Meer koopkracht? Niet doen!

Het gaat (zoals vrijwel altijd natuurlijk) over een betere beloning en betere arbeidsvoorwaarden. Dat is op zichzelf een prima doel: de arbeider is zijn loon waardig. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat de salarissen bij de NS de afgelopen jaren (ietsje) harder zijn gestegen dan het landelijk gemiddelde.

Omdat het bedrijf nu niet meer wil bieden dan compensatie voor de inflatie, wordt er gestaakt. “Wij willen natuurlijk in koopkracht ook iets omhoog”, zei VVMC-bestuurder Edwin Baur deze week in de Volkskrant.

Dat klinkt redelijk, dat willen we allemaal immers graag. De vraag is wel of het reëel is. Het gaat namelijk niet goed met de NS. Er worden verliezen geleden en de vooruitzichten zijn somber.

De situatie bij de NS staat misschien wel symbool voor de situatie in ons land. Uit diverse onderzoeken is de afgelopen tijd gebleken dat het financieel gemiddeld goed met ons gaat. ABN AMRO constateerde onlangs, na onderzoek onder ruim 300.000 huishoudens, dat de vaste lasten zijn gedaald de afgelopen jaren. Eerder al constateerde het Centraal Planbureau dat de koopkracht van huishoudens in 2025 en 2026 stijgt, dankzij hogere lonen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Nibud gaven vergelijkbare signalen af.

Ondertussen wordt er in de politiek veel gesproken over bestaanszekerheid. In de afgelopen verkiezingscampagne speelde dat thema een rol. Sommige partijen proberen dat opnieuw een thema te maken bij de verkiezingen in oktober. Goed om niet te vergeten: het gaat niet met iedereen goed! Uitkeringsgerechtigden hebben het vaak financieel zwaar.

Toch is gemiddeld genomen de bestaanszekerheid de afgelopen jaren toegenomen, althans als het gaat om geld. Er zijn wel andere factoren die de bestaanszekerheid aantasten. Als je geen huis kunt vinden of geen plek waar je ouders verzorgd kunnen worden, heeft dat ook grote invloed op je welzijn en je vertrouwen in de toekomst.

Het zou dan ook goed zijn als partijen het aandurven om niet zozeer extra koopkracht te beloven in hun verkiezingsprogramma’s. Die is gemiddeld redelijk op orde. Er is de komende jaren vooral geld nodig voor publieke voorzieningen: het leger, onze veiligheid, gaat heel veel extra geld kosten. Net als onze energievoorziening. En veel gemeenten zitten in financiële problemen, mede vanwege de jeugdzorg.

Ik ben benieuwd of partijen de tegenwoordigheid van geest hebben om het publieke langetermijnbelang dit keer voor te laten gaan op individuele kortetermijnbelangen.

Als de spoorvakbonden dat nou ook doen, kunnen we binnenkort gewoon weer rekenen op de trein.