Ga naar submenu Ga naar zoekveld

‘Bijna had ik mijn Bijbel in een meertje gegooid’

Zuster Ruth: leven in dienst van eenheid

Ze was bijna verloofd, toen Ruth Lagemann (48) haar relatie verbrak om zich volledig aan het werk in Gods Koninkrijk te kunnen wijden. Nu is deze lutherse zuster verantwoordelijke van de katholieke gemeenschap Chemin Neuf in Oosterhout. “Het mooiste is dat mensen hier God vinden.” Zaterdag 23 april in 'Onderweg' een portret van deze markante protestantse non uit Duitsland.

Deel:

Ooit zwierde ze met de verstandelijk gehandicapte Gérard op haar rug door een tehuis van de katholieke Ark-gemeenschap in Frankrijk, waar de Duits-protestantse Ruth een jaar lang als vrijwilliger werkte. Hij kon nauwelijks lopen, en tijdens een feest wilde zij een vreugdedansje met hem doen. “Gérard genoot er zo van dat hij zijn plas liet lopen,” zegt Ruth lachend. “Ik kreeg een natte rug, maar dat gaf niks: we hadden plezier. Afgelopen weekend heb ik hem weer opgezocht, omdat ik toch in Frankrijk was voor een internationale Chemin Neuf-bijeenkomst. Allebei dertig jaar ouder, en hij zat nu in een rolstoel. Toen ik die herinnering ophaalde en ‘Weet je nog?’ vroeg, glimlachte hij. Het is hem altijd bijgebleven.”

Diep geraakt
Deze kleine anekdote tekent zuster Ruth ten voeten uit. Zij heeft een groot hart voor mensen, ervaart vreugde in het leven met God én ze zoekt graag contact met christenen uit andere kerkelijke tradities. Dat alles heeft ze van geen vreemde: “Mijn vader was luthers en mijn moeder baptist, toch vormden zij een eenheid. Mooi om te zien.”

Dat Ruth ooit zelf permanent in een kloostergemeenschap zou wonen, lag niet in de lijn der verwachting. Ze had zich al ingeschreven voor de studie Heilpädagogik in Duitsland, een combinatie van muziektherapie en orthopedagogiek. “Om alle indrukken van mijn jaar in de Ark-gemeenschap te verwerken, wilde ik eerst nog een retraite doen. In de Ark-gemeenschap zag ik een foldertje van Chemin Neuf liggen. Een katholiek-oecumenische geloofsgemeenschap van katholieken en protestanten? Dat sprak me direct aan. Om een lang verhaal kort te maken: tijdens deze week werd ik diep geraakt door Jezus’ gebed om de eenheid van Zijn volgelingen in Johannes 17, en door de eenheid tussen katholieken en protestanten binnen Chemin Neuf. Dit smaakte naar meer.”

Een ontploffing van vreugde
Dat ‘meer’ kwam in de vorm van een telefoontje uit Frankrijk: of ze opnieuw als vrijwilliger in het muziekteam wilde meedraaien met een Kana-week, nu in Duitsland zelf. “Tijdens die week in mei 1989, dicht bij de Berlijnse Muur, werd ik midden in de nacht wakker met Jezus’ gebed in mijn gedachten: ‘Vader, laat ze één zijn, opdat de wereld gelooft dat U Mij gezonden hebt.’ Dat heb ik als een roeping ervaren om mij helemaal te geven voor deze dienst van eenheid.”

In een volgende Kana-week kwam die roeping nóg sterker op haar af, via het verhaal van de rijke jongeling. “Ik voelde: die uitnodiging om alles los te laten en Jezus te volgen, gold ook voor mij.” Glimlachend: “Niet dat ik veel rijkdommen had, hoor. Een autootje, mijn dwarsfluit – en Dieter, mijn vriend. Plotseling kwam toen die vraag op me af: ben ik bereid alles aan de Heer te geven? Ook mijn relatie?”

Heb je ermee geworsteld?
“Nou en of! Tijdens die week stond ik op het punt mijn Bijbel in een meertje te gooien… Om maar van die lastige roepingsvraag af te zijn. In maart 1990 ben ik dertig dagen op retraite in Frankrijk gegaan. Tot mijn grote verrassing werd ik daar – opnieuw – ’s nachts wakker, en voelde ik voor het eerst heel krachtig de roeping voor het celibataire leven, als een weg die ik in vrijheid kon gaan. Single for the Lord, ongehuwd om helemaal beschikbaar te zijn voor God en Zijn Rijk. Er kwam toen zo’n enorme vreugde… Een ontploffing van vreugde in mijn hart. Terwijl mijn toekomstplaatje altijd was: trouwen met Dieter, hopelijk een gezin stichten.”

Die ‘ontploffing van vreugde’ betekende een klap voor je vriend: je zette een punt achter jullie relatie.
“Dat was ontzettend moeilijk voor hem. In een brief heb ik geprobeerd het uit te leggen. En ik bad vurig of God een andere vrouw op zijn pad wilde brengen. Dat gebeurde vrij snel daarna. Voor mijzelf was dat een bevestiging: als de Heer je roept, zorgt hij ook voor al het andere.”

Toch kan ik me voorstellen dat het voor jou, als celibatair levende zuster, soms lastig kan zijn als je gelukkig getrouwde stellen ziet. Of een baby.
“Ik heb er niet voor gekozen alleen te blijven, maar om samen met anderen in een gemeenschap te leven. Dat maakt wel verschil. Inderdaad zijn er momenten dat ik met mijn eenzaamheid word geconfronteerd. Vroeger vaker dan nu. Ik ben super dankbaar dat ik in een gemeenschap leef waar ook getrouwde stellen met kinderen zijn: het is in balans.”

Hunkeren naar liefde
In de zomer van 2008 kwam ze naar deze abdij, om er verantwoordelijke te worden. De lutherse zuster voelt zich hier als een vis in het water. “Zoveel mensen hunkeren naar liefde, en naar vrede; dat ervaren we keer op keer. Maar het aller mooiste is dat mensen God hier vinden, en dat Jezus hun leven verandert. Hoe vaak ik dat ook al heb meegemaakt, het blijft bijzonder.”

Merken jullie dat het EO-programma ‘Op zoek naar God’ in 2013 veel Godzoekers en anderen op het spoor van jullie abdij heeft gezet?
“Absoluut! Bijna iedereen die bij ons een retraite volgt, heeft dit programma destijds gezien of naderhand teruggekeken, en was erdoor geraakt.”

Twee zwaar gehandicapte broers
In elk huis en klooster van de gemeenschap Chemin Neuf bidden katholieken en protestanten ochtend aan ochtend samen om eenheid onder christenen. Ook hier, in Oosterhout. “Wanneer wij als christenen onderling verscheurd zijn en elkaar ‘bevechten’, zijn we niet geloofwaardig. Het schandaal van de scheiding is een obstakel voor evangelisatie. Ik ben ervan overtuigd dat eenheid een sleutel is voor evangelisatie in Nederland.”

Opnieuw komt een herinnering aan haar jaar in de Franse Ark-gemeenschap bovendrijven. Ruth ontmoette er twee zwaar gehandicapte broers. Af en toe begeleidde zij een van hen naar de kerk. “Al konden ze elkaar niet zien, die twee vóelden gewoon dat de ander er was. Hun ‘broederschap’ was zo mooi en ontroerend om te zien. Hun blijde besef: ‘Mijn broer is er ook!’ Dat heeft me veel geleerd over de kerk als gemeenschap, als een hechte broederschap rondom de Here Jezus. Niet allerlei theologische discussies en onze verschillen moeten de boventoon voeren, maar deze diepe vreugde: ‘Mijn broeders en zusters zijn er ook; sámen dienen wij Hem Die ons liefheeft.’”

Tekst: Gert-Jan Schaap
Beeld: Hans-Peter van Velthoven
Bron: EO-Visie, februari 2016

Op zoek naar God: het favoriete fragment van zuster Ruth

We vroegen zuster Ruth, die er als een van de begeleiders bij betrokken was, welke tv-fragment uit Op zoek naar God (2013) haar het meest is bijgebleven. Deze koos ze uit:

--:--