Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Rijk worden? Lees eerst dit!

Wat moet je als christen met al dat geld?

Is rijkdom een zegen of een vloek? Moet je als christen al je bezit weggeven of moet je er juist goed voor zorgen? Er is een derde optie: “Houd de angel erin.”

Deel:

Op YouTube is een fragment uit een preek te zien waarin de bekende Amerikaanse theoloog John Piper fel van leer trekt tegen rijkdom. Rijkdom of welvaart is bijna altijd een vloek en geen zegen, stelt hij vast. En mensen die rijkdom najagen, zijn eigenlijk suïcidaal.

Bijbelse vrijheid

Heeft Piper een punt of slaat hij door? Frank Mulder houdt zich als schrijver en journalist bezig met ontwikkelingen op het gebied van economie, technologie, religie en internationale betrekkingen. Op de vraag of je als christen rijk mag zijn, antwoordt hij resoluut: “De Bijbel gaat niet over wat mag en wat niet mag. Het gaat over vrijheid. En dat is altijd een paradox. God belooft vrijheid en voorspoed aan Zijn volk als het naar Hem luistert. Maar Jezus zegt ook recht voor z’n raap dat je hart zal liggen bij waar je schat is. ‘Geef die schat weg en volg Mij, dan vind je echte rijkdom.’ Dat is heel dubbel dus.”

Geen middenweg

Christenen zoeken soms naar een middenweg, merkt Frank. “Zo van: als ik goed met mijn geld omga, dan ben ik wel oké. Maar geld heeft áltijd effect op je. Met een bepaald inkomen, ga je bijvoorbeeld automatisch in een bepaalde buurt wonen. En voor je het weet, kom je geen armen meer tegen, terwijl het juist onze opdracht is om hen te ontmoeten en je leven met hen te delen.”

Maaltijd voor armen

Het is een les die Frank telkens weer leert in zijn Utrechtse leefgemeenschap, waar arm en rijk door elkaar woont. Hij komt regelmatig rijke mensen tegen die iets goeds willen doen. Een maaltijd organiseren bijvoorbeeld. “Maar daar zit iemand die arm is helemaal niet op te wachten. Hij wil ook zinvol leven en erbij horen, en dat kan vaak pas als ook ik me afhankelijk opstel. Bijvoorbeeld door te vragen of hij voor míj kan koken. Dan kom ik naast hem te staan. Mijn rijkdom en mijn onafhankelijkheid moet ik eerst loslaten voordat dat gebeurt."

Lees ook: 7 redenen om je tienden te geven
Lees ook: 7 redenen om je tienden te geven

De gedachte dat geld niets meer dan een middel is, wijst Frank van de hand. “Het is niet neutraal, geld is een macht. Het geeft je vooral onafhankelijkheid, macht om te doen wat je wilt. Maar het heeft ook macht over jou. Geld is gemaakt met het doel om winst te maken. De banken maakten het en nu is het op weg om met rente terug te keren naar zijn scheppers... En dat terwijl jij denkt dat je geld van jou is.”

Vriend van de Mammon

Geld geeft je weliswaar het gevoel dat je vrij bent, maar de zekerheid ervan is een valse, ontdekte Frank. “Het is tijdelijk. En de wetten van de financiële markten zijn onrechtvaardig, ze zorgen ervoor dat vermogen van arme mensen naar rijken wordt overgeheveld.”

Voor je het weet, kom je geen armen meer tegen

Hoe moet het dan wel? Zonder geld kunnen we niet, denkt Frank, die eerder een boek schreef over de economische wetten in ons systeem. “Jezus geeft een mooi advies in Lucas 16:9. Hij zegt dat je vrienden moet maken met de onrechtvaardige Mammon, zodat die je kunnen helpen als de Mammon er niet meer is. Hij wist wel dat de macht van geld nooit lang blijft bestaan. Grijp de kans om er dingen mee te doen die blijvend zijn.”

Iets goeds doen

Het valt Frank op dat mensen met geld vaak zeggen dat ze er iets goed mee willen doen. “Dan gaat het dus om het effect. Maar het is heel opvallend dat Jezus het meestal niet heeft over effecten van geld, maar over ons hart. We moeten ons geld weggeven, maar dat is vooral ten behoeve van onszelf.]

Een tijdje geleden werd ik gebeld door een mevrouw van een pensioenfonds die me waarschuwde dat ik een gat in mijn pensioenopbouw had. ‘Ik heb niet eens een pensioen,’ zei ik, ‘want ik ga uit van andere kapitalen dan pensioenfondsen. Vriendschap is een kapitaal dat zekerder is. Ik zorg nu voor anderen en ik weet zeker dat zij voor mij zorgen als ik dat nodig heb.’ Dat had ze nog nooit gehoord.”

Lees ook: "Een miljoen verdienen is oké, het voor jezelf houden niet"
Lees ook: "Een miljoen verdienen is oké, het voor jezelf houden niet"

Miljoenenbedrijf

Cor Verkade is zelfstandig ondernemer, heeft een beleggingsfonds en is eigenaar van vastgoed. Zijn bedrijf leent bijna 120 miljoen euro van zo’n zeshonderd klanten. Maandelijks stort Cor de klanten handmatig de rente, zo’n vierhonderdduizend euro per maand in totaal. “Soms denk ik dat mijn werk wel erg veel met geld te maken heeft, maar de geldbehoevende klant doet mij weer opgewekter mijn werk doen.” Omdat hij van Johannes Calvijn leerde dat je niet fulltime met geld bezig mag zijn, gaf Cor lange tijd les op de Evangelische Hogeschool. Ook wil hij preekbevoegdheid aanvragen bij de Protestantse Kerk. “Het is mooi om doordeweeks met miljoenen bezig te zijn, maar het is nog mooier om ’s zondags het Woord uit te leggen.”

Bezwaar tegen armoede

“Naar mijn overtuiging heeft de Bijbel geen bezwaar tegen rijkdom, maar wel tegen armoede,” aldus Cor. Daarom moeten rijke mensen beseffen dat hun voorspoed een “onverdiende zegen van God is, met als doel Zijn Naam te verheerlijken, anderen te helpen en talenten te ontwikkelen en te laten renderen”. De gelijkenis van de talenten is hem uit het hart gegrepen. “Verdubbel je talenten in plaats van ze in een zweetdoek in de grond te stoppen.”

Lees ook: Mag een christen rijk zijn?
Lees ook: Mag een christen rijk zijn?

Gezegende beslissingen

Met John Piper erkent Cor dat rijkdom een vloek kan zijn, maar tegelijk ziet hij net als Frank Mulder dat de Bijbel met twee woorden over dit onderwerp spreekt. “Bijna al Gods vrienden in het Oude Testament waren met grote rijkdom gezegend. Het hangt ervan af wat je ermee doet en hoe het tot stand gekomen is. Ikzelf kan gelukkig vanwege gezegende beslissingen in het verleden relatief veel tijd vrijmaken om te preken, artikelen te schrijven, te catechiseren. Had ik een normale baan gehad, dan was dat veel minder geweest.”

Soms denk ik dat mijn werk wel erg veel met geld te maken heeft

Je banksaldo heeft God zelf aan je toevertrouwd, en daarom is het eigenlijk Zijn banksaldo, meent Cor. “De Heilige Geest leert je vervolgens hoe je er het beste mee om kunt gaan. Je hebt het nodig om te leven en je verplichtingen naar je gezin en zakenrelaties na te komen, maar daarnaast dient het gebruikt te worden om Gods eer te vergroten en om anderen te helpen.”

Zandsculpturen

Regelmatig klopt zijn vriend Aad Peters, onder meer eigenaar van een replica van de ark van Noach, bij Cor aan met de vraag of hij een project wil ondersteunen. De ondernemer ervaart het als een zegen dat hij bij mocht dragen aan ‘Bijbelverhalen in het zand’, een zandsculpturententoonstelling die binnenkort in Elburg wordt geopend. “Aads passie om de Bijbelverhalen basaal en indrukwekkend terug te geven aan de mensen heeft hij knap uitgevoerd en ik dank God dat ik daarbij betrokken mocht zijn.”

Het grootste risico van rijkdom is dat je je hart erop gaat zetten, besluit hij. “Dat rijkdom en geld een doel op zich wordt. Dan word je een ziek mens. Ik heb de indruk dat ik dat risico behoorlijk onder controle heb. Wat ik lastiger vind, is dat je al dan niet bewust meer gaat vertrouwen op jouw vermogen dan op God, de Vader die weet wat je nodig hebt.”

Beeld: Wijtze Valkema

Geschreven door

Reinald Molenaar

--:--