Lazarus staat op | Wat weet je nu eigenlijk precies?

Wat we menen te geloven – PopUpGedachte maandag 4 april 2022

Wat geloof ik nu precies? Ik weet wel wat ik niet meer geloof, al kan ik daar nog altijd later weer op terugkomen. Want niets is meer in graniet uitgehouwen. Sommigen zeggen dat ze in zichzelf geloven, maar dat lijkt me maar een eenzame godsdienst. De priesters van dat type religie zijn psychologen en leggen de gelovigen op de divan om te kijken of er vrede gesloten kan worden tussen de persoon en diens zelfgeloof, om te kijken of  de individu genade kan vinden in de eigen ogen en vergeving van de zonde. Of de persoon dan zichzelf kan omarmen en dragen.

Het is nodig allemaal, maar als vorm van geloof is het een beetje eenzaam. Alleen met jezelf op de wereld. Terwijl de gedachte dat de wereld niet bij jou begonnen is, daar niet eindigt en dat er een beweging aan de gang is in de wereld die je roept, dat die gedachte je boven jezelf kan doen uitstijgen. Je rust kan geven als je even niet meer weet hoe het verder moet. Geloof in God als een Vader? Ik vind de gedachte rustgevend en geef me er graag aan over. Geloof ik in Jezus van Nazaret? En wat betekent dat dan? Vroeger had ik daar hele heldere zinnen over, nu ben ik voorzichtig met eikenhouten uitspraken. Niet omdat ik minder geloof, maar omdat ik betwijfel of de woorden wel de lading dekken. Of eigenlijk: of de woorden niet de lading bedekken in plaats van helpen iets te onthullen. Wat weet ik nou precies?

Vandaag is Jezus van Nazaret weer eens messcherp tegen zijn tijdgenoten, de gestudeerde theologen van zijn dagen, de religieuze leiders van het volk. Zij die hun best doen. En hij zegt: “

Ik ben het die getuigt over Mijzelf en ook de Vader die Mij gezonden heeft, getuigt over Mij.'
Zij vroegen Hem dan: 'Waar is uw Vader?' Jezus antwoordde: 'Gij kent Mij evenmin
als gij mijn Vader kent; zoudt Gij Mij kennen, dat zoudt gij ook mijn Vader kennen.'

Ze hebben wat moeite om hun voorstelling van de Messias te verzoenen met dat wat Jezus aan het doen is. Ze zien de positie die ze hebben mogelijk door hun vingers glippen. Ze hebben allerlei belangen en Jezus van Nazareth past niet in het plaatje. En de rabbi zegt hier simpelweg dat ze geen idee hebben wie die God eigenlijk is, die ze aanbidden, waar ze offers voor brengen, wiens boeken ze tot op de punt en komma bestuderen en van buiten leren.

Dat mag mij op z’n minst onzeker maken over wat ik weet. Niet om stil te staan en het bijltje er dan maar bij neer te gooien, maar alert te zijn op wat ik meen te weten. En voortdurend me weer af te vragen of mijn overtuigingen nog wel stroken met dat wat de liefde van de mens vraagt. Daar ging best wel veel mis met de religieuze leiders in die dagen. Dan werd onder de noemer van het dienen van de Eeuwige, de arme buitengesloten of uitgeknepen – om maar een voorbeeld te noemen. Wie ziek was, had het waarschijnlijk verdiend. En zo nog een en ander.

Religieuze legitimatie van welbegrepen eigenbelang is zo oud als de wereld. En wie weet of mijn voorzichtigheid niet mijn eigen belang weer dient? Dan val ik in de kuil van mijn eigen redenering. En toch. Het zijn degenen die komen vragen, die bereid zijn om hun wereldbeeld op de helling te plaatsen, die verlangen naar gerechtigheid en bereid zijn om de bestaande theologie daarvoor even te parkeren: zij vinden in Jezus van Nazaret een formidabele leraar, een hoopvolle redder, het begin van een nieuwe wereld.

Een nieuwe week is begonnen vandaag, wat die gaat brengen weten we niet. Wel dit: dat het opnieuw over geloof, hoop en liefde gaat en de grootste van die drie is de liefde. En dat klinkt eenvoudiger dan het is.

Tot zover de popupgedachte van vanochtend. Een hele goede maandag gewenst en vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.