Joke heeft overgewicht, maar kan er niets aan doen

Joke en haar man krijgen vijf kinderen. In elke zwangerschap komt er tien kilo bij aan, maar daarna gaan er maar enkele kilo’s af – wat ze ook doet. “M’n hele leven griezel ik al van vet, ik lette altijd op calorieën”, vertelt Joke. “Ik sportte, heb talloze diëten gevolgd, gebruikte afslankpillen en -thee: niets hielp. Ik heb zeker een pallet aan taarten en koekjes afgeslagen op visites en feestjes. Toen ik werkte, fietste ik meer dan 150 kilometer per week. Ook in huis kreeg ik genoeg beweging, we hebben drie monumentale trappen. Toch werd ik langzaamaan zwaarder: maat 44, soms 46.

Wanneer ik zei dat ik moeite met m’n gewicht had, kreeg ik vanuit mijn omgeving de reactie: je moet gewoon geen wijn meer drinken. Dus dronk ik een jaar lang water in plaats van een klein glaasje wijn ’s avonds. Geen gram eraf. Volgens een ander moest ik sla eten. Dus ik at drie keer per dag sla – zonder dressing, want oh, de calorieën. Ik voelde me net een konijn.”

Ik at 500 calorieën op een dag en viel geen gram af

“Vijf jaar geleden ging ik naar de diëtiste: ze zei dat ik véél te weinig at! Ik at 1250 calorieën per dag – nu nog steeds. Aan meer had ik geen behoefte. Ik zei tegen de huisarts dat ik geen gram meer wilde aankomen – ik moest maar selderie en venkel gaan eten… Twee jaar geleden heb ik een maand Modifast gebruikt, onder protest van de diëtiste. Ik at 500 calorieën per dag en viel alsnog geen gram af.”

Laag zelfbeeld

Ondertussen is Joke doodmoe en krijgt ze gewrichts- en spierklachten. Ook heeft ze vaak koorts en krijgt ze last van benauwdheid. Sinds vijf jaar krijgt ze zuurstof en beademing. “In al die jaren is er nooit een verklaring gevonden. Al gauw was het ‘ga maar afvallen’ of ‘bezoek een psychiater’. Dat was zo frustrerend. Ik vertelde alle artsen dat ik erg gezond at – daar ging niemand op in. Dat was nogal grievend.

Ik werd er erg verdrietig van en had een laag zelfbeeld. Ik wilde nauwelijks kleding kopen en droeg altijd zwart. Al tien jaar ga ik niet meer naar een terras en op een feestje eet ik het minimale. Sommige opmerkingen blijven hangen, zoals wanneer een gebaksschaal die je voorgehouden wordt: jij lust wel, hè? Ook wil ik nooit op de foto (de foto hierboven is speciaal voor dit artikel gemaakt, red). Ik had een grote vriendenkring, maar die is vrij klein geworden. Gelukkig hebben we een supergaaf gezin. M’n kinderen zeggen steeds: ‘Mam, we zien toch dat je er niets aan kunt doen! Wij gaan nooit lijnen, omdat we zien wat dit met jou doet. Je bent lief en mooi.’ Dat laatste geloofde ik nooit.”

Ik riep weleens uit: God, waar bent U?

“Ik had altijd een sterk geloof, dacht ik. Tot acht jaar geleden, toen de benauwdheid erger werd zonder reden. Een jaar lang voelde de hemel van koper. Ik ervoer God niet, was radeloos door verergerende klachten zonder diagnose. Ik riep weleens uit: God, waar bent U? Steeds las ik Psalm 13: ‘Hoe lang nog, Heer, zult U mij vergeten?’ Ik klampte me altijd vast aan het laatste vers: ‘Ik vertrouw op Uw liefde: mijn hart zal juichen omdat U redding brengt, ik zal zingen voor de Heer, Hij heeft mij geholpen.’ Dat was mijn boei.

Ineens belde er iemand: ze had via-via van mij gehoord en zij had een vergelijkbaar probleem. Ze zat zó diep. Ik besefte dat ik óf met haar mee de put in kon, óf kon getuigen van onze God. Hij zal uitkomst geven! Ik koos voor het laatste, het was een rationeel besluit. De koperen hemel verdween en er kwam diepe vrede. De vrouw en ik raakten bevriend. Zo’n ingreep: dat is God!”

Diagnose

Drie jaar geleden komt er dan eindelijk een diagnose: Joke heeft een spierziekte, waarbij spierweefsel wordt afgebroken en in vetweefsel wordt opgeslagen. “Ik was dolgelukkig met een verklaring voor de jarenlange klachten en het overgewicht waar ik onder leed.”

Nog altijd moet Joke leven met de gevolgen van haar ziekte. “Ik kan niet zoveel, omdat ik erg moe ben. Op mijn rollator heb ik een mobiel beademingsapparaat. Daar neem ik steeds teugjes van, onder het praten. Als ik op bed ga liggen, heb ik een beademingsmasker op. Ook als ik slaap, met zuurstof eraan. ’s Middags slaap ik drie uur.”

Ik stuur veel kaarten: zo ‘ontmoet’ ik mensen per post

Joke uit haar geloof creatief: ze schildert Alpenlandschappen bij Bijbelteksten. “Daar put ik veel vreugde uit. Soms maak ik foto’s van mijn schilderijen en plak ze op een kaart, om anderen te bemoedigen. In m’n leven heb ik vele mensen bezocht, ouderen en zieken. Nu dat niet meer kan, ‘ontmoet’ ik die persoon per post. Per jaar stuur ik velekaartjes. Het is fijn om iemand te bemoedigen, of gewoon te laten weten dat je aan diegene denkt. Er komen vaak mooie reacties op; sommige mensen zien niet dat het geschilderd is. Misschien wil ik er ooit wel kaarten van laten drukken.”

Dankbaar

“De hoogtewandelingen in de Alpen kunnen niet meer, maar mijn man en ik zijn het Pieterpad helemaal gaan lopen. Liep ik vroeger achttien kilometer per dag, nu is het nog drie kilometer. Ik ben zo dankbaar dat ik loop! Soms gaat m’n loopfiets mee. Nu hebben we al een heel stuk Pelgrimpad erop zitten.

Tenzij er een wonder gebeurt, is er geen zicht op verbetering. Maar er is wel uitzicht op de heerlijkheid die komt. Ik leef per dag, denk niet veel vooruit. Ik ben dankbaar voor zó ontzettend veel! Ondanks het maatje meer voel ik me erg gelukkig. God is zo goed, Hij geeft echte vrede. Het letten op koolhydraten is een eigenschap geworden, maar het beheerst niet meer mijn leven. Ik ben nu eenmaal zo. Ik ben ook wel benieuwd of er meer vrouwen zijn zoals ik. Ik lees er niets over.”

Lees ook: Hoe vooroordelen over dikke mensen in de maatschappij ontstaan