Broers en zussen, sowieso

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

PopUpGedachte donderdag 22 maart

Het regent pijpestelen. Al tijden. Ik heb het idee dat de vogels ergens schuilen want die fluiten, koeren en roekoeen door alsof er niets aan de hand is. Ik kan me niet voorstellen dat zo’n beest dat doet met z’n kop vol in de regen. Maar misschien wel. Zij hebben er zin in, in elk geval. In de day-after, want dat zal het zijn voor veel mensen in het land. De Dag Na De Verkiezingen. Een aantal mensen zal zich met een houten hoofd vanochtend verheugen in de winst, de ander met een net zo houten hoofd verdrieten over verlies of over winst maar toch verlies, want volgens de peilingen had er meer ingezeten. En dan hebben we het nog niet eens over Sleepwet en wat niet al. Een spanningsboog is ten einde, tijd om knopen te tellen en vooruit te kijken.

Ik moet onwillekeurig denken aan de foto die ik langs zag komen op Twitter, genomen door het NRC meen ik. Het stemlokaal op de foto is in een kerk, een groot heiligenbeeld kijkt toe. Achter de tafel zitten drie jonge vrouwen, de middelste vrouw is moslima en draagt een groene hoofddoek. Ze kijkt vrolijk, zelfbewust, duidelijk op haar plek en weet wat ze aan het doen is. Want terwijl ze opkijkt, van onderdanigheid geen spoor, ook niets uit de hoogte, precies evenwicht en in balans reikt ze een stembiljet uit aan de heer Thierry Baudet, die een beetje voorovergebogen en met een wat ongemakkelijke glimlach, bijna gedienstig, het stembiljet aanpakt. We maakten ons wat vrolijk over de foto. Want het was duidelijk wie hier het meest op haar gemak was in deze kerkelijke omgeving en deze toch wat politieke context van het stemlokaal. En ik vind dat grappig gezien de standpunten van het Forum voor Democratie over Islam, het gepraat over hoofddoeken en het claimen van christelijk Nederland. Iemand riep: prachtig beeld, alleen de liturgische kleur klopt niet. Dat is paars deze dagen. Ik googlede even op wat groen betekende als liturgische kleur en grappig genoeg was dat de kleur van Pinksteren, het feest van de Geest, van de onbeperktheid van dat waar Jezus van Nazareth voor staat: voorbij rangen, standen, nationale grenzen, cultische gebruiken, etniciteit en wat dan ook. Met Pinksteren is het een universeel verhaal geworden en reist het verhaal de wereld over. Je zou ook kunnen besluiten dat het groen van de dame in kwestie een theologische kritiek zou mogen zijn op alle vormen van nationalistisch christendom, waar niet alleen de heer Baudet mee schermt, maar Buma en andere politici of kerkleiders ook een handje van hebben.

Vanochtend lees ik een aantal tekstfragmenten die heel vroeger aan deze dag zijn toegewezen. Ze worden in katholieke kerken gelezen en ik kijk wat er in zit voor nu. Dit staat er in de oudst evan de teksten: In die tijd wierp Abram zich ter aarde en God sprak met hem: ‘ik maak u tot vader van een menigte volken, volken zal ik van u maken, zelfs koningen zullen uit u voortkomen.’

En dat is duidelijk wat er gebeurd is. Allereerst natuurlijk het Joodse volk. Kinderen van Abraham. Maar daar houdt het niet helemaal mee op. Jezus van Nazaret claimt in de teksten dat hij de hoop was van Abraham, ‘Abraham, uw vader, zegt hij tegen zijn tijdgenoten, juichte van vreugde bij de gedachte dat hij mijn dag zou zien.’ Dit moment. Het moment dat het ene volkje wat voortkwam uit zijn gedachtengoed en roeping, niet langer beperkt zou zijn tot één volk, maar dat wereldwijd de hoop, moraal en drive van die Joodse God, zijn zorg voor de aarde, voor kwetsbare vreemdelingen zonder aanzien des persoons, dat die hoogstaande moraal en diepe hoop niet beperkt zou blijven tot dat Joodse volk daar aan de zee maar de wereld over zou vliegen. En dat is precies wat er gebeurd is natuurlijk.

Na Jezus van Nazareth werd dat ene volkje, dat zich kinderen van Abraham voelde, uitgebreid tot mensen uit alle volken die zich opeens nakomelingen van Abraham begonnen te voelen. Met dezelfde roeping, dezelfde hoop en dezelfde verhalen. Maar niet alleen Christendom was het resultaat, ook de Islam. Ook zij hebben Abraham tot vader. In een debat met Thierry Baudet alweer enige tijd geleden, waarin hij (en dat doen ook anderen) stellen dat de cultuur van de Islam onverenigbaar is met de onze, was mijn theologische insteek dat dit niet kan want we zijn broeders. Letterlijk. De ene religie voelt zich nakomeling van Isaak, het ene kind van Abraham, de ander van Ismael, het andere kind van Abraham. Beide zijn Abrahamitische religies, net als het Jodendom. Waar er twist is tussen deze drie religies is het altijd een broedertwist. En die kunnen ongemeen fel zijn, ze kunnen leiden tot een van de oudste zondes uit het boek: broedermoord. Maar het zijn broeders (of zusters, geslacht is niet zo relevant in dezen).

Moge de partijen vandaag, hoe ze ook gescoord hebben dat besef op heel basaal niveau delen. Dat de partijen met wie er fel gevochten is op heel menselijk niveau broeders en zusters zijn. Moge die ene foto in die kerk ons er vrolijk over maken dat ook op religieus niveau daar broer en zus elkaar ontmoeten, met groene hoofddoek en de ander in een colbertje. Moge we besluiten dat religieus gezien christendom, islam en jodendom familie is en dat je – wat er ook gebeurt – altijd familie blijft, hoe diep de meningsverschillen ook kunnen zijn.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.