Lazarus staat op | Over het belang van de eenheid

Over het belang van de eenheid – PopUpGedachte woensdag 27 mei 2020

Al vaker schreef ik hier over de diepgevoelde behoefte om een mens uit één stuk te zijn. Het verlangen dat mijn handelen, mijn denken en mijn hart met elkaar in samenspraak zijn. En dat is nog niet zo eenvoudig. Hoe vaak handel ik niet tegen mijn eigen waarden in, omdat ik er nu eenmaal even geen zin in heb. Hoe vaak doe je de dingen niet op de automatische piloot. Krijgt het hart wel de tijd om zich te beraden op datgene wat het hoofd heeft bedacht? Of moet het door, want de wereld wacht niet. En überhaupt die omringende wereld die van alles verwacht, trekt die juist niet heel gemakkelijk mijn hart, hoofd en handen uit elkaar? 

Voor de broodnodige integratie van mijzelf is deze stilte bij zonsopgang zo belangrijk, is het belangrijk om af en toe een rondje te hardlopen, stil te zitten, door te praten met geliefden, vrienden en mensen met wie ik projecten doe. Iedereen heeft iets anders nodig voor deze integratie. Voor extraverten, waar ik mijzelf toch deels toe moet rekenen, is de ander onmisbaar. Voor mij is het ’s ochtends makkelijker opstaan na een geweldige teamvergadering gisteravond die lang duurt, dan na voldoende uren slaap. De ander helpt mij om mezelf te worden én trekt me overigens net zo vaak en net zo goed weer uit elkaar. Voor introverten is het de stilte en zijn het de momenten voor zichzelf die de integratie van hoofd, hart en handen bevordert. Schrijven, lopen, ademen, stil zijn. Je merkt het wel als je het doet – wat er werkt. Soms duurt het even trouwens, soms is er eerst de onrust want dan moet je onder ogen komen wat je een tijdlang hebt genegeerd. Maar uiteindelijk is er dan de rust en de integratie.

Die eenheid van jezelf is al vrij ingewikkeld. Vandaag heeft de rabbi van Nazareth het over eenheid onderling. En dat is nog een stuk ingewikkelder. Maar hij heeft hoge verwachtingen. Of vergaande verlangens, zou je kunnen zeggen. Dit staat er vanochtend:

“In die tijd sloeg Jezus zijn ogen ten hemel en bad: Heilige Vader, bewaar in uw Naam
hen die Gij Mij gegeven hebt, opdat zij één mogen zijn zoals Wij.”

Dit gaat allereerst over zijn leerlingen, maar in het verlengde daarvan van iedereen die in dat spoor treedt of de weg gaat van de Man van Nazareth. Opdat zij één zijn, zoals wij. En ik weet niet of je een beetje vertrouwd bent met de eenheid waar hij op doelt, maar de rabbi kan rustig zeggen: wie mij gezien heeft, heeft de Eeuwige gezien, want ik en de Eeuwige zijn één. Of: uit mezelf doe ik niets, ik doe alleen wat ik de Vader heb zien doen of wat hij mij te doen heeft gegeven. Dus als je de één ziet, zie je de ander. Nou kunnen we niet controleren of de Eeuwige het met die beschrijving eens is, maar op die aanname – van de eenheid van die twee, de Eeuwige en deze rabbi – is heel het christendom gebaseerd.

Vorm gemeenschappen, verbind jezelf aan de ander, sta samen voor dezelfde zaak. Als je de één gezien hebt, heb je de ander gezien. Ik doe alleen wat ik de ander ook zie doen. Help, zo’n eenheid is toch verschrikkelijk benauwend? Wij zijn individuen en ik geloof dat ik dat graag koste wat het kost wil blijven. Goed, ik vind de haat en nijd onder al die volgelingen van Jezus van Nazareth weer het andere uiterste van onderscheid maken – ze hebben die éénheid nou niet heel erg waar gemaakt in de geschiedenis, zogezegd. Ik kom zelf voort uit een afsplitsing van een afsplitsing van een afsplitsing – die de eenheid met de Eeuwige wilde behouden door zich af te splitsen van de anderen die geen recht deden aan de Eeuwige. Of dat nou allemaal een goed idee is.

Ik hoef gelukkig niet te oordelen. Ik hoef alleen maar vandaag te kiezen om me te verbinden. Misschien is het ‘opdat zij állen een zijn’ wat hoog gegrepen, maar één worden met anderen, niet alleen met jezelf, is een goddelijk verlangen dat door deze wereld heen trilt. Het is hoe de boel in elkaar is gezet, als ik de rabbi goed begrijp. Kies om je zo te verbinden dat als je de één hebt gezien, je de ander hebt gezien.

Zo bouwen we met mensen uit heel Europa aan een Europese Walk of Shame – niet door er een serie dogma’s in te drillen – maar door elkaar lang genoeg in de ogen te kijken, vooralsnog digitaal, dat we elkaar begrijpen en aan de slag te zijn in het besef dat we niet een individuele zaak dienen waarbij onze eigen gevoelen en onze eigen bijdrage het belangrijkst is, maar dat we dit gevoel delen en elkaar herkennen en dat als iemand uit het team iets vets heeft bedacht en uitgevoerd – dat we dan allemaal trots zijn alsof we het zelf hebben gedaan. Die teamvorming, die hoop, die gezamenlijkheid. Het kost een berg tijd, introspectie, ruimte in je geest – maar het dient de zaak en jezelf op zo’n krachtige manier, deze eenheid. Misschien is de verdeeldheid onder de volgelingen van de man van Nazareth wel een extra reden voor toewijding aan dit soort eenheid. Misschien is het niet bedoeld om er cynisch van te worden, maar om te begrijpen dat het gewoon niet zo makkelijk is om dat ego te parkeren. En dat we dus er gewoon wat meer tijd voor moeten nemen.

Tot zover vandaag. Ik wens jou, mij en de wereld toe dat we eenheid vinden – in onszelf en met de ander. En vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.