Ik mis mijn naam: slavernij, misbruik en romantiek in één boek

Het boek gaat over een heftig onderwerp. Toch vond Marianne het nodig om hierover te schrijven: “Hoe kan ik nog in bed liggen en rustig slapen terwijl dit gaande is? Terwijl er duizenden kinderen misbruikt worden en als slaaf gehouden worden? Ik weet nog dat ik veertig jaar geleden in een uitzending van Oprah Winfrey hier voor het eerst iets over hoorde, maar ik dacht dat het daarna opgelost was, dat het klaar was. Helaas is niets minder waar. Het gebeurt nog steeds, kinderen worden op allerlei manieren misbruikt en er zijn weinig mensen die het weten.”

Het onderzoek voor Ik mis mijn naam ging me niet in de koude kleren zitten

Marianne benaderde organisaties die zich met slavernij bezighouden. “IJM was direct behulpzaam. Ze hielpen me met contacten en ik kreeg links naar films op YouTube. Ik heb uren films gekeken en gesprekken gevoerd via de telefoon. Ik wilde een realistisch boek schrijven en daarvoor moest ik er alles van weten. Dat ging me niet in de koude kleren zitten, soms moest ik echt even afstand nemen, letterlijk.”

Drie hoofdpersonen

Het verhaal heeft drie hoofdpersonen. “Dat heb ik bewust zo gedaan, hoewel ik weet dat het er in de meeste boeken maar een is. Ik wil duidelijk laten zien hoe het zit. Daarom heb ik eerst een stuk cultuur in het boek verwerkt. Daarvan heb ik me wel afgevraagd of het niet te lang is, maar ik wil ook dat lezers begrijpen hoe het daar werkt, hoe mensen totaal afgelegen wonen en nergens toegang toe hebben. Iets als school of een opleiding is een heel abstract begrip voor hen, daar kunnen zij zich niets bij voorstellen. Als ze dan de kans krijgen om hun kinderen naar school te laten gaan en ze een betere toekomst te geven, grijpen ouders dat met beide handen aan en laten hun kinderen gaan.”

Om het boek leesbaar te houden en geschikt voor een breder publiek, komt er ook romantiek in voor. Marianne: “En ook wat humor, dat is toch wel belangrijk. Iedereen heeft wat humor nodig om te overleven. Tegelijk is het shockerend wat er gebeurt. Hoe kinderen worden gebruikt om netten van vissers die onder water vastraken los te maken. Daarbij verdrinken kinderen, maar de vissers/slaveneigenaren zien dat als nevenschade en maken zich daar niet druk over. Ik heb ook bewust een relatie laten ontstaan tussen een redder en een dader, om te laten zien hoe dichtbij het komt. Het is heel confronterend.”

Gebrek aan kennis in de binnenlanden

De kinderen Baruck en Shaniya Muwasi die in Ik mis mijn naam worden geronseld, denken dat ze naar een school gaan. Dat wordt hun ouders ook verteld. “Ouders moeten er maar op vertrouwen dat het wel goed komt. Maar wat moeten ze anders? Traditie en cultuur speelt ook een grote rol in veel Afrikaanse landen en zeker in de binnenlanden waar mensen weinig opleiding hebben gehad. Er zijn daar geen scholen. Ze hebben vaak niet leren lezen, waardoor hen van alles wijsgemaakt kan worden. Het stuk over Shaniya die wordt ‘geofferd’ aan priesters is ook echt waar. Shaniya betaalt met haar lichaam de schuld die zou zijn ontstaan door fouten van voorouders. Daarvoor worden meisjes veelvuldig seksueel misbruikt door die ‘priesters’. De meisjes worden beschouwd als niets, een niemand. Zij hebben geen naam meer, vandaar ook de titel van het boek.

IJM bevrijdt kinderen en biedt ze medische en psychische zorg. Ze zorgen ervoor dat deze kinderen terug kunnen keren in hun maatschappij en dat ze naar school kunnen. Dat is geweldig, maar daar is veel geld voor nodig. In mijn boek zit een QR-code waarmee mensen kunnen doneren. Ik hoop van harte dat ze dat ook gaan doen.

Andere hulp aan Ghana zou ook mooi zijn. Bijvoorbeeld dat ze leren om bomen af te toppen en viskooien te plaatsen in het Voltameer. De moderne visserij bewerkstelligen. Er is zoveel kennis in de westerse wereld. Help de vissers, dan help je de kinderen. Op die manier kunnen we ook helpen om de slavernij te stoppen.”

‘Het vloog mijn pen uit’

“Ik mis mijn naam is mijn tweede boek. Over mijn eerste boek Vuurzee deed ik twee jaar, maar dit boek schreef ik in een half jaar. Het vloog mijn pen uit.” Marianne erg gepassioneerd over het verhaal achter haar boek: “Ik zou het liefst willen dat het boek ook in het Engels vertaald wordt, zodat moderne slavernij wereldwijd meer bekendheid krijgt. Als het over slavernij gaat, gaat het nog vaak over de slavernij van vroeger. Ik wil dat er meer aandacht komt voor de moderne slavernij. Ondanks dat slavernij in de negentiende eeuw door veel landen afgeschaft werd en sinds 2007 zelfs wereldwijd verboden is, is het er nog steeds. Daar wil ik hulp en aandacht voor. Samen staan we sterk. Untill all are free.”

Lees ook: Advocaat Lucille Dejito vecht met IJM tegen online seksueel misbruik

Ik mis mijn naam, Marianne de Ruijter, Scholten uitgeverij, 15,95, ISBN: 978 90 83114 86 6