Leven met schulden: ‘Ik durfde het niemand te vertellen’

Het gekke is: dit kan niet kloppen. Er moeten mensen zijn die wel problemen hebben, maar van wie ik het niet weet. Want een op de vijf Nederlandse huishoudens kampt met problematische schulden, of loopt daar risico op. ‘Problematisch’ wil zeggen dat de schuld niet binnen drie jaar afgelost kan worden.

Waarom vinden we het lastig om onze financiële worstelingen met elkaar te delen? Hoe kom je in ernstige geldproblemen terecht? Wat doen financiële schulden met je? Wat kan je omgeving voor je betekenen? En hoe kom je er weer uit? 

Optelsom 

“Vaak komen mensen in de schulden door een opeenstapeling van dingen,” zegt Margo den Ouden. Door haar stichting 46 dresses, waarmee ze nieuwe jurken weggeeft aan vrouwen die een financieel slechte tijd doormaken, hoort zij wekelijks hoe armoede het leven van mensen binnenkruipt. “Het is vaak een optelsom: je komt én in een scheiding, én je verliest je baan én je maakt te laat aanspraak op regelingen omdat je de voorschriften niet kent. 

Angst en stress

De impact van schulden is anders als je zonder hulp probeert te overleven, dan wanneer je in overleg met de bank of de schuldsanering aan de situatie werkt, begrijp ik. Alicia worstelt al jaren in haar eentje. Ze werkt als leningadviseur bij een bank, en weet precies hoe mensen in de schulden terechtkomen. 

‘Ik belandde zelfs achter de webcam’

Maar, ze trouwt met een man die veel meer uit blijkt te geven dan er bij hem binnen komt. “Zijn keuzes voelden niet goed, maar ik stond niet sterk in mijn schoenen. Dus werkte ik maar hard en kocht zelf zo min mogelijk. Maar de schulden liepen op. Deurwaarders volgden, telefoontjes... ik leefde constant met angst en stress. Ik durfde het niemand te vertellen, zelfs mijn ouders wisten maar de helft. Ik was zo niet opgevoed, ik schaamde me. Ik werd graatmager. Uiteindelijk ben ik zelfs achter de webcam beland om het hoofd boven water te houden.”  

Onverzorgd

Inmiddels is Alicia gescheiden, en zit ze in een driejarig schuldsaneringstraject. Als dat straks voorbij is, wacht haar een frisse start. “De impact van de schulden is nog steeds voelbaar. Ik was in het begin echt niet blij met mezelf. Iedereen had alles op een rijtje, en ik was bijna dertig en had niks opgebouwd. De schuldsanering is krap als je van luxe houdt, maar het gaf mij een stuk rust." 

"Geen deurwaarders meer, alles weer op een rij. Ik heb een goedkope telefoon met een goedkoop abonnement, maar ga wel weer regelmatig naar de kapper en zie er verzorgd uit. Dat is zo’n verschil! Ik zag er gewoon onverzorgd uit. Ik had toch stress, en geen geld voor iets nieuws, dus deed ik maar helemaal mijn best niet meer. Ik voel me nu veel mooier.” 

Margo herkent het. “Geld geven aan mensen met schulden lost het probleem niet op. Maar hen eren in de waarde die zij hebben, is enorm krachtig. Vrouwen zijn zo dankbaar als zij een mooie jurk ontvangen. Ik merk dat geldproblemen hun identiteit als vrouw raken, en dat iets simpels als een jurk hen in een opwaartse spiraal kan helpen. Ze voelen zich gezien, en dat is iets wat je zelf, als je je lang op geld moet focussen, weleens verliest.” 

Tips als je financiële zorgen hebt: 

• Trek direct aan de bel. Ga naar www.schuldhulpmaatje.nl of het loket Schuldhulpverlening van je eigen gemeente. Dit kan ook digitaal! 
• Doe dit het liefst bij de eerste rekening die je niet kunt betalen. Dan kun je met drie gesprekken weer helemaal op de rit zijn. Als je het laat liggen of zelf probeert iets te regelen lopen de schulden vaak op.  
• Maak je je zorgen over je eigen situatie? Doe op www.uitdeschulden.nu het testje ‘hoe ernstig is het met mij gesteld?’. 
• Ben je nog jong? Ga naar www.moneyfit.nl. Daar kun je gewoon appen met adviseurs. 
• Blijf in gesprek met je schuldeisers! Niet reageren wekt wantrouwen. Maar als een eiser de reden hoort waarom je niet kunt betalen, en je reikt zelf een plan aan voor terugbetaling (al is het een tientje per maand) wekt dat vertrouwen en is er veel mogelijk. 
• Via schuldhulpmaatje kun je een vrijwilliger krijgen die jou kosteloos helpt met je financiën. 
• Ga bewust met je geld om: Lees hier 107 bespaartips waar je echt iets aan hebt!