Lazarus staat op | De koninklijke weg
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
De koninklijke weg – PopUpGedachte vrijdag 24 januari 2020
Het is stil buiten. Doodstil. In afwachting van de dag die nog moet beginnen, gaat er hier en daar licht aan achter de ramen. Een enkele vogel koert alvast. Verder is de dag nog niet begonnen hier in dit straatje in Amsterdam. Slaapdronken mensen zullen straks hun broodjes gaan smeren, kinderen inpakken of hun koffers en weer op pad gaan om te doen wat gedaan moet worden.
Ook mijn werk tuimelt al door mijn hoofd, voor ik goed en wel een broek te pakken heb om aan te trekken. Onhandig eigenlijk, want er komt heus geen zinnige gedachte uit mij voordat ik een koffie te pakken heb, dus wat mij betreft mogen de werkgedachtes buiten mijn slaapkamer en buiten mijn bovenkamer blijven.
Maar zo gaat dat niet. Ons bewustzijn, concludeer ik maar even voorzichtig, is dat wat ons tot mens maakt, maar ook dat wat ons wanhopig kan maken. We kunnen vooruit denken, gevolgen berekenen, impact aannames maken, als schakers kunnen we een aantal zetten vooruit denken en daarom dus de hele dag ons afvragen wat nu het beste is om te doen als we willen bereiken wat we willen bereiken.
Ik heb de indruk dat onze medezoogdieren daar minder last van hebben. En dat onze soms zelfverklaarde coaches en goeroe’s in het leven ons steeds proberen te leren wat minder gebruik te maken van die mogelijkheid tot vooruit denken en meer in het moment te leven. Iets meer dier, eigenlijk. Want dat bewustzijn en de mogelijkheid tot berekenen en toekomst voorstellen om daar vervolgens op te handelen is fantastisch en verslavend of knechtend op allerlei manieren.
Vandaag een lezing waarin iemand een keuze maakt om de toekomst niet af te dwingen. Om principes boven kansen te plaatsen. Om de binnenbocht te mijden – en hoe hem dat precies brengt waar hij moet wezen.
Dit is de setting: Koning Saul is aan de macht en dat wil hij voorlopig blijven. Dus als men de jonge David gaat vereren omdat die Goliath heeft verslagen voelt hij zich bedreigd. David is (zonder dat Saul het weet) door de profeet Samuel alvast tot koning gezalfd, dus Saul heeft reden om zijn positie bedreigd te zien. Het interessante is dat zijn manier van handelen precies bevestigd waarom zijn koningschap een einde krijgt en Davids handelen precies duidelijk maakt dat voor hem de weg naar de kroon en het leiderschap open ligt. De een wil het behouden en zal het daarom verliezen, de ander is bereid om het te verliezen of weigert het te grijpen en zal het juist daarom krijgen.
Saul jaagt op David. David houdt zich schuil in de grotten. Saul moet even poepen. Ook koningen hebben die onbedwingbare neiging: onderweg kwam hij, Saul, langs een spelonk die door een muurtje was afgeschermd. Daar ging hij naar binnen en hurkte neer om zijn behoefte te doen. En juist achter in die spelonk hadden David en zijn mannen zich verstopt. Davids mannen zeiden tegen hem: ‘Dit is je kans! Dit is het moment waar de Heer op doelde toen hij zei: "Ik zal je vijand aan je uitleveren; je kunt met hem doen wat je goeddunkt.”’ David stond op en sneed stilletjes een reep van Sauls mantel af. Zijn hart bonzde ervan, ’
Het is bijna schattig. Dat bonzende hart van David. En zijn weigering om de man die hem zonder pardon zou doden, van het leven te beroven. Als Saul weer buitenstaat, stapt David ook naar buiten, houdt de reep van de mantel omhoog en vraagt hij Saul waarom hij op hem jaagt en dat hij hem kon doden maar niet wilde, want hij was zijn koning, ook nog door God aangesteld. Dan zegt Saul:
Jij staat meer in je recht dan ik, want jij hebt kwaad met goed vergolden. Je hebt zojuist getoond dat je het goed met me voorhebt: de Heer had me aan jou uitgeleverd, en toch heb je me niet gedood. Wie laat ooit zijn vijand gaan als hij hem op zijn weg vindt? Moge de Heer je belonen voor wat je vandaag voor mij hebt gedaan.
En dan:
Nu weet ik zeker dat jij koning zult worden en dat je het koningschap van Israël vast in handen zult houden.
David weigert om zijn kans te grijpen. De koninklijke weg is de enige weg die hij kent en zal gaan. En dan beseft Saul dat zijn strijd om te behouden wat hij heeft, hem de ondergang brengt. En dat Davids bereidheid om te wachten, om los te laten om het goede te doen onafhankelijk van de vraag of dat hem oplevert wat hem beloofd is, het koningschap, hem precies gaat geven wat hij bereid was op te offeren voor de goede zaak.
De paradox van het verhaal. Zoeken te grijpen wat je is beloofd en waar je meent recht op te hebben is in Gods wereld, deze wereld, een gevaarlijke weg. Je verliest zomaar datgene wat je hoopte te vinden. Bereidheid om dat wat je verlangt en wat je beloofd is en waar je op rekent in de toekomst los te laten, omdat je weigert de binnenbocht te nemen en de principes heiliger zijn dan de uitkomst. Die bereidheid zal je brengen waar je hoopte te zijn. In the end. Dat is de hoop in deze verhalen, de opvoedende waarde voor jou en mij.
Het is briljant dat we vooruit kunnen denken, maar er zijn weinig doelen die middelen heiligen. Sterker nog: wie niet goed met de middelen om kan gaan, is die wel geschikt voor het doel?
De koninklijke weg is de way to go. Vandaag en steeds opnieuw. Tot zover de PopUpGedachte van vandaag. Vrede gewenst. En alle goeds.
Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.
Geschreven door
Rikko Voorberg