Jojanneke uit de prostitutie: 'Stoppen blijkt heel moeilijk'

Zes jaar geleden bracht Jojanneke van den Berge in de EO-reeks Jojanneke in de prostitutie misstanden in de prostitutie aan het licht. Daarna bleef ze veel van de vrouwen uit de serie volgen. Bijna allemaal verlieten ze de seksindustrie, maar in de nieuwe 4-delige EO-serie Jojanneke uit de prostitutie laat de journalist zien dat dit een lastige overstap is.

“We hebben in Nederland met het legaliseren van de prositutie ‘besloten’ dat prostitutie een normaal beroep is, maar dat is niet de ervaring van prostituees die een bankrekening willen openen, een hypotheek of verzekering willen afsluiten, of uiteindelijk op zoek gaan naar ander werk,” vertelt Jojanneke van den Berge over de dubbele standaard waar vrouwen die uit de prostitutie willen stappen mee te maken krijgen.

Verslavingen en trauma's

“Vaak hebben ze buiten hun bubbel geen sociaal netwerk opgebouwd. Ook konden ze geen andere capaciteiten ontplooien door een opleiding te volgen of werkervaring buiten de prostitutie op te doen.”

(Tekst loopt door onder de video.) 

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

“Ook hebben veel van deze vrouwen te maken met verslavingen en trauma’s en is het moeilijk een betaalbare woning te vinden. Dit geldt zelfs voor José, die haar werk altijd vrijwillig deed, ook al kijkt ze nu anders naar die tijd dan toen.” Deze opgeruimde, vrolijke dame die min of meer de spreekbuis van de Wallen was, vertelde in de vorige reeks openhartig over haar werk. “Ze gaf zelfs voorlichting over haar beroep op scholen.” In Jojanneke uit de prostitutie ontmoet Jojanneke haar opnieuw. “Hoe pak je de draad op, zonder onderdak of beroepsopleiding? Pas twee jaar nadat ze gestopt was, merkte ze wat het werk psychisch met haar had gedaan.”

(Tekst loopt door onder de foto.) 

Een laatste reden die het moeilijk maakt om te stoppen, is gewenning aan ‘snel geld’. “Ondanks de uitbuiting in de seksindustrie zijn er vrouwen die periodes redelijk goed verdienen,” legt Jojanneke uit. “Als het ze lukt een andere baan te vinden, moeten ze financieel vaak een stap terug doen. Dat is soms best een dilemma. Zo ontmoet ik Yvonne, die graag wil stoppen, maar ook gehecht is aan haar dure appartement. Maar als ik doorvraag, maakt het geld hen niet gelukkig en blijft er weinig van over. Van geld dat je zo verdient, wil je blijkbaar ook snel weer af, vertelden verschillende vrouwen. Ik heb niemand ontmoet die op deze manier iets heeft kunnen investeren in een betere toekomst.”

Kinderprostitutie ook in Nederland

In de serie vraagt Jojanneke ook aandacht voor meisjes en jongens die alarmerend jong in de prostitutie belanden, zoals de 20-jarige Oulaya, die we in de eerste aflevering ontmoeten. Ze werd al op haar 13e geronseld voor dit werk. “Het Openbaar Ministerie luidt de noodklok over kinderen die steeds jonger in de prostitutie belanden; 12 jaar is geen uitzondering meer."

Pooiers hoeven dankzij social media niet meer bij het schoolplein te gaan staan

“Het heeft onder meer heeft te maken met de opkomst van social media. Het is dankzij Instagram, Tiktok en Snapchat – eigenlijk alle platforms met een chatfunctie – veel makkelijker kinderen te ronselen. Pooiers hoeven niet meer bij het schoolplein te gaan staan, maar kunnen chatten, na verloop van tijd om een fotootje vragen en een kind chanteren. Iedereen kan tegenwoordig pooier zijn, bij wijze van spreken.”

Prostitueebezoek strafbaar?

Er gaan stemmen op om prostitueebezoek strafbaar te stellen, zoals in Zweden, Frankrijk of Ierland. "Of dat de beste oplossing is, blijft een moeilijke vraag," vindt Jojanneke. "In elk geval mogen we onze ogen niet sluiten voor de vele misstanden die daar spelen, zoals het aanbieden van minderjarigen." Ook stoort Jojanneke zich aan de lage straffen die daders nu nog krijgen. "Wanneer we als maatschappij seks met minderjarigen afkeuren, zouden de daders niet weg mogen komen met een celstraf van een dag en een taakstraf.”

Toch zijn er sekskopers die tot inkeer komen. Zoals Jos, die we in de eerste aflevering van Jojanneke uit de prostitutie leren kennen. “Wat me na de vorige reeks opviel, waren de vele reacties die ik kreeg van sekskopers die aan het denken waren gezet over betaalde seks. Sommigen gaven aan dat ze voortaan beter op eventuele misstanden zouden letten, anderen gaven aan dat ze eigenlijk zouden willen stoppen met het bezoeken van prostituees. In de berichtgeving over prostitutie blijft de klant vaak onderbelicht, maar die komt juist wel in beeld in deze serie. Zonder vraag is er immers geen aanbod."

(Tekst loopt door onder de foto.) 

"Zo trek ik inderdaad op met Jos, hij was een van de mannen die mij schreven. Eigenlijk zou hij graag willen stoppen. Hij vergelijkt prostitueebezoek met roken. Je geniet er misschien van, maar je houdt er een vervelende nasmaak aan over. Ik vind het dapper dat hij in staat is zo open over het kopen van seks en zijn twijfels te praten. Want hij zit ook vast in een wereld die hem niet gelukkig maakt. Een buddy helpt hem om te stoppen. Jos heeft een lange reis te gaan, om de echte intimiteit te vinden waarnaar hij verlangt, met iemand die hij niet hoeft te betalen.”

Kijk 'Jojanneke uit de prostitutie' hier terug