Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Kerst zonder koren?

'Normaal gesproken gaf ik vanaf begin december elke dag concerten'

Ruim anderhalf miljoen koorleden en hun dirigenten zouden het liefst de komende decembermaand weer willen zingen. Zij zijn het over één ding roerend eens: kerst zonder koren of concerten is een pijnlijk gemis. Eva sprak met dirigenten Peter Burger en met Ria van den Noort.

Deel:

Dit artikel is geschreven net voordat bekend werd dat het zangverbod per 1 december niet meer geldt. Het kabinet blijft zingen echter sterk afraden.

Peter Burger, foto: Timphoto
Peter Burger, foto: Timphoto.

Peter Burger is dirigent van vijf koren en werkt in totaal met ruim vijfhonderd koorleden. Hij vertelt dat een repetitieavond voor veel koorleden meer is dan muziekstukken oefenen. “Soms is dit één van de weinige sociale contacten die mensen hebben”, licht hij toe. “Er komen koorleden die van alles hebben meegemaakt in hun leven en veel verdriet hebben gekend. Tijdens een repetitieavond kunnen zij even alles vergeten en hun hart in de muziek leggen.” 

Ria van Noort herkent wat Peter zegt. Zij is dirigent van vier verschillende koren. “Ik merk dat koorleden hun sociale contacten erg missen. Daarnaast missen zij de verbinding die er is als we met elkaar muziek maken tot Gods eer. Samen zingen werkt vertroostend en maakt blij. Ik zie soms koorleden met afgezakte schouders en een verdrietige uitdrukking binnenkomen, maar als ze zingen en even niet aan hun persoonlijke zorgen hoeven te denken, zie ik hoe hun houding verandert. Blij en opgewekt verlaten ze al pratend de repetities. Dat geeft mij als dirigent zoveel voldoening; het gaat er op een koor niet alleen om dat je tijdens een concert iets moois neerzet met elkaar, maar ook om alle sociale aspecten eromheen.”

Twijfel

Peter begrijpt heel goed dat er coronamaatregelen nodig zijn, en wil er alles aan doen om ervoor te zorgen dat er onder koorleden geen besmettingen plaatsvinden, maar de slecht onderbouwde manier waarop nu maatregelen genomen worden, trekt hij ernstig in twijfel. “De besmettingen onder koorleden zijn minimaal geweest. Als je kijkt naar het aantal koorleden en het aantal besmettingen tijdens een repetitieavond, dan heb je het over een incidenteel geval. Dit is in de media breed uitgemeten en vervolgens leidend geweest in de afwegingen voor deze sector. We worden neergezet als een stel amateurs die een hobby uitoefenen, maar koorzang is veel meer dan dat. Het doet mij pijn dat de koren moeten zwijgen en in de kerken de lofzang is verstomd.”

Ria van den Noort, foto Tim Adriaanse
Ria van den Noort, foto Tim Adriaanse.

Ook Ria snapt niet dat een professioneel koor wel mag zingen, maar een amateurkoor niet. “Ik begrijp niet dat er onderscheid wordt gemaakt. We worden als het ware in de categorie sportclub geschaard, omdat koorzang als een hobby wordt gezien. Zingen is echter meer dan een hobby; zingen doet iets met je geest en je hart. Ook al heb je te maken met grote zorgen, als je zingt word je rustig in je hoofd en in je hart; zingen maakt blij. Natuurlijk begrijp ik dat er maatregelen moeten worden genomen, maar wij hielden ons al strikt aan alle geldende maatregelen.”

Petitie

“Ik begrijp dat veel koorleden en dirigenten op een punt zijn gekomen waarop zij antwoorden van de overheid willen”, geeft Ria toe. “Ik zag van de week een petitie langskomen, waarin wordt verzocht om de koorleden weer te laten zingen, desnoods buiten. Ik heb hier mijn handtekening onder gezet, want ondanks dat wij als christenen gewend zijn om de overheid gedwee te gehoorzamen, denk ik dat het geen kwaad kan om op een beschaafde manier wat tegengas te geven en om een uitleg te vragen.  Waarom is er geen enkele vorm van koorzang meer mogelijk? Juist in deze tijd werkt het vertroostend om naar koorzang te luisteren en te zingen met elkaar.”

Peter vertelt dat hij, naast dat hij het musiceren mist en het erg vindt dat er niet gezongen mag worden, de kerstperiode hard nodig heeft om financieel zijn hoofd boven water te kunnen houden. “Normaal gesproken gaf ik vanaf begin december elke dag concerten. Nu alle concerten en zangreizen van dit jaar zijn weggevallen, mis ik aan het eind van het jaar de helft van mijn jaarinkomen en dat is best zorgelijk. Toch is dat niet mijn grootste zorg; ik zou zo graag willen dat we meer mensen kunnen vertellen van de hoop die in ons is. In de Bijbel staat dat God troont op de lofzang van Zijn kinderen, dat mag niet verstommen.”

Ria begrijpt precies wat Peter bedoelt: “Ik kreeg deze week een herinnering van Facebook onder ogen en kon wel huilen bij het zien van de foto`s van mijn jubileumconcert vorig jaar. Het verschil met dit jaar kan niet groter zijn. Al mijn koren kwamen toen samen in de Sint Joriskerk in Amersfoort om mijn 35-jarig jubileum als dirigent te vieren. En nu, voor het eerst in zesendertig jaar heb ik geen enkel kerstconcert op de planning staan. Ik vind dit echt vreselijk! Omdat ik naast mijn koren ook nog werkzaam ben als triagist op de huisartsenpost, heb ik gelukkig nog een inkomen en zal ik niet direct failliet gaan, maar ik mis wel een groot deel van mijn inkomen.”

Online kerstconcert

Peter besloot zijn hoofd niet te laten hangen en ging op zoek naar mogelijkheden om toch in contact te kunnen blijven met zijn koorleden. “Vanaf april repeteer ik online met de koren. Na een aantal mogelijkheden te hebben onderzocht kwam ik erachter dat wij, ondanks de beperkingen, via YouTube livestream op een mooie manier met elkaar in contact kunnen blijven en een nieuw repertoire kunnen instuderen.” Peter wil de kerst niet onopgemerkt voorbij laten gaan en bedacht een alternatief kersconcert. “Tijdens kerst zal er een compilatie ten gehore worden gebracht van koormuziek die we in de afgelopen jaren hebben opgenomen. Dit zal afgewisseld worden met filmpjes van instrumentale stukken van André van Vliet en Noortje van Middelkoop en enkele toespraken.”

Ria is ook op zoek gegaan naar alternatieven om toch iets te kunnen aanbieden met kerst. “Voor mij is de lol er helaas vanaf. Ik ben zesendertig jaar bezig geweest om kwaliteit neer te zetten en ben bang dat het ten koste van de kwaliteit gaat als ik het via internet moet doen.” Het uitblijven van concerten betekent echter ook een financiële slag voor de projecten die Ria met haar concerten ondersteunt. “Wij ondersteunen bijvoorbeeld al jaren weeshuis Jemima in Jeruzalem, daar wonen verstandelijk beperkte weeskinderen. Ik vind het vreselijk dat zij hierdoor hun financiële ondersteuning missen en dat maakt mij echt verdrietig.”

Geen verbod maar dringend advies

Vlak na het schrijven van dit artikel werd bekend dat het zangverbod per 1 december is opgeheven. Het kabinet blijft het echter sterk afraden. Als we daarover nog even contact opnemen met Ria zegt ze: "Tsja, een verbod of dringend advies om niet te doen, verschilt voor mij niet veel. Dan ga je toch tegen de wil van de overheid in, koorleden zullen daar ook niet enthousiast over zijn. Pas als de overheid toestemming geeft - met inachtneming van de maatregelen - kunnen we wat mij betreft weer aan de slag."

Peter is blij dat het zangverbod per 1 december werd opgeheven. "Wat mij betreft kunnen we terug naar de situatie zoals die in september was, uiteraard met inachtneming van alle geldende maatregelen. De groepjes blijven klein en het is nog steeds niet ideaal, maar dat zal sowieso nog wel een tijdje duren. Ondertussen blijf ik ook gewoon online repeteren."

Kerstbemoediging

Peter hoopt tijdens de kerstdagen via de YouTube livestream de lofzang te laten klinken in de huiskamers en met zijn koren veel mensen tot zegen te mogen zijn. “Daarnaast zal ik mij de komende tijd richten op een nieuw project waarmee ik bezig ben: een oratorium over het verhaal van Noach. Een verhaal over eenzaamheid, hoop, vertrouwen en beloften. Iets dat veel mensen zullen herkennen in deze verwarrende tijd.”

Tot slot willen Ria en Peter alle koorleden en mensen die moeten lijden door corona, hetzij doordat zij iemand hebben verloren, hetzij dat zij ziek zijn of een ziek familielid hebben, een hart onder de riem steken. “Blijf erop vertrouwen dat het ooit weer goed zal komen! Probeer thuis maar uit volle borst mee te zingen met muziek en vergeet niet dat wij God ook vanuit onze huiskamers, of ziekenhuiskamers kunnen loven en groot maken!”

Lees ook hoe gospelkoor G-Roots omging met het plotselinge overlijden van een van de koorleden

Header: Peter Burger, fotograaf: Freelansmedia

Geschreven door

Rita Maris

--:--