Jessica is autistisch én heeft ADHD (AuDHD): ‘Vroeger wilde ik mijn diagnoses post retour sturen’

In 2019 stapt Jessica oververmoeid de huisarts binnen met de gedachte dat ze wel een burn-out zou kunnen hebben. Na een aantal testjes komt ze erachter waarom ze zo moe was: ze is autistisch en heeft een autistische burn-out. Drie jaar later ontdekt ze dat ze ook ADHD heeft. “Ik voelde mij gehoord en serieus genomen.” Eerder was Jessica bang dat haar arts haar niet serieus zou nemen. “Ik kom over als een sterk en zelfstandig persoon die zichzelf prima kan redden. En hoewel dat ergens ook wel klopt, liep ik gaandeweg tegen genoeg dingen aan. Maar veel dingen, zoals te laat komen of onoplettendheid, werden toegeschreven aan andere factoren.” Dat ze nonchalant zou zijn bijvoorbeeld.

Symptomen

“Ik raak snel afgeleid, maar ben tegelijk heel erg gefocust op de details en ik wil daar dan ook de controle over houden”, zo begint Jessica met wat voorbeelden van haar AuDHD-symptomen. “Ik ben wel flexibel, maar diep van binnen wil ik dingen het liefst op mijn manier doen. Dat is mijn perfectionisme en rigiditeit. Ik kan minder goed tegen onverwachte (grote) veranderingen. Daarnaast ben ik snel overprikkeld en, als ik daar geen gehoor aan geef, ook snel vermoeid. Verder haal ik prikkels weg uit mijn huis. Zo werk ik alleen met rustige kleuren en verwijder ik etiketten van producten – of vervang ik flessen of potten in zijn geheel.”

Tegelijk ervaart ze ook voordelen van AuDHD, zoals haar creativiteit, zowel in denken en doen. “Daar geniet ik heel veel van. Ook kan ik heel tevreden en gemoedelijk in een bubbel leven.”

Moeite met timemanagement

Al van jongs af aan ervaart Jessica problemen met timemanagement. “Ik had geen tijdsbesef en kwam vaak veel te laat. Ik kon mijn dag gewoon niet goed organiseren.” Dit komt pas echt naar voren op de middelbare school, “want op de basisschool deed mijn moeder alles”. In die periode heeft Jessica het lastig. “Qua timemanagement ging ik regelmatig de mist in. Ik maakte mijn huiswerk niet, ontbeet vaak niet eens of nam geen geld mee om op school eten te kopen. Daarnaast kon ik me tijdens de les moeilijk focussen met al die kinderen in de klas.”

Desondanks wist Jessica zich goed te redden. “Ik haalde prima cijfers, dus mijn ouders hadden niks door. Voor de buitenwereld functioneerde ik prima, maar het gebeurde allemaal vanbinnen.” Tijdens haar studietijd wordt ze nog meer geconfronteerd met haar symptomen. “Als ik naar college ging was ik de hele dag zo moe en afgeleid van alle prikkels dat ik in principe niks deed. Dat vond ik zonde van mijn tijd. Op een gegeven moment besloot ik daarom alleen de verplichte vakken te volgen op de universiteit en de rest thuis, vanuit de boeken, te leren. Door mijn hyperfocus werkte dat wel. De tentamens gingen dan prima.”

Tekst gaat hieronder verder.

• Hanneke heeft ADHD: ‘Praat niet zo hard, doe niet zo raar, loop eens normaal’

  Klik hier

Botsende en versterkende diagnoses

Inmiddels heeft Jessica haar diagnoses omarmd, maar dat betekent niet dat haar symptomen weg zijn. “Ik raak nog steeds veel kwijt in huis omdat mijn aandacht er dan niet bij is als ik ergens iets neerleg.” Daarnaast botsen de twee diagnoses ook met elkaar. “Vanuit mijn autisme wil ik elke taak perfect afronden en controleren, maar door mijn ADHD word ik rusteloos en wil ik met iets nieuws beginnen. Hierdoor maak ik projecten soms niet af, of met vertraging. Toch kunnen mijn symptomen elkaar ook versterken. In een hyperfocus kan ik bijvoorbeeld wel iets tot in detail afronden.”

“Soms heb ik het gevoel dat ik moe ben en dan wil ik lekker ontspannen thuis. Maar dan voel ik toch ergens die rusteloosheid van: nee, ik moet toch wat gaan doen”, vertelt Jessica. “Dan doe ik soms niks en zit ik lang op de bank voor mij uit te staren. Ik vind dat weleens zonde, want in die tijd had ik ook een boek kunnen lezen of een documentaire kunnen kijken.” Het nuttig invullen van haar tijd blijft voor Jessica een uitdaging, maar gaat steeds beter. “Ik heb veel meer kennis van waar ik tegenaan loop.”

In een hyperfocus kan ik iets tot in detail afronden.

Geen boze zwarte vrouw

Jessica moest in het verleden soms ook opboksen tegen het stereotype beeld van de boze zwarte vrouw, waarbij vrouwen van kleur sneller onterecht neergezet worden als te assertief, te agressief, en te boos. “Door mijn autistische directheid, eerlijkheid, en rechtvaardigheidsgevoel werd die stereotypering dan nog meer bevestigd.” Door de diagnoses kreeg Jessica meer begrip voor zichzelf, maar ook van haar omgeving. “Van binnen voel ik hierdoor veel meer rust, ook in relatie tot anderen.”

Leven met AuDHD

“Ik geef mezelf meer ruimte en tijd dan voorheen. Ik werk nu 24 uur in de week, verdeeld over vijf dagen. Daar heb ik bewust voor gekozen, zodat ik elke dag wel het gevoel heb dat ik wat nuttigs heb gedaan. Ik werk bovendien efficiënter in minder uur, en het is in de sportschool of supermarkt in de middag bijvoorbeeld nog rustig, dat helpt mij ook.” Haar vrije tijd brengt Jessica graag door in de natuur en ze hanteert een minimalistische levensstijl, zowel online als offline. “Eenvoud en mezelf ontdoen van overbodige bezittingen en verplichtingen geeft overzicht en innerlijke rust. Online zorg ik onder andere dat mijn mailbox altijd bijgewerkt is, dat is rustgevend. Daarnaast woon ik in een overzichtelijke en fijne studio, wat goed past bij mijn levensstijl. Verder eet ik gezond en beweeg ik veel, daar krijg ik energie van. Mijn neurodivergente brein kan ik inzetten in creativiteit en activiteiten als muziek luisteren, dansen, analoge fotografie, graphic design, schrijven, sporten, maar ook in nieuwe projecten, zoals kleding maken. Daar haal ik veel voldoening en plezier uit”

Tekst gaat hieronder verder.

• Steeds meer vrouwen slikken ADHD-medicijnen: ‘Zonder raak ik enorm overprikkeld’

  Klik hier

De side-effects van diagnoses

Alhoewel haar Jessica’s diagnoses haar veel duidelijkheid hebben gegeven, is er ook een keerzijde. “Ik zag mezelf steeds meer als beperkt, afhankelijk en mentaal kwetsbaar. Het begon te knagen aan mijn identiteit en zelfvertrouwen. Soms wenste ik dat ik mijn diagnoses post retour kon sturen”, vertelt ze. “Een diagnose kan gepaard gaan met vooroordelen, stereotyperingen, discriminatie, maar ook zorgbetutteling. Dit kan een beroep doen op je identiteit, authenticiteit, zelfvertrouwen, herstel- en veerkracht.”

“Ik zou zeggen: omarm je diagnoses. Praat met deelgenoten, durf je kwetsbaar op te stellen, en zoek of aanvaard (professionele) hulp als je die nodig hebt, maar laat het niet definiëren wie je bent en wat je kunt als dat niet goed voelt. Het spectrum is breed”, besluit Jessica. “En daarnaast ben je een uniek mens; er loopt maar één exemplaar van jou rond. Laat je diagnoses niet definiëren wie je bent en wat je kunt als dat niet goed voelt. Als je je diagnoses liever kwijt dan rijkt ben, vergeet ze dan.”