Lazarus staat op | Van wie is deze plek?

Van wie is deze plek? – PopUpGedachte vrijdag 13 maart 2020

‘Ik heb meer recht op deze plek dan iemand die hier niet geboren is,’ dat zei hij en mijn wenkbrauwen vlogen omhoog tot ergens halverwege mijn voorhoofd. Hij is een kunstenaar en een filosoof, een geleerde van de Bijbel en een reiziger.

Omdat je toevallig hier geboren bent, heb jij hier meer recht van leven, vroeg ik hem? Vanzelfsprekend, zei hij. Ik probeerde een beetje aan te sluiten bij die gedachte die me zo onwerkelijk voorkwam – onwerkelijk, niet om een of andere geglobaliseerde Amsterdamse hipster opvatting over wat dan ook, maar mijn opa wiens stem nog in mijn achterhoofd resoneert, die als wij vochten om een stuk speelgoed en riepen: van mij, van mij! Zei hij: van jou? Van jou? Je hemd is nog niet van jou. Streng, met twinkeloogjes – Hoezo zou dit lánd dan van mij zijn of mij rechtens toekomen, meer dan een ander die er toevallig een voet op zet.

Ik heb altijd geleerd te leven vanuit verantwoordelijkheid richting een ander, niet vanuit eigenaarschap. Ik probeerde aan te sluiten en zei dat eigenaarschap in dit geval dan de verantwoordelijkheid voor de gast met zich meebrengt. Dat je alleen een eigenaar bent, als je beseft dat je eigendom bedoeld is om ter beschikking te stellen voor mensen in nood. Daar kon hij op zichzelf wel inkomen. Maar dan wel redelijk, zei hij.
Ik betwijfelde dat en herinnerde me Jezus voorbeeld dat hij zelf geen steen had om z’n hoofd op neer te leggen en dat hij degenen die hem volgden waarschuwde, dat als ze dat een onprettig vooruitzicht vonden en liever een eigen kussen hadden, ze dan maar niet hem moesten gaan zitten te volgen. Dus.

Van wie is deze plek, dit huis, deze aarde? Vandaag een scherpe tekst van Jezus van Nazareth over het land waar toen het volk woonde, dat zich gezegend voelde als volk van God met een bijzondere opdracht. Hij vertelt dit:

Er was eens een landeigenaar die een wijngaard aanlegde; hij zette er een heining omheen, hakte een wijnpers erin uit en bouwde een wachttoren. Daarop verpachtte hij hem aan wijnbou­wers en vertrok naar den vreemde. Toen de tijd van de oogst gekomen was, zond hij zijn dienaren naar de wijnbouwers om de op­brengst in ontvangst te nemen. Maar de wijnbouwers grepen zijn dienaren vast. Zij mishandel­den de een, doodden de ander en stenigden een derde.
Daarop zond hij andere dienaren, talrijker dan de eersten; maar zij behandelden hen op dezelfde manier. Tenslotte stuurde hij zijn zoon naar hen toe, in de veronderstelling, dat zij zijn zoon wel zouden ontzien. Maar toen de wijnbou­wers de zoon zagen, zeiden ze onder elkaar: Dat is de erfgenaam; vooruit, laten we hem vermoorden en ons zijn erfenis toeëigenen. Ze grepen hem vast, wierpen hem de wijngaard uit en doodden hem. Wan­neer nu de eigenaar van de wijngaard komt, wat zal hij dan wel met die wijnbouwers doen?'

Je zou -als je heel hard je best doet- kunnen concluderen uit zó’n verhaal: zie je, nooit je land uit handen geven. Voor je het weet, gaan ze ermee vandoor. De nationalistische interpretatie. Maar die kan niet, niet in die context, niet in dat moment. Wat wel kan is deze: de man van Nazareth komt met een profetische aanklacht tegen de beheerders van de grond, het gedachtengoed en de opdracht die hen door de Eeuwige is gegeven en geeft een laatste waarschuwing aan de machthebbers, religieus en/of politiek.

Die wijngaard, hun land, de opdracht, dat wat hen is gegeven, ís niet van hen. Wie het zo behandelt, zal het kwijtraken. Dat is uberhaupt het refrein van Jezus’ uitspraken. Verlies dan zal je ontvangen, hou vast en je zult verliezen.

Het is aan ons om te besluiten wie we zijn. Oude garde of nieuwe lichting. Mensen die hebben en houden, of mensen die weten dat het gekregen is met een opdracht en dat er geleverd en opgeleverd moet worden ten opzichte van de Eeuwige die iets met zijn planeet wil. En dat betekent heus niet dat alle linkse mensen opeens gelijk hebben – discussie over hoe die verantwoordelijkheid in te vullen moet gevoerd: wat is wijs, wat is redelijk, uit liefde voor het land, de opdracht, elkaar, de ander. Maar het besef dat je zomaar je eigen land zit te verdedigen uit verantwoordelijkheidsgevoel eventueel tegen de aanspraak van de Eeuwige, de eigenaar zelf, dat moet ons op z’n minst voorzichtig maken met aanspraken, muren en afsluiting. Ook in tijden van Corona, quarantaine en lock-downs. Ook als het zaak is binnen te blijven hoeven we nog niet per se naar binnen te keren. Er is een hoop nood daarbuiten en een hoop te leren en te vieren.

Een heel goed weekend gewenst. Dit was de PopUpGedachte van vanochtend. Meer zijn er te vinden op lazarusstaatop.nl. Voor nu vrede gewenst en alle goeds

(Ps. Nog 5 dagen aan het crowdfunden op rikko.nl. Nog eventjes)

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.