Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Waardoor is de Bijbel anders dan alle andere boeken?

Rob Bell gaat nog even door over de Bijbel. Want die Bijbel mag dan wel door mensen zijn geschreven, toch is het een boek dat anders is dan alle andere. Hoe kan dat?

Deel:

Elke schrifttekst is theopneustos en kan worden gebruikt om onderricht te geven, om dwalingen en fouten te weerleggen, en om op te voeden tot een deugdzaam leven, zodat een dienaar van God voor zijn taak berekend is en voor elk goed doel volledig is toegerust.
 2 Timoteüs 3:16

Theopneustos? De Schrift is theopneustos?

Yep.

Dit woord ‘theopneustos’ is zeldzaam, je vindt het op geen een andere plek in de bijbel, alleen in dit vers.

Het zijn eigenlijk twee Griekse woorden die aan elkaar zijn geplakt:
het woord theos dat God betekent,
en
het woord pneo dat verwijst naar ademen.

De Schrift is, volgens de apostel Paulus,

God-geademd.

Ingeblazen adem

Eerst even een stukje over dat woord pneo, dan iets over wat het betekent om God-geademd te zijn, en tot slot wat dit te maken heeft met de Bijbel.

Pneo.
Dit Griekse woord vind je verstopt in een aantal Nederlandse woorden die te maken hebben met ademen of lucht, zoals pneumonie, of longontsteking, een ziekte die verband houdt met ademhaling, en het woord pneumatisch. Pneo komt van het Griekse woord pneuma, dat adem betekent en ook… Geest.

Je vindt deze dubbele betekenis in bijna elke taal terug, van het Hebreeuws (ruach) tot het Latijn (spire) – waar het woord voor adem hetzelfde is als het woord voor geest.

Expireren, of de adem uitblazen, is wat gebeurd wanneer het leven van iets het verlaat, transpireren of uitwasemen doe je wanneer je zweet… je snapt wel wat ik bedoel.

Geïnspireerd zijn is bezield zijn of de adem ingeblazen krijgen.

De adem is bij ons allemaal ingeblazen.
In de openingshoofdstukken van het boek Genesis, staat een prachtig beeld van God die het stof van de aarde neemt en er de levensadem inblaast.

Nu jij

Dat brengt me bij jou.

Je bent gemaakt van huid en botten en bloed en haar en hersencellen en vingers en tenen. De verschillende delen van jou vormen jouw lichamelijkheid, je lijf, je tastbare, stoffelijke wezen.

En toch is dat niet alles dat jou tot ‘jou’ maakt.

Je hebt ook een geest, een ziel, bewustzijn, gedachten…

Er is de tastbare dimensie aan jouw bestaan – huid en botten en hout en stenen en modder en licht, en jouw bestaan heeft ook een ontastbare dimensie – liefde en hoop en geest en verlangen.

Het leven is een mix van die twee.

Zonder geest heb je alleen fysieke, levenloze onderdelen, zonder het stoffelijke heb je alleen ideeën zonder lichaam… (Wat is liefde zonder de omhelzing van een ander, wat is hoop zonder een echt hart dat die hoop voelt in tijd en ruimte?)

Als je ooit eens aanwezig bent geweest bij iemand die op sterven lag, dan weet je precies waarover ik het heb. Die persoon is er, zijn lichaam ligt op het bed, de adem moeizaam en traag, en tegelijkertijd kun je voelen dat iets hem verlaat. Je kunt het niet zien, je kunt het niet aanraken, je kunt het niet meten in een lab, maar het is iets onmisbaars en essentieel voor levend zijn.

Snap je waarom elke cultuur en taal hetzelfde woord gebruikte voor geest en adem?

Van jongs af hebben wij mensen het besef dat je adem nauw verbonden is met je bestaan. Als je stopt met ademen, ga je dood. Je adem is zowel een fysieke werkelijkheid die gemeten en waargenomen kan worden en ook een beeld van een onzichtbare werkelijkheid die jouw bestaan bezielt en in stand houdt op het diepste niveau van je wezen.

Als je leeft, dan adem je.
De levensadem is ook jou ingeblazen door God.

Meer dan boeken…

Als we het hebben over de geest van iets, dan benoemen we de essentie van wat het ook is dat de lichamelijkheid ervan overstijgt. Mensen praten over de geest van een plaats, een team, een huis, een mens – we verwijzen vaak naar de kwaliteit en het karakter van iets op een manier die niet gemeten kan worden met tastbare middelen.

Denk eens bijvoorbeeld aan een lied. Bepaalde muziekstukken raken ons op een unieke en krachtige manier, en daarbij gebruik je dan vaak het woord inspirerend. Wat bedoelen we daarmee? We bedoelen dat het lied akkoorden heeft en noten en geluiden en harmonie en volume en al die fysieke, tastbare onderdelen, en toch is er nog iets meer aan zo’n lied, voorbij de stoffelijke essentie, dat ons spreekt.

Het ademde in jou iets wat goed is, hoopvol, waar, troostend, helend of oprecht.

Dus als Paulus schrijft dat de Schrift (voor een gelovige joodse man als Paulus is dat de Thora, de Profeten en de wijsheidsgeschriften) God-geademd zijn, zegt hij dat ze boeken zijn, maar ook dat het meer dan boeken zijn. Ze kunnen gebruikt worden (hij gebruikt daarvoor het woord ophelimos, wat je ook kunt vertalen met ‘nuttig’ of ‘heilzaam’) voor een aantal dingen die ons helpen om goed te doen in de wereld.

Dat is eigenlijk wat Paulus zegt. Dat God deze geschriften gebruikt om jou te helpen om goed te doen in de wereld. (Wanneer een man als Paulus het heeft over goed doen, verwijst hij naar het mitswe, het ideaal in de Hebreeuwse geschriften dat ieder van ons goede daden doet om bij te dragen aan het herstel en de vernieuwing van de wereld.)

Hoop voor jou en deze wereld

Hoe werkt dat dan?
Op verschillende manieren.

Ten eerste, wat we in de Bijbel tegenkomen, is de constante bevestiging dat het leven een goed, kostbaar en heilig geschenk is van God.
Het is gemakkelijk om gevoelloos, bitter, cynisch en uitgeblust te worden, met je ogen te rollen, je terug te trekken, het op te geven en te stoppen met je er druk om te maken, elke ademhaling die jou is gegeven beschouw je als vanzelfsprekend. De Bijbel is een boek dat gaat over herinneren, over waakzaam zijn, over dankbaarheid beoefenen, over je ogen open hebben.

Ten tweede, wat je tegenkomt in de Bijbel is de constante bevestiging dat het echt heel belangrijk is hoe jij reageert op dit geschenk.
Er zijn elke dag genoeg redenen om ons heen om te geloven dat we er niet toe doen, dat onze keuzes niet belangrijk zijn, dat het allemaal maar de helling afgaat… In het niets is. De Bijbel spreekt dit tegen, houdt vol dat jij kunt kiezen om te leven op een bepaalde manier, dat jij kunt besluiten om je stem en je krachten in te zetten om herstel te bewerken en voor opbouw, dat jij dingen een andere richting op kunt helpen. In tal van verhalen is de held zwak en vol gebreken, geneigd om allerlei fouten te maken, struikelend door het leven met een erbarmelijk scoringspercentage. Met andere woorden, de Bijbel is een verzameling van boeken over mensen die veel op ons lijken, die proberen erachter te komen hoe het zit, en doen wat ze kunnen om er iets van te maken.

Nieuw leven voor dode situaties

Ten derde, wat je tegenkomt in de Bijbel is een verhaal over een nieuwe schepping door de dood en opstanding van Jezus. Laat je niet afschrikken door het christelijke gehalte hiervan en alle bagage die daarbij meekomt onze wereld in, want dit verhaal gaat over hoop voor deze wereld. De schrijvers van deze boeken blijven erop hameren dat de God die alles wat bestaat met zijn adem tot leven riep, ook nieuw leven kan blazen in situaties, gebeurtenissen en mensen die op een bepaalde manier dood lijken te zijn.
Het laatste woord is nog niet gesproken, de dood zelf is niet het einde, en zelfs de vreselijkste momenten zijn misschien maar één ademtocht verwijderd van iets nieuws.

(Je moet misschien wel moeite doen om dit soort dingen te kunnen geloven. Daarom heet het ook geloof. Je doet wat je kunt.)

Ten vierde, de Bijbel is geïnspireerd op een vergelijkbare manier als jij geïnspireerd bent. Je bent in feite een nederige, strompelende zak huid met botten, en toch heeft de goddelijke, oneindige, eeuwig scheppende kracht van het heelal jou de adem ingeblazen. De Bijbel is een verzameling boeken, geschreven door mensen die probeerden uit te vinden hoe het zit, worstelend met hun demonen, twijfelend, strijdend, ze deden wat ze konden om een beetje licht in hun wereld te brengen, en toch is in deze boeken het leven geblazen. Ze laten ons zien hoe verlossing eruitziet, ze geven ons hoop, blijven volhouden dat mensen zoals jij en ik echt deel kunnen hebben aan het heel maken, herstellen en vernieuwen van deze wereld die wij thuis noemen.

Dat vind ik nou inspirerend.

Dit blog is eerder geplaatst op 7 september 2016 

Geschreven door

Rob Bell

--:--