Lottie Hellingman over theatervoorstelling Broos: ‘Zorg delen is hoognodig’

Hoe gaat het met jou?
‘’Vandaag ben ik moe. Ik heb veel gerepeteerd en het is voor het eerst dat ik in mijn eentje zoveel tekst heb. Dat vraagt veel energie. Daarnaast zorg ik voor mijn dochter. Zij viert vandaag carnaval en daardoor moesten we al vroeg op want ze wilde als prinses geschminkt worden. ‘We moeten echt op tijd zijn,’ had ze gezegd. Dus waren we al vroeg begonnen zodat we in alle rust van haar een prinses konden maken.

Ik heb weleens geprobeerd om eerst mijn eigen emmertje vol te krijgen

Broos is o.a geïnspireerd op gesprekken met moeders van een zorgintensief kind. Wat raakte jou het meest aan deze gesprekken?
‘’Meerdere moeders zeiden: ‘Het gaat prima, ik kan het aan.’ Maar onder hun reactie voel je dat het misschien niet zo goed gaat. Dat je je afvraagt: hoe gaat het echt met je? Wat zit erachter die glimlach? Word er misschien van je verwacht dat je je zo sterk houdt?

Veel moeders vinden het fijn dat Broos dit onderwerp bespreekbaar maakt. Maar er was ook een moeder die het onzin vond. Zij gaf aan dat ze echt geen enkel probleem ervaarde in de zorg voor haar kind. Om al die verschillende verhalen te horen vind ik bijzonder. Ik vind het ook interessant dat het in Broos over de vraag ‘wat is normaal?’ gaat. Ik vind de zorg voor een ‘redelijk normaal’ kind, wat normaal dan ook inhoudt hé, al heel pittig. Dus op die manier probeer ik me voor te stellen hoe het is om voor een zorgintensief kind te zorgen.’’

De voorstelling heet Broos, ken jij zelf ook broze momenten in het ouderschap?
‘’Natuurlijk, ik moet dan gelijk denken aan het begin van mijn moederschap. Alsof ik in een andere dimensie was. Ik was zo niet op deze wereld. Ik herinner me hoe ik onder de douche stond, mijn dochtertje lag even niet op mijn buik, en ik dacht: wat gebeurt er allemaal met mijn lijf en geest? Die beginweken waren zo broos. Later is dat een ander soort broosheid geworden. Meer gericht op hoe ik mijn kind help in dit veel te snelle systeem met alle regels. Ik vond de overgang toen we mee moesten in het onderwijssysteem heel groot. Het voelde als een keurslijf. Dat waren voor mij ook broze momenten.

Maar de titel Broos gaat ook over dat het leven broos. Is. Dat je kind broos is. Zo kwetsbaar en tegelijkertijd zo krachtig. Dat maakt het zo mooi.’’

Wat vind je het zwaarst en wat vind je het mooist aan moeder zijn?

‘’Als ik niet toekom aan zelfzorg vind ik dat zwaar. En als er wel zelfzorg is, maar ik merk dat mijn dochter daardoor niet goed in haar vel zit, dan vind ik dat ook zwaar. Van tevoren had ik nooit kunnen bedenken dat het ongeluk van je kind je zo diep raakt.

Het mooist aan moeder zijn vind ik het zien van de kracht in die stralende kinderoogjes. Die ogen die je terugbrengen naar het meest pure van het leven. Als baby was mijn dochter één en al liefde. Als ik haar in haar ogen aankeek voelde dat als een soort goddelijkheid. Zo wonderlijk. Nu ze groter wordt krijgt ze steeds meer laagjes, maar door die laagjes heen zijn er nog steeds momenten zichtbaar dat je die pure bron ziet. Ik weet niet hoe ik het anders moet omschrijven. Die stralende ogen zag ik vanochtend bij haar toen ze verkleed was als prinses. Maar ik zie het ook bij haar als ze verwonderd is. Laatst riep ze trots dat ze een heel hoofdstuk uit een boek had gelezen. Dan zie ik dat licht in haar ogen en voel ik weer hoe dat was toen ik zelf een kind was.’’

Broos

Broos

Als je oog hebt voor iedereen, wie ziet jou dan Kyra is een avontuurlijke vrouw en voor het geluk geboren. Samen met haar man krijgt ze een zoon en een dochter. Romy is een speciaal meisje. Een meisje dat extra zorg nodig heeft. Dan blijkt het evenwicht broos. Broos is een muzikale, lichte en ontroerende voorstelling over hoe je jezelf kwijt kan raken in de zorg om een ander.

Je bent alleenstaande moeder, hoe zorg jij voor jezelf?

‘’Daar ben ik nog zoekende in. Mijn zelfzorg zit ook in mijn werk. Mijn werk geeft mij veel voeding. Als ik op tournee ben kan ik rustig eten, zijn er momenten waarbij ik stil kan zijn en als ik terugrijd naar huis kan ik nog even muziek luisteren. Die rustmomenten zijn geïntrigeerd in mijn werk. Thuis is het lastiger om die rust te vinden.  Zorg regelen omdat je moet werken is voor de buitenwereld logischer dan oppas vragen omdat je naar de sauna wil of naar de sportschool. Misschien vul ik dat in, maar daardoor voelt het bezwaarlijker om voor dat soort momenten hulp te vragen.

Onze wc-bril is bijvoorbeeld al weken stuk vanwege tijdgebrek

Wel ga ik elk jaar een weekendje weg. Even bijtanken. Andere mensen laden op door de aanwezigheid van anderen. Ik heb echt tijd alleen nodig, anders raak ik uitgeput.’’

Wat is volgens jou het grootste dilemma van een alleenstaande ouder?
‘’Alles moet je zelf doen. Je zorgt voor je kind, voor een inkomen, voor je huis en voor jezelf. Onze wc-bril is bijvoorbeeld al weken stuk. Vroeger ging ik dan onderzoeken hoe je dat repareert en ging het vervolgens regelen. Nu heb ik niet de tijd om dat uit te zoeken.’’ Lachend: ‘’dus nu moeten we heel voorzichtig op het toilet gaan zitten, anders vallen we er vanaf.

Ik mis geen partner. Ik krijg veel hulp van familie en heb een fijne oppas. Maar als iets niet goed gaat, dan mis ik weleens iemand die helpt om te relativeren. Iemand die mij spiegelt. Even voelen dat je de zorg niet alleen draagt.’’

Wat mogen ouders van nu volgens jou nog veel beter leren?
‘’Er staat zoveel druk op ouders om het goed te doen. Superbewust opvoeden, gezond eten en er wordt veel gemeten. Tijdens de zwangerschap begint dat meten al. Ik heb destijds veel echo’s en bloedtesten gehad. En als er gemeten werd had ik ook altijd iets afwijkend. Moest ik daarna weer een test. Daar kreeg ik helemaal de kriebels van. Maar je moet sterk in je schoenen staan om te durven zeggen: bedankt voor het aanbod, maar die meetmomenten hoeven van mij niet.

We zitten overal bovenop. Van mij mogen we die druk meer loslaten.’’

Tot welke nieuwe inzichten ben je gekomen door deze voorstelling?
‘’Broos gaat over het delen van zorg. In de voorstelling zit een scène waarbij een moeder de buurvrouw op visite krijgt. ‘Als ik iets kan doen, moet je het zeggen hoor,’ zegt de buurvrouw goedbedoeld. Maar die moeder denkt: 'Ja, kom maar grasmaaien, de badkamer poetsen of eten koken.' En dan eindigt de scène met dat de buurvrouw met een glimlach haastig vertrekt.

Wat je nodig hebt is praktische hulp. Ik heb dat zelf ervaren toen ik ziek werd in de derde week van mijn kraamtijd. Ik had koorts en mijn borstvoeding liep terug. Toen stond mijn zus om acht uur s’ ochtends op de stoep: ‘Jij gaat eerst slapen en dan neem ik het helemaal over.’ Nadat ik had geslapen zei ze: ‘Ga maar op de bank zitten, je dochter slaapt, ik ga je slaapkamer schoonmaken. Behalve voeden hoef je helemaal niks te doen vandaag.’ 

Om vijf uur in de middag vertrok ze, had ik een gezonde lunch op, en was mijn huis schoon. Het is lastig om hulp te vragen, maar mijn zus wist precies wat ik nodig had. Je moet dat zelf eerst meemaken om aan te voelen waar iemand behoefte aan heeft.

Mijn wens voor de toekomst is dat we meer gezamenlijk gaan doen en dat we meer zorg gaan delen met elkaar. Ook het opvoeden van kinderen. It takes a village to raise a child.’’

Theatervoorstelling Broos

Broos is een theatervoorstelling van MATZER Theaterproducties én een ‘supermuzikaal monoloog’ zoals Lottie het omschrijft. In de voorstelling speelt Lottie samen met Helge Slikker. Er wordt gezongen en er zijn veel instrumenten. ‘Daar word ik heel blij van,’ licht Lottie enthousiast toe.