Vergeet het maar

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

PopUpGedachte maandag 1 april 2019 – Vergeet het maar

Het is weer donker. Ergens heb ik gehoord dat het binnenkort voorbij zal zijn met het verdraaiien van klokken. Maar dit keer nog niet. Kwam eergisteren de zon nog op, zo rond dit uur. Vandaag duurt het nog even. Ik kijk uit over de landerijen. Er ruist geen snelweg. Er is geen balkon en geen honderden woningen om me heen waar al dan niet langzaam het licht wordt ontstoken. Er staan rijen en rijen appelbomen, in de verte wat lichtjes van iets waarvan ik niet weet wat het is en het luistert hier naar de plaatsnaam Eck en Wiel.

Ik ben in stilte- en studie-oord l’Abri aangekomen om een paar dagen te lezen en rust te vinden. Een retraite. Een beter verjaardagscadeau kon ik me niet voorstellen afgelopen december en zie, ik ben er ook daadwerkelijk beland. Om wat te doen? Niet om achterom te kijken, zegt de profeet vanochtend. Ik lees de teksten van de dag, een gewoonte die nu al drie jaar duurt. De lezingen van de katholieke mis die ik binnenstebuiten keer en ze uitklop om te ontdekken wat er inzit. Vandaag lees ik dat achterom kijken een overschatte aangelegenheid is. Ooit leerde iemand me dat het leven achteruit moet worden geleefd, omdat de geschiedenis kenbaar is en de toekomst niet. Dat heb ik toen met veel plezier neergeschreven omdat het zo’n mooie zin is. Vandaag het tegenovergestelde. Omdat de eerbiedwaardige profeet Jesaja dat schrijft. En dat klinkt ook mooi:

Zo spreekt de Heer: “In die dagen ga Ik scheppen een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Aan wat vroeger geweest is, wordt dan niet meer gedacht en het komt in het hart niet meer op, maar gij zult verrukt zijn en juichen, altijd door, om wat Ik dan schep. 

Toen ik in de PopUpGedachte van afgelopen week over vergeving schreef, reageerde Rianne op Lazarus Facebook met de zin: ‘Vergeven is de hoop opgeven op een beter verleden’. Ik denk daar nog om de twee dagen aan. Harder en helderder worden er niet vaak zinnetjes gebeiteld. Het verleden is her-interpreteerbaar, her-overweegbaar, je kunt het analyseren, erom treuren, erom huilen en lachen en vieren. Maar het verandert niet meer. En in een tijd waarin de één zich heel terecht leert schamen om wat er vroeger door onze zogenaamde helden is aangericht in allerlei landen in de wereld en anderen zich wentelen in nostalgie, terugverlangend naar een verleden dat er absoluut nooit en te never is geweest – in die tijd zegt deze tekst ons opnieuw dat er een nieuwe hemel en nieuwe aarde is geschapen. Dat is niet alleen toekomstmuziek overigens. Op allerlei manieren in de geschiedenis is dat al begonnen. Niet in het minst bij Jezus van Nazareth, zeggen ze.

Maar wat is het dan? Een van de kenmerken: Dan bouwen zij huizen en gaan erin wonen, zij planten wijnstokken en eten hun vruchten.”

Dat is mooi, hè? En zo eenvoudig. Niet de appel-legbatterij van de boomgaard naast mij. Zoveel mogelijk appels produceren voor zo weinig mogelijk geld en dan maar hopen dat je van de opbrengst kunt rondkomen. Maar je eigen dingen planten en er van eten. Je eigen plek vormgeven en erin gaan wonen. Niet sloven voor een ander, maar ook niet dakloos door het leven. Dat is steeds het toekomstvisioen. Geen expansiedrift én niets te weinig. En daar kom je niet door nostalgisch naar het verleden te kijken, je komt er ook niet door het door roeien en ruiten te realiseren met zeven-stappen-plannen voor geluk en veertien-stappen-van-aggressieve-bedrijfsvoering of zingeving. Het wordt gemaakt. Het wórdt geschapen, gecreëerd.

Het is er nog niet hè, als de profeet dit zegt. Het komt. En het blijft misschien altijd wel iets dat komende is. En precies dat verandert de levenshouding. Een profetische oude poging om ervoor te zorgen dat niet het verdriet van de dag, de angst voor de toekomst – help, hoe moet het allemaal – of de frustratie over de dingen die niet lukken – hè, had ik nou maar dit of had ik nou maar dat – het levensgevoel bepaalt. Maar een soort kleine verwachtingsvolle vlinder in de buik die zich afvraagt hoe vandaag al iets te zien is van die nieuwe hemel en aarde, van nieuwe patronen en manieren van doen. Van mensen die elkaar hun eigen plekje gunnen, van iets dat uit je eigen handen komt en waar je jezelf mee in leven kunt houden. Wat genoeg is. En eigen is. En het wordt steeds opnieuw gemaakt.

Terwijl de lucht hier lichter wordt, besluit ik dat de dagen hier geen tijd zijn om terug te kijken. Ook niet om verre vergezichten uit te werken, want wat kan ik daarvan weten. Maar om te ontdekken welke fragmenten van dat nieuwe, autarkische leven, dat genoeg is en eenvoudig, zich al aftekenen. Een leven waarin ik oud kan worden zonder dat het voelt als aftakelen en waar rust en vrede en verdriet en angst en het onzekere niet-weten dat zo vaak de kop opsteekt op momenten dat je het net wilt, aan kracht hebben verloren. Dat leven is her en der in hoeken en gaten allang begonnen. Heb ik de rust, de ruimte en het vertrouwen om het te zien? En het te volgen?

Heb een goede week. Met rust. En ruimte. Af en toe.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Rikko Voorberg (38) is theoloog, schrijver, ‘activist/kunstenaar’ en initiatiefnemer van o.a. ‘We gaan ze halen’.

Wil je betrokken raken bij het werk van Rikko? Kijk dan hier.