Moet je van God altijd je ouders gehoorzamen?
De Bijbel open met dominee Arie van der Veer
Je moet je ouders gehoorzamen. Van kleins af aan is je dat geleerd, bijna ingeprent. Maar blijft dit je hele leven gelden? Altijd?
Moet je van God altijd je ouders gehoorzamen? Ik stel die vraag, omdat je nogal eens mensen tegenkomt, die het daar best moeilijk mee hebben. Gelukkig zijn er ook veel mensen die een fijne relatie met hun ouders hebben. Maar dat geldt niet voor iedereen.
‘Kinderen, wees gehoorzaam aan je ouders uit ontzag voor de Heer, want zo hoort het’ Efeziërs 6:1
Als je de tekst van Paulus oppervlakkig leest, dan lijkt de conclusie voor de hand te liggen: Zolang je ouders in leven zijn, moet je hen gehoorzamen. Iedereen blijft immers een kind van zijn ouders, of je nu 16 of 60 jaar bent. Maar heeft Paulus dit echt bedoeld?
Wat bedoelt Paulus met ouders gehoorzamen?
Het is goed om even verder te lezen. Paulus verwijst na zijn oproep om te gehoorzamen naar het vijfde gebod. Daaraan heeft hij zijn leefregel ontleend. In het vijfde gebod staat niet dat wij onze ouders altijd moeten gehoorzamen, maar dat God van ons allen vraagt dat we onze ouders eren. En eren is toch even iets anders dan gehoorzamen. Het Griekse woord voor eren betekent ‘eerbiedigen, respecteren, waarderen’. Eren betekent dat je respect toont. Het zijn je ouders. Dat zijn en blijven ze altijd.
Er staat niet ‘bewonder je ouders’. Het is natuurlijk geweldig als je dat wel kunt. Maar er kunnen ook situaties zijn, waarin dat heel moeilijk is. Er staat ook niet ‘vertrouw je ouders’. Begrijp me goed. Natuurlijk is het niet zo dat je je ouders moet wantrouwen. Als je je ouders niet kunt vertrouwen, wie dan wel? Je mag ervan uitgaan dat je ze kunt vertrouwen. Maar het is mogelijk dat dat helaas niet kan. Ook ouders kunnen fouten maken.
Van je ouders houden, kan onmogelijk zijn
Het volgende is nog moeilijker. Ik durf het haast niet op te schrijven. Houdt het in dat je altijd van je ouders moet houden? Ook dat kan heel, heel moeilijk zijn, soms zelfs onmogelijk. Stel je voor dat een kind altijd geslagen en vernederd wordt door een vader of moeder… “Eer je vader en moeder.” Zo luidt het vijfde gebod.
Geen absoluut gebod
Gehoorzamen, liefhebben, vertrouwen, bewonderen. Het zijn allemaal woorden die er gelukkig heel nauw mee verbonden kunnen zijn. Maar het blijven toepassingen op dat absolute gebod van ‘het eren’. Gehoorzaam zijn aan je ouders is geen absoluut gebod. Het is een mogelijke toepassing. Zeker voor jonge kinderen geldt dat. Uit de grondtekst blijkt dat Paulus met name hen bedoelt. Als je het huis uit bent, zal dat anders zijn.
Het voorbeeld van Jezus
Ik moest denken aan de Here Jezus. Over Hem staat er dat Hij Zijn ouders gehoorzaam was. En toch stelde Hij op twaalfjarige leeftijd al andere prioriteiten… Ook kwam Hij niet direct naar Nazaret, toen Zijn moeder dat graag wilde. Maar Hij eerde haar wel. Tot aan Zijn dood aan het kruis toe.
Geschreven door
Arie van der Veer
