'The assistant': beklemmend portret van een verziekt bedrijf

'Dit verhaal kan over iedere werkvloer gaan'

15 april 2021 · Leestijd 3 min ·

Sinds de opkomst van de #MeToo-beweging zijn er verschillende films verschenen over misbruik en seksisme op de werkvloer. Denk aan Bombshell, over Fox News-oprichter Roger Ailes, en de documentaire Untouchable, over filmproducent Harvey Weinstein. Schokkende verhalen, met veel drama en voelbare verontwaardiging verteld.

Van een andere orde – want veel subtieler – is de Amerikaanse speelfilm The assistant, die vorig jaar kort in de bioscoop draaide en nu online te huur is. De film volgt een enkele werkdag van de Amerikaanse twintiger Jane (een knappe, ingetogen rol van Julia Garner). Sinds een week of zes werkt zij als assistent op het kantoor van een succesvolle filmproducent. Haar baas wordt nooit bij naam genoemd en blijft steeds buiten beeld, maar is duidelijk gemodelleerd naar Harvey Weinstein.

The assistant is in alle opzichten een minimalistische productie: er is nauwelijks muziek, er zijn weinig dialogen; we zien Jane vooral bellen, mailen, kopiëren, koffiezetten. Dat is aanvankelijk wat saai, maar hoe meer we ontdekken over Janes baas en werkomgeving, hoe beklemmender de film wordt. Zo rond de helft is er een ijzersterke scène waarin Jane timide aanklopt bij een personeelsmanager, om verdenkingen over haar baas te melden. Even minzaam als meedogenloos wordt ze afgepoeierd: ze vergist zich vast, is gewoon gestrest, wil haar toekomst toch niet vergooien? Op dat moment wordt het sluimerende vermoeden van de kijker bevestigd: iedereen in Janes omgeving weet wat er speelt, maar is te bang en egocentrisch om er iets aan te doen.

Lees ook: 'Bombshell': boze MeToo-film

Verstandig van regisseur-scenarist Kitty Green dat ze haar film niet expliciet om Harvey Weinstein en diens Miramax-studio laat draaien. Doordat baas en bedrijf anoniem blijven, worden ze vanzelf universeel – dit verhaal kan over iedere werkvloer gaan. The assistant is niet zozeer een aanklacht tegen een viezerik die zijn macht misbruikt, maar vooral een portret van een door en door verziekte bedrijfscultuur. En daarmee potentieel confronterend voor iedereen die in een of ander teamverband werkt.