Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Lazarus staat op | Brood breken

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Deel:

Brood breken – PopUpGedachte 7 april 2021

Vroeger, voor Covid, noemde ik het breken dan wel scheuren van brood en het ronddelen één van mijn centrale handelingen. Nu moet je daar wat voorzichtiger in zijn, maar goed, we hopen op betere tijden. We breken nog wel brood, maar dan vooral op camera en op Zoom en dat is toch anders. Het is zo’n simpele handeling. Je neemt een brood, liefst een hele, scheurt het in stukken en deelt het met iedereen. In de kerk waar ik ben opgegroeid was het één van de heiligste handelingen en dat had ook z’n kracht, maar ook nogal een beperking. Het gebeurde eens in de zoveel tijd, omgeven door formulierlezingen en rituelen. Het brood was nauwelijks herkenbaar als brood. Het was nog net niet zo erg als bij de katholieken (niets ten nadele van hen maar dat wat zij breken en delen is écht moeilijk herkenbaar als brood). Wij hadden witbrood waar de korsten waren afgesneden en dan was het in lange rechthoekige slierten gesneden. Van een dusdanige lengte dat je je afvroeg wat het oorspronkelijke brood geweest kon zijn én wat ze gedaan hadden met de korsten. Zo komt een brood niet uit de oven. En waarom moest die korst eraf? Was het niet wit genoeg met korst? Of kruimelde het dan teveel? Of kreeg de één dan een stukje met korst en de ander niet en hadden ze daar vroeger ruzie over gemaakt? Dat iemand zich beledigd voelde omdat hij of zij wel of geen korst kreeg en ze dus maar gezorgd hadden dat iedereen precies hetzelfde stukje brood kreeg – zoals je dat bij kinderen doet? Je vraag het je af. Het punt hier is niet om grapjes te maken over dat wat zo heilig is voor velen, maar de vragen zijn wel belangrijk. Waarom lijkt brood breken in veel kerken zo weinig op brood breken? En wat is er mogelijk aan betekenis verdwenen toen we besloten de korsten eraf te snijden, het brood te prepareren in lange repen of in ronde platgeslagen schijfjes? Is er iets verloren gegaan in dat proces?

De afgelopen tien tot twaalf jaar hebben we in de PopUpKerk wekelijks versgebakken broden gebroken, we zochten elke keer naar de juiste woorden om die handeling te begeleiden maar elke keer blijkt weer dat de handeling zelf al boekdelen spreekt. Het heeft niet zoveel nodig. Niet gemakkelijk om dat los te laten als gereformeerde jongen – al die uitleg – maar het werkt wel op die manier. Het breken van het brood bouwde verbinding en gemeenschap, het werd een herkenningssymbool en als ik dan aanschoof bij mensen thuis, of ze nou iets met religie hadden of niet, werd er ook zomaar weer brood gebroken en getoost met de wijn. Deed dat af aan de heiligheid? Zeker. De rituele lading eromheen was veel lichter en daar verlies je onherroepelijk iets mee, dat kan niet anders. Aan de andere kant was er winst. Herkenning, begrip, verbinding, inclusiviteit en aardsheid. Zomaar wat onderdelen. Ik moet er vandaag aan denken als ik lees hoe twee ontgoochelde leerlingen na de dood van Jezus op weg zijn naar hun thuisdorp in de buurt van Jeruzalem en de rabbi opeens naast hen komt lopen. Ze herkennen hem niet natuurlijk, want hoe zou je dat kunnen? Hij legt hen uit dat sterven altijd bij de Messias verwachting hoorde als je de profeten goed las en ze nodigden bij aankomst bij hun huis hem aan tafel.

Terwijl Hij met hen aanlag nam Hij het brood, sprak de zegen uit, brak het en reikte het hun toe. Nu gingen hun ogen open en zij herkenden Hem, maar Hij verdween uit hun gezicht.

Herkenning van het broodgebaar. Ik zou er een lief ding voor over hebben als er in de kerken weer maaltijden zouden worden gehouden – de aankomende keren dat er weer voor het eerst kerkvieringen belegd worden zal het toch niet met heel veel mensen zijn. Dan kan iedereen toch ook eten meenemen? Grote tafel in het midden en voordat je ook maar iets anders doet, eerst brood breken en delen. Voor de herkenning, dan wat eten, doe iets met preek en gebed of zingen aan tafel en sluit af met een toost waarna je naar huis kunt. Koffie hoeft dan niet na de dienst, maar kan gewoon in kannen op tafel staan. Misschien is dit voor niet-kerkgangers een beetje suf want wat moet je ermee? Nou, ja, je kunt natuurlijk op zondagochtend dit ook met de buren of met vrienden doen. Op zoek naar de herkenning. Misschien vind je het niet heilig genoeg – aan de andere kant, het is maar een verwijzing naar de verhalen en ik kan je verzekeren dat zo’n fysieke verwijzing als brood breken en delen zomaar iets kan betekenen.

Een pleidooi voor meer brood breken vanochtend op hoop van zegen. Een hele goede woensdagochtend gewenst vandaag, en vrede en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.

Geschreven door

Rikko Voorberg

--:--