Niet om de hel te ontsnappen, maar waarom geloof je wel? #lazarustour

8 juni 2017 · Leestijd 5 min

Komende maandag trekt onze tour verder naar de een na laatste stop: Groningen. Deze keer gaat het over de toekomst. Er zijn nog kaarten, jij komt toch ook? Hier alvast de kernpunten van de discussie, dan kun je je in 3 minuten inlezen…

Wat is de grote vraag voor dit thema?

De toekomst, wat kun je hier als progressieve gelovige van verwachten, ook na je dood?

Wat zijn de ‘partijen’ binnen het christendom en wat denken zij?

Als het gaat over de christelijke toekomstverwachting zijn er globaal drie ‘smaken’:

De conservatieve gelovigen, die de relevantie van het geloof vooral zien in het leven-na-dit-leven. Christus is gekomen, zodat wij gered kunnen worden, en ‘gered’ betekent: in de hemel kunnen zijn. Als je niet gelooft, ga je naar de hel. De meeste katholieken en protestanten geloven overigens wel in een ‘nieuwe aarde’, maar in de praktijk doen ze hier niet zoveel mee en er wordt ook weinig over gepreekt.

De vrijzinnige gelovigen, die het hiernamaals afschrijven (onder het bekende mantra ‘daar kunnen we tegenwoordig niet meer in geloven’) en geloof volledig in het ‘hiernumaals’ houden.

Een middenpositie bekleden de progressieve gelovigen, waar we ons als Lazarus mee verbonden voelen en waar we in deze Lazarustour ook onderzoek naar doen. Progressieve christenen geloven in een eeuwig leven, maar zien dat sterk verbonden met het leven nu. Eeuwigheid begint nu al, je taak is in het heden al ‘eeuwig’ te leven. Over de hel wisselen de meningen in het progressieve kamp. De een zegt dat de Bijbel er onduidelijk over is, de ander hoopt dat de hel uiteindelijk leeg zal blijken te zijn en de volgende denkt dat alleen de allerergsten er verblijven, wellicht tijdelijk.

Wat zijn de belangrijkste kwesties?

Leidt aandacht voor het leven-na-de-dood af van het leven-nu? Zorgt het niet voor ‘escapisme’ of zelfs veronachtzaming van het goede leven hier? Of theologisch gezegd: concurreert God de redder niet met God de schepper? Veel christelijke denkers stellen dat het hiernamaals het ‘hiernumaals’ kan versterken, maar wel onder specifieke voorwaarden Als er een duidelijk verband tussen die twee is en de nieuwe aarde in enige mate lijkt op de huidige aarde.

Hoe kun je het bestaan van een hel, in de zin van een eeuwige pijnlijke toestand, rijmen met een liefdevolle God? Het conservatieve kamp stelt dat dit kan, omdat God ook ‘rechtvaardig’ is en een zonde tegen een eeuwige God eeuwige straf verdient. De vrijzinnigen vinden dit een uitzinnige gedachte. De progressieve gelovigen proberen die twee te ‘rijmen’ door de hel te herdefiniëren. De hel is bijvoorbeeld maar tijdelijk, leeg, onduidelijk, of in het hier-en-nu.

Hoeveel kun je eigenlijk zeggen over het ‘hiernumaals’? De Bijbel wijdt er niet veel teksten aan, met de logica kom je ook niet zo ver en de traditie barst van de speculaties. Wat weet je er eigenlijk zeker over? Hierin vinden progressieve gelovigen wel medestanders onder een groot deel van de conservatieve gelovigen, die net als zij voorzichtig willen spreken over een grote God.

Wat betekent de term ‘koninkrijk van God’? Omdat Jezus het introduceren hiervan als zijn belangrijkste missie zag, doet het er nogal toe welke beelden je hierbij hebt. Conservatieve gelovigen vullen het meestal in als de hemel. De reden is dat de evangelist Matteüs inderdaad ‘koninkrijk van de hemel’ schrijft. Punt is alleen dat we tegenwoordig weten dat hij dit alleen deed uit respect voor zijn joodse lezers en dat die er een rechtvaardig rijk op aarde mee bedoelden. Onder progressieve gelovigen wordt die laatste vaak benadrukt. Koninkrijk van God betekent dan globaal elke situatie waarin God ‘regeert’ en waar hij in doordringt.

Wat zijn een paar belangrijke denkers die met dit thema bezig zijn geweest?

Randy Alcorn is een christelijk-conservatieve romanschrijver die veel over de hemel heeft gepubliceerd.

C.S. Lewis schreef de beroemde fantasy over een reis door hemel en hel, De grote scheiding.

Rob Bell, een typische progressieve christen-voorganger, publiceerde het ‘verketterde’ Love wins (vertaald in het Nederlands als: En het meeste van deze is de liefde…).

Wim Rietkerk, voormalig leider van L’Abri, een soort protestants klooster, populariseerde in Nederland het idee van de nieuwe aarde, die sterk lijkt op onze huidige aarde.

Jan Hoek komt uit de conservatieve hoek, maar heeft overeenkomsten met de progressieve hoek. Hij schreef diverse boeken over de christelijke toekomstverwachting.