op deze manier inzetten voor de ‘verheffing’ van de gewone man. In Noorwegen zet prinses Mette-Marit, echtgenote van kroonprins Haakon, zich hier enthousiast voor in. Je zou haar de Noorse Laurentien kunnen noemen. Ze reist samen met haar man door Noorwegen met een speciale trein die is uitgerust met een bibliotheek, een literair café en een boekenplank met haar eigen favoriete boeken. Op de stations die ze aandoen, worden literaire evenementen georganiseerd waarbij ze ook schrijvers ontmoeten.”

Samen door coronacrisis

Onze ogen zijn misschien toch het meest op royals gericht als de politiek het laat afweten, stelt Jeroen. “Dat zag je heel duidelijk in Groot-Brittannië, tijdens de coronapandemie. Camilla, de echtgenote van – toen nog – prins Charles, nam in januari 2021 een mooi initiatief. Ze bereikte een groot publiek met haar ‘Reading Room’ op Instagram. Ze besprak boeken, interviewde schrijvers en stimuleerde het publiek om de lockdown op een positieve manier te gebruiken. Daarmee gaf ze haar fans ook iets moois om nu op terug te kijken. Samen hielden ze de moed erin! Haar leesclub bestaat trouwens nog steeds.

Beeld: Jacqueline de Haas