Je hoofd leren houden – en toch ook niet helemaal
Rikko Voorberg geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag.
Je hoofd leren houden – en toch ook niet helemaal – PopUpGedachte 6 september 2017
Na het afronden van de popupgedachte gisteren sloeg ik de krant open en las een toespraak van een vooraanstaand christelijk politicus, fragmenten eruit in elk geval. Quotes waaruit ik niet anders kon afleiden dan dat hij meende dat de gewone Nederlander terecht voelde dat de nieuwkomers in Nederland zo’n beetje het paradijs hadden afgepakt waarnaar we op weg waren en dat de elite dat had laten gebeuren.
Dat de gewone Nederlander verweesd was geraakt en dat dit toch echt te maken had met de multiculturele samenleving. Pisnijdig was ik en na mijn boek over woede zoek ik naar het niet automatisch de kop indrukken ervan – al pakt dat ook niet altijd goed uit. Ik twitterde dat ik deze uitspraken slecht vond en evil, alsof er geen andere oorzaken waren voor dat verweesd-zijn.
Zo trek je het middenveld stuk
Niet lang daarna mailde een vriend. Zo raak je me kwijt, zei hij. Met deze toon, op deze manier polariseer je. Ik sta vlak naast je, politiek en inhoudelijk gezien. Maar door deze politicus zo snoeihard weg te zetten, zet je mij weg. Ik schrok, ik ken hem, ik waardeer hem. Mailde terug, nam vervolgens de telefoon, want mailen is ook maar zo beroerd. En ik probeerde te begrijpen.
Te zeggen dat ik het niet radicaal vond wat ik had gezegd, dat die politicus radicaal was. Ik had al gedacht dat je dat zou zeggen, zei hij. Dat zeggen radicalen altijd. Maar als we hier niets meer van zeggen, dan geven we het op, reageerde ik. Nog zo’n zin die radicalen gebruiken, was de repliek. En begrijp me goed, profeten hebben we nodig, maar zo trek je het middenveld stuk.
Ik stond paf. Ik weet niet waar die Nederlandse uitdrukking vandaan komt, maar het is een complete match met wat ik voelde. Ook een beetje verweesd trouwens. Hoe kon dit? Was ik gek geworden, had de woede een loopje met me genomen?
En dat is eigenwaan
Vanochtend staat er in de tekst: ‘Handel niet uit geldingsdrang of eigenwaan, maar acht in alle bescheidenheid de ander belangrijker dan uzelf’. Het moeilijke van deze teksten is wanneer ze toe te passen. Dit geldt in elk geval: de woede die ik voelde waardoor ik meteen (zonder de hele lezing te hebben gevonden of het geduld te hebben opgebracht daarop te wachten) slingerde ik iets op Twitter. Omdat ik vond dat die boosheid belangrijk was.
En dat is eigenwaan. Met belangrijke positieve motivatie, maar dat heb je altijd met eigenwaan. Ik dacht: What the hell moeten nieuwkomers met zo’n tekst als die van Buma. En gelovigen? Denken dat dit het is? Maar de emotie zo belangrijk vinden… Denk langer en voorzichtiger. Les voor de volgende x: eerst alles lezen. En had ik die les al niet eens eerder gehad? Ik denk het wel. Herhaling maakt dat het landt, hopen we dan maar.
‘Acht de ander belangrijker dan uzelf.’ Elke ander? Deze christelijke politicus zelf misschien wel, maar zijn opvatting? Waarin Nederland toch vooral trots moet zijn op wat het heeft en integratie moet verlangen van anderen zonder de vraag te stellen of er misschien iets aan onze waarden en ideeën moet veranderen? Uberhaupt het wij-zij?
Verkeerde keuzes leiden tot ellende
De twee andere teksten zijn teksten waarin de overheden niet worden gehoorzaamd dan wel tegengesproken. Elia zegt tegen Achab – die er een bende van maakt – dat de Heer heeft gezegd dat het tijden niet zal regenen. Verkeerde keuzes leiden tot ellende. Nu ben ik absoluut geen Elia, en het zou werkelijk van de zotte zijn om deze politicus te vergelijken met Achab. Maar het gaat om het idee. Er zijn momenten dat het oordeel belangrijker is dan de vrede. Al moet je donders goed weten wat je zegt, want je praat zomaar voor je beurt. Zoals ik dat deed. Op Twitter. Maar strijd en oordeel is wel onderdeel van het geheel.
In de andere tekst komen de wijzen in Jeruzalem aan, op zoek naar de nieuwe ‘koning der Joden’. Dat is zoiets als in oorlogstijd bezet Duits gebied binnen komen rijden en tegen iedereen die het wil horen, zeggen dat je de Oranjes zoekt. Want die waren in de stad toch? Opschudding. Herodes wil dat kind doden, want gevaarlijk. En vraagt de magiërs om hem te vertellen waar het kind is, zodat hij het eer kan bewijzen. Ze krijgen een droombeeld en gaan via een andere weg naar huis. Pech voor Herodes, wat overigens resulteert in de verschrikkelijke kindermoord te Bethlehem.
Niet op basis van krantenquotes
Punt is: de ander uitnemender achten dan jezelf – dat moet. Wat die vriend mij mailde, moet ik 200% procent serieus nemen. Bevragen, mezelf ontleden, fouten erkennen, eigenwaan afbreken en leren. Het betekent echter niet de machten automatisch uitnemender achten. Belangrijker, die moeten worden beoordeeld. Steeds opnieuw.
Niet op basis van krantenquotes, niet in een vlaag van woede, maar het moet wel. De ander echter, die waardeert of kritiek heeft, is belangrijker dan jijzelf en je oordeel, dan ikzelf en mijn oordeel. Die moet worden beluisterd. En dan heeft hij niet eens kritiek op het oordeel, maar op de manier. En dat is terecht. Dwars: ja, maar bescheiden. Ja dat ook zeker. Op zoek naar evenwicht.
1 Koningen 17:1-24
Filippenzen 2:1-11
Matteüs 2:1-12
Geschreven door
Rikko Voorberg