Wat missen kerkgangers het meest in coronatijd? Samen zingen

Bijna 45% van de bijna 2.000 respondenten geeft aan het samen zingen het meest te missen. Daarnaast worden het fysiek aanwezig kunnen zijn in de kerk (34%) en ontmoetingen met mede-kerkleden (28%) genoemd als onderdelen die worden gemist.

Waardering voor de kerk

Onderzoeker Frank van Kooten vertelt dat de waardering van de kerk in het algemeen niet heel erg veranderd is. “Maar als we inzoomen, zien we iets interessants. Mensen die minder vaak naar de kerk gaan, waarderen de kerk minder. Ze horen weinig van de kerk. Mensen geven aan dat de dominee of pastor geen contact met hen heeft opgenomen. Kerkgangers die voor corona al betrokken waren bij de kerk, hebben juist meer waardering voor de kerk gekregen. Zij waarderen alle moeite die de kerk steekt in digitale vieringen. Ook doordat ze de kerk nu missen, zijn ze de kerk meer gaan waarderen.” 

Hard werken

Veel kerkleden geven aan dat het geen gemakkelijke tijd is voor diensten en vieringen. Zo zegt een kerklid: "Het is hard werken om de cohesie binnen de kerkgemeenschap te behouden en weer aan te zwengelen." Anderzijds wordt er ook waardering uitgesproken voor medewerkers en vrijwilligers: "Ik waardeer de acties die genomen zijn om de kerk toch open te kunnen houden en met beeld en geluid de diensten bij de mensen thuis te brengen."

Een levende gemeenschap

“De woorden van God worden waarheid in een levende gemeenschap,” licht ds. Trinette Verhoeven – classispredikant van de Classis Utrecht van de Protestantse Kerk in Nederland – toe. “Ik merk dat gemeenten daarop inzetten in coronatijd. Kerken proberen te verbinden. Juist als we allemaal verloren raken in een kleine bubbel, biedt de kerk gemeenschap. Ik word blij van alle initiatieven om die gemeenschap te stichten.”

Katholieken en protestanten

Het belang van gemeenschap komt ook naar voren in het onderzoek. Bij de vraag: 'Wat betekent de kerk waar u lid van bent voor u?', wordt duidelijk dat de kerk op allerlei verschillende manieren van betekenis is. Opvallend is dat veel antwoorden, door relatief veel respondenten worden genoemd. Het vaakst zeggen zij dat de kerk een plek is waar zij hun geloof met anderen kunnen delen. Het vieren van de sacramenten is een aspect van kerkzijn dat vaker door katholieken (30%) wordt gekozen dan door protestanten (16%).
 

Andersom geldt dat voor ‘een plek waar God centraal staat’ (30% vs. 16%) en ‘waar ik God kan ontmoeten’ (28% vs. 17%). Kerkleden zien in de toekomst graag een kerk waarin mensen er voor elkaar zijn (41%) en waar men kan leren, groeien en bezinnen (38%).

Met de tijd mee

Uit de open toelichting blijkt dat sommige kerkleden hopen dat de kerk met de tijd mee zal gaan. Zo zegt een kerklid: "Richt de mis vrolijk en inspirerend in. Frisse, moderne muziek, actuele onderwerpen bespreken in relatie tot het geloof, geen lange preken, maar oprecht en verrassend het christelijk geloof overbrengen."
Een ander kerklid hoopt dat de kerk zich meer gaat richten op niet-gemeenteleden. "Ik hoop dat in de toekomst de kerk zich meer zal richten op wat er buiten de kerk gebeurt, in plaats van veel tijd en energie te besteden aan zaken die alleen belangrijk zijn voor de leden. Meer contact leggen met de buitenwereld, in plaats van navelstaren!"

Geld geven

Bijna alle kerkleden (95%) geven geld aan goede doelen. Dat doen ze vooral aan doelen die te maken hebben met kerk en levensbeschouwing (67%), gezondheid (58%), en aan maatschappelijke en sociale doelen (53%).
De meeste kerkleden vinden het niet heel belangrijk dat een goed doel christelijk is. Bij de vraag ‘Hoe belangrijk vindt u het dat het doel waar u geld aan geeft christelijk is?’ reageert bijna de helft met ‘een beetje tot heel onbelangrijk’; 22% kiest ‘neutraal’ en krap 33% vindt het ‘een beetje tot heel erg belangrijk’.

Ook tijd

Vier op de vijf leden geven geld aan de kerk; maar liefst 40% geeft ook tijd als vrijwilliger. De redenen om geld of tijd te geven zijn verschillend, maar betrokkenheid bij de kerk wordt in beide gevallen het vaakst genoemd. Kerkleden zijn het meest bereid om geld te geven voor het onderhoud van het kerkgebouw, diaconale projecten en pastoraat.

Beeld: Michaël Terlouw voor Actie Kerkbalans