Is de man of de macht het probleem?

Verbijstering vanwege de verhalen die loskomen. ‘Keurig’ getrouwde heteroseksuele mannen blijken het geen probleem te vinden foto’s van hun geslachtsdeel te sturen naar vrouwen die daar nooit om vroegen, of om meisjes in kwetsbare posities te misbruiken om hun lusten te botvieren. Dat mannen met macht – en ik vrees ook mannen zonder macht – zich soms misdragen, wisten we natuurlijk al wel. Maar dat vrijwel elke vrouw daar in meer of mindere mate het slachtoffer van wordt, was nog nooit zo tot me doorgedrongen.

Het is ontzettend verdrietig dat dat gebeurt. Tegelijkertijd kan het ook heilzaam zijn dat het nu zo pregnant op tafel komt. Ik ben heel nieuwsgierig naar het vervolg. Wat nu? In de analyses zie ik op hoofdlijnen twee verklaringen voor het seksueel misbruik langskomen. Sommigen zeggen: het machtsverschil tussen mannen en vrouwen is nog steeds veel te groot. Als je dat machtsverschil aanpakt, als je zorgt dat de maatschappelijke positie van vrouwen echt gelijk is aan die van mannen, dan komt het wel goed.

Anderen zeggen: het zit dieper, er is een ander probleem. Het probleem zit in de man. Mannen beleven seksualiteit anders dan vrouwen. Voor (veel) mannen is seks een gebeurtenis waarbij het uiteindelijk vooral om de seks gaat, terwijl voor (veel) vrouwen geldt: seks is alleen leuk als er echt verbinding is. Ook als de machtsongelijkheid is opgeheven, zullen sommige mannen proberen seksueel genot te veroveren als de gelegenheid zich daarvoor aandient.

De bekende verloskundige Beatrijs Smulders muntte in De Ongelooflijke Podcast van collega David Boogerd de term ‘seksuele beschaving’. De seksuele revolutie in de jaren zestig heeft mannen en vrouwen bevrijd van allerlei regels en conventies, maar de toen verworven vrijheden blijken voor vrouwen veel meer schaduwkanten te hebben dan voor mannen. Daarom is het nu tijd om te beschaven. Daar ben ik het zeer mee eens: seks kan prachtig zijn, maar als je het losmaakt van liefde, trouw, genegenheid en intimiteit, kan het grote schade aanrichten. Daarom is er alle reden om ons na de seksuele revolutie grondig te bezinnen op hoe we in elkaar zitten. En vooral ook om na te denken hoe we voorkomen dat onze dochters hetzelfde moeten meemaken als generaties vrouwen voor hen hebben meegemaakt.