Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Lazarus staat op | Vandaag zondig ik even, hoor

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Deel:

Vandaag zondig ik even hoor – PopUpGedachte donderdag 29 april 2021

Het blijft een ingewikkeld ding, dat zondigen. Niet het doen ervan, per se, dat is uiteindelijk vrij eenvoudig, maar het woord. Wat het betekent, waar het voor staat, in welke context het wordt gebruikt. In de Bijbelse teksten is er geen enkel gêne nog aan te treffen voor dat woord, in een beetje progressieve cirkels van geloof en spiritualiteit is zonde zelf de zonde geworden.

Noem mensen niet zondig, want dat is pas zonde van de mens. Eeuwen aan ervaring met machtige predikers die met donkere tonen de verdorvenheid des mensenzielen tekenen om ze vervolgens richting biechthok en collectebus te jagen en alzo de continuïteit van het instituut waarmee zij zich in naam van God hebben vereenzelvigd te waarborgen. Dat is een ronkend-karikaturale zin die zojuist uit de vingers rolt, maar een karikatuur is slechts een uitvergroting van de werkelijkheid die gezien wordt – of beter: de werkelijkheid zoals die gezien wordt.

Francis Spufford schreef een paar vrij briljante dingen over dat woordje zonde. Alweer járen geleden. Hij schreef dat zonde bijna altijd te maken heeft met plezier – in de reclame in elk geval. De ijsjes van Magnum, chocola, noem het maar op. En de vegetariër die op de barbecue zich even bezondigt aan een te lekker uitziend stukje wild. De ex-roker, die even dat sigaretje meerookt en zich weer even herinnert hoe lekker die handelingen waren, ook al smaakt de rook goor. Dat soort zonde. En het gaat bijna altijd ergens over seks, over verleiding, over begeerte en verlangen. Dat zijn de tonen die meekomen en wie dan tegen zonde is, zo schrijft hij, wordt al snel bekeken als degene die de mens z’n pleziertjes wil ontzeggen, straight-edge, hoog van de toren, narigheid. Of die seks en verleidelijkheid op christo-preutse wijze zich ver van het lijf wil houden. Waarbij de toeschouwer denkt; ja, ja, maar ondertussen.

Met de tekst van vanochtend kan de gelovige zomaar hoog van de toren blazen. Johannes schrijft:

Maar als wij zeggen dat wij geen zonde bedreven hebben,
maken wij Hem tot leugenaar; dan woont zijn woord niet in ons.

Dus, mens, luister. Je bent zondig. GA maar even rap spijt hebben van al die pleziertjes en dat verlangen. Francis Spufford kon het niet geloven en stelde iets anders voor, iets machtigers, iets ingewikkelders en een definitie die voor gelovigen én ongelovigen een trek oplicht in de mens die zowel confronterend als bevrijdend is. Iets over de condition humanaine, zogezegd.

Hij herdefinieert zonde als een menselijke neiging om het te verkloten. Of laten we er nog een woord aan toevoegen, schrijft hij: de menselijke neiging om dingen te verkloten, the human propensity to fuck things up. Het is onze actieve neiging om dingen kapot te maken - 'dingen' betekent hier stemmingen, beloften, relaties waar we om geven en ons eigen welzijn en dat van anderen, maar ook materiële voorwerpen waarvan het hoogglanzende oppervlak ons actief lijkt uit te nodigen om er een dikke kras op te zetten.  

Dit is niet de constatering van een cynicus of een zedeprediker, het is het besef waar je mee wakker wordt als je ziet wat de mens met al zijn verlangen en hoop en idealen teweegbrengt in de wereld. De collateral damage van zoveel projecten en de actieve handeling tot wraak, op jezelf of op een ander, het stukmaken van het harmonieuze, want er moet toch meer zijn of het verwaarlozen van dat wat aandacht behoeft – omdat je gewoon even geen zin hebt. En dan met de gebakken peren zitten.

En dan schrijft de psalmist vanochtend, aan degene die beseft hoe diep je kan zinken als mens zelf en als mensheid:

Als wij beweren zonder zonde te zijn, bedriegen wij onszelf en woont de waarheid niet in ons.
Als wij onze zonden belijden, is Hij zo getrouw en genadig, dat Hij onze zonden vergeeft en ons reinigt van alle kwaad.

Het zijn misschien niet de woorden die ik zou zoeken, in onze postchristelijke wereld, maar het verlangen eronder is voelbaar. Gereinigd, losgekoppeld worden, opnieuw beginnen, de verwijtende stemmen in je hoofd en de cynische stemmen in je hart het zwijgen opleggen. Niet omdat ze niet gelijk hebben, maar omdat je jezelf niet meer nog verder in de put hoeft te praten – omdat er een Eeuwige is die begrijpt, er een beetje om moet lachen, je heus wel kent en je vertrouwen geeft voor een nieuwe dag. Gewoon omdat hij (of zij of het) het wil en je gezien heeft. Daar zit ergens de bevrijdende variant van dat inmiddels zo onhandige begrip zonde.

Tot zover vanochtend. Een hele goede donderdag gewenst, hier regent het pijpestelen vanochtend zoals je wellicht kunt horen – desondanks vandaag vrede gewenst en alle goeds

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.

Geschreven door

Rikko Voorberg

--:--