Lazarus staat op | Van de omstanders moet je 't niet hebben

Van de omstanders moet je ’t niet hebben – PopUpGedachte maandag 16 november 2020

‘Er is geen draagvlak voor,’ zeggen ze dan. Men wil het niet. Of men had wel kritiek op jou, zeg. Of: Men vond het prachtig of niet? ‘Ze’ en ‘men’ wordt dan gebaseerd op wat de algoritmes een journalist hebben voorgeschoteld, die dan vervolgens de conclusie voorlegt over wat het algemene gevoel is over een actie, een president, een verkiezing, een politiek besluit. Maar wie zijn die 'men'?

Gisteren was er een demonstratie op het Museumplein, gelijktijdig met demonstraties in andere steden in Nederland, in Duitsland en een groot online event. Het moest allemaal coronaproof en dat is niet zo makkelijk. Het stortregende, er stond een verzopen podium, maar het vuur was er niet minder om. Een handjevol mensen stond op anderhalve meter afstand, de rest volgde het online. Er was niet hard opgeroepen om te komen, want je weet wel, corona. Ik was ook gevraagd om er iets te zeggen. Na afloop checkte Joanne, mijn vrouw, de uitzending op AT5, de lokale Amsterdamse zender. Er werd nogal gereageerd onder dit nieuwsitem. Heel veel reacties en 95 procent negatief.

En dan de conclusie, hè. Zijn dit de Amsterdamse toetsenbordridders die een klein deel van de bevolking vormen en is het nu eenmaal waarschijnlijk dat mensen die op fora reageren anonieme haatkonijntjes zijn? Of zijn de demonstrerenden de uitzondering, degenen die vinden dat wat er nu op Lesbos en in andere vluchtelingenkampen gebeurt zo ongelofelijk mens-onterend is dat ze niet kunnen en willen zwijgen, corona-tijd of niet?

Wie is ‘men’, de ‘men’ die wat vindt? En is ‘men’ een beetje betrouwbaar? De vraag stellen is hem beantwoorden. Voor nu en alle tijden, 2020 en het jaar 0. Dit staat er vanochtend in de lezing van de dag:

Toen hij, Jezus, in de buurt van Jericho kwam, zat er langs de weg een blinde te bedelen. Toen de blinde een menigte voorbij hoorde komen, vroeg hij wat er gaande was. Ze zeiden tegen hem: 'Jezus uit Nazaret komt voorbij.' Daarop riep de blinde: 'Jezus, Zoon van David, heb medelijden met mij!' Degenen die voorop liepen, snauwden hem toe dat hij moest zwijgen, maar hij schreeuwde des te harder: 'Zoon van David, heb medelijden met mij!' Jezus bleef staan en zei dat men de blinde bij hem moest brengen. Toen deze voor hem stond, vroeg hij hem: 'Wat wilt u dat ik voor u doe?' De blinde antwoordde: 'Heer, zorg dat ik weer kan zien.' Jezus zei: 'Zie weer! Uw geloof heeft u gered.' Onmiddellijk kon hij weer zien en hij volgde hem terwijl hij God loofde. Alle mensen die getuige waren geweest van dit voorval brachten hulde aan God.

Men snauwt: ‘Hou je smoel. Terug in je hok, hou je koest met je geschreeuw. We zitten hier net fijn en juichend de grote goeroe uit het onoogelijke Nazaret te volgen en dan zit jij met de blinde hoofd ertussendoor te schreeuwen. Doe is niet.’ Maar als Jezus zich heeft omgedraaid en de man weer kan zien, zie je ze zomaar hem om de hals vallen, feliciteren, halleluja en Allahu Akbar alleen dan in het Hebreeuws roepen: God is groot.

'Men' heeft geen mening, 'men' is geen draagvlak, 'men' drijft mee met de golven van het moment. Men hobbelt achter de man van Nazareth aan en wil niet gestoord worden door schreeuwende blindemannen. Men golft mee terug als de man van Nazareth zich omkeert. Men juicht om genezen schreeuwende blindemannen en golft verder met de flow van het moment.

Het is belangrijk om te constateren dat de omstanders ruis vormen. Irrelevante ruis. Hardnekkige en soms zeer pijnlijke ruis. Van Zwarte-Pietadepten die een jaar later heel verontwaardigd kunnen zijn over de racistische kenmerken tot vluchtelingenhaters die graag meejuichen als we als Nederland serieus mensen zouden ontvangen in ons land voor een eerlijke procedure? Kan dat?

Jazeker, check maar bovenstaand verhaal uit het jaar 0 en allerlei voorbeelden uit de hedendaagse praktijk. Volksgunst kun je makkelijk verspelen, makkelijk winnen en is een irrelevante categorie. Wat twee vragen oproept voor de komende week: hoe is het met mijn gunst? Weet ik wat ik toejuich en waarom? En twee: in hoeverre sta ik de volksgunst toe om mij te beïnvloeden en besef ik terdege dat het zo weer om kan slaan. Omstanders daarop kun je niet vertrouwen, maar hoe betrouwbaar ben ik? Als ik iets verlang is het dat: betrouwbaar zijn.

Een hele goede maandag gewenst. En vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.