Margje Fikse presenteert ‘Dit is de week’: ‘Ik vind dat religie een stem moet hebben’

Afgelopen week was de aftrap van de nieuwe EO-talkshow Dit is de week. “De eerste uitzending is altijd heel spannend”, vertelt Margje eerlijk. “Dat is gewoon een enorme adrenalinerush. Als je het programma kijkt, zie je dat niet – het is eerder nog een beetje te zwaar en te kalm. Maar in mijn hoofd ga ik dóód.”

Ze lacht en vervolgt: “Er zijn veel gedachten als ik daar zit. Óf ik zit heel goed in het onderwerp, óf ik denk na over mijn gespreksleiding. Hoe ga ik verder met een ander onderwerp, zonder dat ik deze persoon heel lomp afkap? En ik kan ook heel vaak denken: oké, als ik nu thuis zou zitten, vind ik dit dan nog interessant? Wat zou mijn moeder hiervan vinden? Die leeft nu niet meer, maar die had altijd goede opmerkingen. Kortom: er zijn zoveel gedachten die door mijn hoofd knallen. Dat is echt too much.”

Geen journalist spelen

Al meer dan 27 jaar werkt Margje bij de EO, als presentator, journalist en regisseur. “Ten diepste ben ik niet veranderd in hoe ik te werk ga. Ik word nog altijd gedreven door de zin: vertel me een verhaal dat ik nog niet ken. Uiteindelijk geloof ik heel erg in verhalen vertellen. Ik denk wel dat mijn gereedschapskist wat gevulder is door alle ervaringen. Ik heb gewoon veel geleerd in de afgelopen jaren.

Eén ding is dat het echt weinig zin heeft om een rol te spelen. Ik kan een journalist spélen of ik kan een journalist zíj́n. Maar als ik een journalist ben, dan is dat wel op mijn manier. Dus ik moet niet steeds kijken: wat doen die anderen, dan ga ik dat ook doen. Maar: wie ben ik en wat wil ik graag weten? En daarmee misschien ook andere mensen die net als ik niet in het westen van het land wonen.

Ik woon in Hattem. Wat leeft hier nou? Wat neem ik mee? Wat snap ik oprecht wel of niet in iemands verhaal? Vroeger dacht ik sneller: o, dat is dan heel dom of zo. Nu denk ik steeds meer: iedereen kan me dom vinden, maar ik denk dat de buurvrouw die nu op de bank zit het ook niet snapt. Toch blijf ik het wel heel naar vinden hoor, als ik als dom word weggezet. Dat vind ik echt het ergste wat mensen over me kunnen zeggen.”

Veel aanvoelen

“Ik voel sowieso veel”, geeft Margje aan. “Een voordeel is dat ik snel aanvoel wat er speelt bij mensen of hoe ze aan tafel zitten. Daar kan ik dan ook wat mee. Maar soms is het ook lastig, omdat er bepaalde vragen gesteld moeten worden en ik me dan minder vrij voel. Of wanneer ik merk dat de chemie aan tafel niet goed zit. Bij Ronit Palache en Gert-Jan Segers, die als sidekicks bij Dit is de week zitten, is de chemie heel goed. Zij kunnen het inhoudelijk super oneens zijn, maar er is een basis van respect en ook lol onderling, ze kunnen een geintje maken. Als je dat niet hebt, dan vind ik het heel zwaar.

Geloof en maatschappij

Hoe het nieuws geloof en samenleving raakt, dat is volgens Margje typerend voor Dit is de week. “Ik vind dat religie een stem moet hebben. Dat christenen mee moeten praten vanuit hun gedachtegoed. Ik geloof dat daar veel heil in zit. Ik denk vaak: als jullie je gewoon allemaal zouden verdiepen in wat Jezus zei en wat hij voorleefde, wat zouden we dan een mooie wereld hebben. We zitten soms vast in bepaalde discussies en dan denk ik: als Jezus hier nu bij zou staan, wat zou Hij dan zeggen? Waarschijnlijk iets waar wij allemaal niet aan denken. Jezus is niet links of rechts, Hij benadert alles net anders.

Ik vind dat religie een stem moet hebben.

Wat de EO kenmerkt is dat bij ons, in tegenstelling tot veel anderen, echt iedereen welkom is. Er zijn ook mensen die in het publieke debat niet meer uitgenodigd worden. Dat is bij ons altijd wel gebeurd. En dan krijg je ook kritiek: ‘Dat jullie díé persoon nog aan tafel zetten.’ Maar dat doen wij juist. Ik sta daar helemaal achter. Iedereen is welkom, mits er een weerwoord kan zijn. Ik ga niet iemand neerzetten en leeg laten lopen over allemaal onwaarheden. Daar moet een weerwoord tegenover staan.”

Sterk geworteld

Hoe Margje omgaat met kritiek? “Ik vind het niet leuk. Opbouwende kritiek vind ik helemaal te gek, maar afbrekende kritiek vind ik moeilijk. Daar worstel ik mee. Het is echt zo dat hoge bomen veel wind vangen. Ik ben geen hoge boom, maar ik ben wel zichtbaar, dus dan ga je wind vangen. Ik kan natuurlijk ook iets in de luwte gaan doen, maar dit is wat ik doe en wat ik kan. En daar hoort ook kritiek bij. Ik merk dat het helpt om sterk geworteld te zijn. Dan komt ook mijn geloof om de hoek kijken. Als ik kritiek in het perspectief kan zien van de eeuwigheid, het heelal, de grootheid van God, dan wordt het allemaal heel relatief en kan ik het beter aan.”

Ze twijfelt geen moment over de vraag of je als vrouw in de media meer kritiek krijgt. “Absoluut. Ik dacht altijd dat dat onzin was. Ik kom van een boerderij, mijn ouders werkten daar gewoon samen. Ik heb me nooit meer beziggehouden met feministische strijd, omdat dat bij ons thuis allang beslecht was. Mijn ouders waren gelijkwaardig en ieder had zijn rol, dus ik had niet door dat het ook anders kon. Nu weet ik dat wel. Als een man kritische vragen stelt, is hij een fantastische interviewer. Als een vrouw dat doet, is ze een ontzettende heks. Als ik vriendelijk lach, dan zit ik dom te lachen. Een man wordt gewoon als vriendelijk gezien. Ik kan er niet omheen, het is gewoon echt waar. Maar mannen hebben ook problemen, hè. Het is niet dat ik nu wil zeggen dat het als vrouw extra zwaar is.”

Tekst gaat hieronder verder

• Presentator Margje Fikse over rust vinden in een druk leven

  Klik hier

‘Alles wat ik heb geleerd komt hierin samen’

Toch maakt Margje met veel plezier weer een live talkshow. “Ja, juist! Ik vind het heel leuk. Elk werk heeft leuke en minder leuke kanten. Maar ik hou van het vak interviewen en ik hou van televisie en ik hou van met een team een programma maken. Het is stretchen. Alles wat ik heb geleerd in al die jaren komt samen in dat live moment, zowel presenteren, interviewen als regie. En ik leer ook weer heel veel, juist omdat het moeilijk is. Nu ben ik bijvoorbeeld bezig met de overgangen goed doen. Soms moet je van een heel zwaar onderwerp door naar het volgende. Hoe doe ik dat charmant, maar wel duidelijk? Televisie is wat dat betreft echt onverbiddelijk. Je ziet en hoort alles.”

Een groot pluspunt aan een live talkshow vindt Margje het publiek. “Dat vind ik veel leuker dan een tafel in een lege ruimte. Het publiek reageert of moet ergens om grinniken. Er zit energie in mensen en dat voel je als je bezig bent.”

Beatrix interviewen

Of ze nog dromen heeft? “Beatrix interviewen! Dat is de koningin van mijn jeugd. Ik ben enorm gefascineerd hoe het koningshuis werkt. En zij is een vat vol verhalen. Gezien haar jeugd, haar verleden en wat zij heeft gedaan, de tijd dat ze koningin was. En waarschijnlijk ook veel verhalen die we nog niet kennen. Daar komt alles in samen.”

Kijk Dit is de week elke zaterdag om 22.10 bij de EO op NPO2, of later via NPO Start.