Zo verduurzaam je je kledingkast

Een broek voor 10 euro. Kan dat eigenlijk wel? Met een beetje rekenen moet je toch concluderen dat dit niet kostendekkend is? Toch heb ik een heel aantal van zulke koopjes in m’n kledingkast liggen. En dat knaagde al een tijdje aan me.

Duurzaamheidsexpert

Daarom pakte ik deze duurzaamheidsuitdaging met beide handen aan. In onze ‘Duurzame kleding’-appgroep legden we elke potentiële aankoop voor aan duurzaamheidsexperts. Zijn biologische HEMA-sokken bijvoorbeeld ook fair trade? En welke sportmerken zijn goed bezig?

Een van de duurzaamheidsexperts is Wilco van Bokhorst. Namens Fair Wear Foundation helpt hij kledingmerken bij het verbeteren van de arbeidsomstandigheden in fabrieken. Hij adviseert en controleert kledingmerken, maar ziet ook geregeld een kledingfabriek vanbinnen.

Alles wat je doet, koopt en gebruikt, heeft effect op anderen

Zo’n broek van 10 euro, kan dat?
“Het lukt, maar hoe? Dit is typisch een voorbeeld van fast fashion: mode met een snelle omloop. Fast fashion-winkels veranderen elke vier tot zes weken hun collectie. Die vraag naar snelle en goedkope productie leidt tot excessief overwerk in bijvoorbeeld China. Veertien dagen lang achter elkaar tachtig uur per week werken, is daar geen uitzondering. En die overuren krijgen ze vaak niet uitbetaald. De materiaalkosten staan namelijk vast, dus je kunt als fabrikant alleen op lonen besparen. Als we als consument die lage prijzen blijven betalen, stimuleren we die veel te lage lonen.”

Dus ik ben als consument ook verantwoordelijk?
“We zitten samen in een systeem. Zeker, je hebt grote partijen nodig – grote textiellanden en grote kledingbedrijven – om hier uit te stappen. Textiellanden garanderen bijvoorbeeld niet de mensenrechten. Zij zijn de zogenaamde opkomende economieën, die veel baat hebben bij lage lonen. Kledingbedrijven op hun beurt willen zo veel mogelijk winst maken, tegen zo laag mogelijke kosten. Dat legt veel druk op de fabrieken. Maar tot slot zijn wij als consument inderdaad ook verantwoordelijk. Als wij weten van al die misstanden, maar vervolgens zo goedkoop en zo vaak mogelijk kleding aanschaffen, keuren we het ergens ook goed.”

Waarom is eerlijkere kleding vaak zo duur?
“Dat is een aanname, want aan het loon van de fabrieksarbeider hoeft het niet te liggen. Duurzame merken als Kings of Indigo en Nudie Jeans zijn net zo duur als een Diesel-spijkerbroek. Maar eerlijk is eerlijk: kledingbedrijven in het hogere segment hebben meer financiële ruimte om zich in te zetten op dit vlak. Het zou zeker helpen als duurzame kleding de norm wordt. Dan kun je namelijk op grotere schaal produceren en dalen daarmee de gemiddelde kosten per kledingstuk."

Voelen we als christen genoeg de urgentie?
“Ik zie heel veel betrokkenheid onder christenen. Toch moeten we kritisch blijven op onze bijdrage: we consumeren best veel. Zijn we daarin eigenlijk wel anders dan de rest van de wereld? En wíllen we anders zijn? Je hoeft niet zuinig te leven, maar leef in het besef dat alles wat je doet, koopt en gebruikt, effect heeft op anderen. Jouw broer of zus wordt uitgebuit in een fabriek; wat mag het je dan kosten? Als we geloven dat we samen één zijn met andere christenen, dan moeten we daar iets aan doen. En dat kan ook gelukkig; lees maar eens de tips onderaan dit artikel.”

Je kledingkast verduurzamen: begin klein

Eerlijk is eerlijk, die duurzame kledingchallenge ging me niet makkelijk af. Want waar moest ik beginnen als zo veel kledingmerken de arbeidsomstandigheden van hun makers niet zo nauw nemen? Ik ging de mist in toen ik voetbalschoenen kocht: geen idee waar je die duurzaam zou kunnen aanschaffen. Voor de vorm vroeg ik de verkoper of hij iets over de makers van mijn Nikes kon vertellen. Tot mijn verrassing wist hij dat Nike stappen heeft genomen om ‘iets’ tegen kinderarbeid te doen, maar onuitgesproken wisten we allebei dat het sportmerk nog een hele weg te gaan heeft. Hieronder lees je bij punt 4 waarom het toch zin heeft om zo’n vraag te stellen.

Zo doorbreek je je shopgewoonte

Een gewoonte veranderen is moeilijk, en dat geldt net zo goed voor een shopgewoonte. Toch kreeg ik gedurende de maand de smaak te pakken en had ik er zelfs lol in! Kleding kopen met een goed verhaal is zoveel leuker. Daarom deel ik graag elf tips en wijsheden die ik sinds het aangaan van de duurzame kledingchallenge heb ontdekt.

1. Dit A4’tje (PDF) – gemaakt door duurzaamheidsexperts Hester Israël en Christine van Dorp – is heilig in mijn zoektocht naar eerlijkere kleding. Ik pak ‘em er geregeld bij als ik nieuwe kleding nodig heb. Ook handig: onderaan staan een aantal duurzame kledingmerken. Dus, print hem uit en hang ‘em aan je kledingkast. Een goede reminder!
    
2. Begin klein. Probeer niet alle tips in een keer toe te passen, maar begin simpelweg met twee kleine uitdagingen. Álles goed willen kopen, is onmogelijk en het werkt ook nog eens verlammend. Een van mijn kerkgenoten kwam met het idee om vijftig procent van haar kleding duurzaam aan te schaffen. En dat werkt: als ik een nieuw kledingstuk nodig heb, ga ik eerst op zoek naar duurzaam of tweedehands. Als dat niet lukt, ga ik ‘gewoon’ shoppen.
    
3. Check je favoriete kledingmerken eens bij Rank a Brand. Deze vergelijkingssite rangschikt merken op hun transparantie. Daarbij kijken ze niet alleen naar arbeidsomstandigheden, maar ook naar milieu en dierenwelzijn. Goed om te weten: een merk kan goed bezig zijn, maar alsnog een lage ranking scoren, omdat ze er weinig over publiceren. Toch is Rank a Brand over het algemeen een heel goede graadmeter.
    
4. Vraag het personeel van je favoriete merk of winkel of ze weten wie je kleren heeft gemaakt. Misschien voelt je invloed klein, maar hoe meer mensen het vragen, hoe liever winkels aan deze vraag willen voldoen.
    
5. Voor de online shoppers: kijk eens rond bij modesites als Project CeCe (Ce Ce staat voor Conscious Clothing). Een soort Zalando met eerlijkere en duurzame kleding! Over Zalando gesproken: wist je dat webshops steeds vaker een  duurzaamheidsfilter hebben? Zet een vinkje bij duurzaamheid, en je krijgt meteen een selectie te zien. En ken je de christelijke kledingmerken Common & Sense en – speciaal voor de mannen – Even & Steven en J54 (speciaal voor mannen!) al? Alsof dat nog niet genoeg is, vind je hier nog meer tips voor duurzame webshops.
    
6. Omdat duurzame kleding soms duurder is, heb ik ook het tweedehands shoppen ontdekt. En dat is veel leuker dan ik dacht. Zie het als schatzoeken. Koop of verkoop je kleding bijvoorbeeld via Vinted. Of lees tips hoe je dat tweedehands winkelen in kringloopwinkels kunt aanpakken.
    
7. Een aanrader: bezoek een stylist voor een kleur- en stijladvies. Ik doe sindsdien een stuk minder miskopen, heel duurzaam!
    
8. Weggeven is veel leuker! Met het geld dat je aan de stichting 46 Dresses doneert, krijgt een vrouw die het financieel zwaar heeft een gloednieuwe jurk cadeau.
    
9. Gaan voor kwaliteit en lang doen met wat je hebt, is ook heel duurzaam.
    
10. Wil je een kast vol kleding die je écht draagt? Overweeg dan eens een ‘capsule wardrobe’: een efficiënte garderobe, die je elke drie maanden bijwerkt naar 37 items per seizoen. Je hoeft ’s ochtends dan alleen nog te kiezen uit je favoriete kleren, heerlijk toch?
     
11. Tot slot: het wassen van je kleren kan een stuk milieuvriendelijker met Seepje. Dit wasmiddel wordt gemaakt van de schillen van een boom die groeit in Nepal. Als deze schillen in aanraking komen met water, laten ze een natuurlijke vorm van zeep vrij.

Beeld: Artem Bali (Unsplash)