'We zijn op pad om maakbare mensen te worden'

In München bezocht ik een boerderij waar ze varkens houden en zo genetisch manipuleren dat ze uiteindelijk het perfecte hart hebben voor transplantatie naar het menselijk lichaam. Geen onhaalbare kaart, want in Amerika heeft een tijdje geleden ook iemand geleefd met een varkenshart. Door ziekte ging het toch mis en overleed deze persoon.

In München zijn ze het proces aan het perfectioneren. Zo moeten eventuele ziektes vooral niet meegenomen worden vanuit het varken. De dieren moeten zo schoon mogelijk zijn – wat betekent dat je er alleen gedoucht en met andere kleding (tot op je ondergoed toe) naar binnen mag. Bijzondere ervaring voor een boerendochter die vooral doucht ná een bezoek aan een stal.

In gesprek met de professor die me rondleidde over de oude boerderij en het nieuwgebouwde hightech laboratorium stelde ik diverse ethische kwesties aan de orde. Er zijn mensen die vinden dat je dieren hiervoor niet mag gebruiken. Ook geen varkens die anders op je bord hadden gelegen als karbonade, wat ze ook niet oké vinden. Een dier is net zoveel waard als een mens, zeggen zij. Anderen vinden de maakbaarheid een probleem. Wij zijn op pad om maakbare mensen te worden die niet accepteren dat er een einde aan het leven kan komen door wat dan ook.

Het zijn allemaal punten die hout snijden, maar toch bleven de woorden van mijn wijze zus het langst bij me hangen. Ze is verpleegkundige en heeft lang op een hartafdeling gewerkt. Zij zei: “Waarom gaat er zo veel geld naar cure in plaats van care?” Waarom is alles gericht op genezing terwijl goede zorg achterblijft? Natuurlijk zullen wetenschappers die er onderzoek naar doen, zeggen: “Dat geld moet er voor beide zijn.” Maar dan nog... Deze professor zal, als hij succes heeft, in alle vaktijdschriften bejubeld worden. En de verpleegkundige die meneer Jansen verzorgt na zijn operatie? Of thuiszorgmedewerker Frits die mevrouw Pietersen heeft geholpen met haar steunkousen? Kleine kans dat zij de wereldkronieken halen. Terwijl dat wel zou moeten! Is er een manier waarop we dat kunnen omdraaien? Of gebeurt dat pas als de laatsten de eersten zullen zijn?