Oerknal tegenstrijdig met de Bijbel?

Eerst maar wát er is ontdekt. Volgens de modellen is ons heelal uit iets extreem kleins ongelooflijk snel uitgedijd. Later is dat flink afgeremd, maar eerst ging het zelfs nog veel sneller dan het licht – ruimte kan zich namelijk sneller verplaatsen. En dat moest ook wel, anders zou alles meteen weer zijn ingestort. Volgens deze modellen moet die eerste uitdijing bepaalde subtiele sporen hebben achtergelaten in de straling die overal in het heelal rondsuist, en deze sporen zijn nu dus inderdaad precies gevonden. Daarmee is een van de puzzelstukjes gevonden en staat wetenschappelijk gezien de oerknaltheorie een stuk sterker.
 
Christenen denken er verschillend over
 
Er zijn dan ook vrijwel geen wetenschappers te vinden, ook niet bij de miljoenen overtuigde christenen onder hen, die deze theorie afwijzen. Toch worden sommige gelovigen hier onrustig van. Want is de Bijbel dan nog wel waar? Daarin staat toch dat alles in 6 dagen is geschapen – niet in 13,8 miljard jaar?
 
Andere christenen zien het hele probleem weer niet. De uitvinder van de oerknaltheorie was bijvoorbeeld... een katholieke priester! Hij vond het juist een prachtig bewijs voor het bestaan van God. Eerder dachten wetenschappers namelijk dat het heelal eeuwig was, zonder begin, en dát streed pas echt met de Bijbel, maar nu begon het ergens en dat begin kon uitstekend God zelf zijn. De toenmalige paus was dan ook een van de eerste prominenten die de theorie omarmde. Dat christenen er zo enthousiast over waren, was zelfs een reden dat atheïsten aarzelden over de theorie: het klonk hen allemaal veel te ‘Bijbels’ in de oren...
 
Niet alles letterlijk lezen
 
Als je deze wetenschappelijke ontdekkingen serieus wil nemen, dan ontkom je er niet aan bepaalde passages in de Bijbel figuurlijk te lezen. Besef dan wel dat dit niets nieuws is en we dat allang deden. Niemand gelooft bijvoorbeeld dat de aarde op pilaren staat (Job 38:6; 1 Samuel 2:8; Psalm 104:5) of er een echte schaal boven ons hangt (Job 37:18; Spreuken 8:28; Genesis 1:6-8) en toch staat dat er letterlijk. Dat lijkt flauw, maar het is precies hetzelfde. De Bijbelschrijver geloofde dat gewoon zo en toch nemen we dat niet meer over en leest iedereen dat als beeldspraak.
 
Waarom? Omdat we beseffen dat de Bijbel in een specifieke cultuur is geschreven. Dat is een van de unieke kanten van het christendom, dat het gelooft dat God zich in de geschiedenis openbaart. Dat bleek het meest typisch bij Jezus. Hij was God zelf, maar tegelijk een gewone Jood uit de eerste eeuw, met een specifieke taal, een uniek uiterlijk, bepaalde talenten, enzovoorts. Zo heeft God dat altijd gedaan: hij maakt gebruik van de speciale kenmerken van al zijn profeten. Ezechiël praat heel anders dan Amos bijvoorbeeld. God onthult zichzelf namelijk in de tijd.
 
Door één deur blijven gaan
 
Als je de oerknaltheorie en al die miljoenen (christelijke) wetenschappers serieus wilt nemen, pas je dit ook toe op Genesis 1. Het is dus een heel gebruikelijk besef, wat je veel vaker hebt als je Bijbel leest, maar je gebruikt het nu ook bij dit ene hoofdstuk. Dit was een prachtige openbaring van God in de taal van die tijd, weet je dan. De boodschap is dat God de kosmos schitterend heeft gemaakt, dat iedereen een bedoeling heeft en dat niemand sterker is dan hij. Die boodschap geldt nog steeds dubbel en dwars, ook als je de oerknaltheorie aanhangt. Maar de specifieke beelden waarin God dat toen heeft geopenbaard, die vul je in onze cultuur anders in en over een eeuw vast weer anders.
 
Zo denken veel christenen erover. Niet iedereen is overtuigd. Beide ‘partijen’ - ook de christenen die geloven dat God via de oerknal heeft geschapen - nemen de Bijbel honderd procent serieus als Gods woord. En allebei lezen ze niet alles in de Bijbel letterlijk. De ene ‘partij’ leest alleen één enkel hoofdstuk extra óók niet letterlijk. Laten we daarom elkaar blijven respecteren.

Auteur: Reinier Sonneveld