Geniet van het goede en waarachtige, ongeacht van wie het komt: alle waarheid is van God

Want álles is van u; of het nu

Paulus, 

Apollos of 

Kefas is, 

wereld,

leven of 

dood, 

heden of 

toekomst – 

álles is van u. 

Maar u bent van Christus 

en Christus is van God.

– 1 Korintiërs 3

Dit is een prachtexemplaar. Ik vind het echt een van de mooiste gedeelten in de Bijbel.

Het begint ermee dat de apostel Paulus aan zijn vrienden in Korinte schrijft dat ze een stelletje idioten zijn. Dat zijn mijn woorden, niet de zijne. Niet meer dan kinderen, is hoe hij het stelt. Hij zegt dat hij hen melk heeft gegeven, omdat ze nog niet toe waren aan vast voedsel, daarvoor waren ze te onvolwassen.

Waarom schrijft hij dit?
Omdat ze ruzie maken over hun favorieten.

Een beetje achtergrond: Paulus en zijn vrienden reisden rond en vertelden mensen over Jezus. Onderweg stopten ze in plaatsen als Korinte. Na verloop van tijd kregen de mensen in Korinte zo hun voorkeur, sommigen hadden liever het onderwijs van Paulus en anderen gaven de voorkeur aan Apollos’ onderwijs en weer anderen aan Kefas.

Hun voorliefde voor hun eigen favoriete leraar werd zo hevig dat er geruzie en jaloezie ontstond onder hen. Hier wordt Paulus woest van. Geweldig hoe hij het brengt:

Wanneer de een zegt: ‘Ik ben van Paulus’, en een ander: ‘Ik van Apollos’, bent u dan niet als alle andere mensen?

Die van mij is groter, beter en veel mooier…

Het voor de hand liggende antwoord luidt… Ehhhh, ja – we zijn mensen! Maar hij wil hier iets groters aan de kaak stellen: hij roept hen op om de gebruikelijke kleinzielige wijze waarop mensen onenigheid krijgen met elkaar te overstijgen. In die tijd hadden mensen de neiging om van hun leiders een soort beroemdheden te maken, ze werden loyaal aan de ene en vervolgens trachten ze te bewijzen waarom degene die hun voorkeur had de beste was…

Echt heeeeeel anders dan hoe het vandaag de dag gaat. (Knipoog.)

Tot nu toe is het redelijk simpel, toch?

Die mensen in Korinte hadden van iets goeds – die leraren die naar hun stad kwamen om hen te helpen om beter inzicht te krijgen in Jezus – een bron van verdeeldheid en geruzie en jaloezie gemaakt. 

Maar Paulus is net op dreef.

Dan vraagt hij
Wat is Apollos eigenlijk?
En wat is Paulus?

(Grappig, toch? Hij schrijft hier over zichzelf. En dan vraag hij Wat is Paulus? Hij praat over zichzelf in de derde persoon. Een beetje net als atleten en rappers.)

Zijn antwoord?
Niet meer dan dienaren.

En hij gaat verder
Ik heb geplant, Apollos heeft water gegeven, maar God heeft doen groeien. 

Een slonzig, verdeeld en gebrekkig groepje volgelingen

Er is veel aan de hand, maar op het meest basale niveau roept Paulus hen uit hun verdeeldheid en geruzie, door hen te laten zien hoe God vele verschillende mensen gebruikt om verschillende dingen te doen om ons allen te helpen groeien en rijpen.

Dan begint hij vol vuur over de genade die God mij heeft gegeven en het fundament dat Jezus Christus is en hoe ze Gods tempel zijn.

(Trouwens, als iemand praat over zijn lichaam als een tempel, je moet weten dat dit ‘U’ in het Nieuwe Testament meervoud is, jullie. Paulus schrijft aan een groep mensen, een lichaam van gelovigen. Dus als hij zegt u bent een tempel van God vertelt hij een groep mensen dat zij een tempel zijn. Dit was een uitzonderlijk nieuw en krachtig idee in een tijd waarin de tempels van de goden en godinnen gigantische, schitterende wereldwonderen waren. Paulus zegt tegen een slonzig, verdeeld en gebrekkig groepje volgelingen van Jezus dat ZIJ een tempel zijn – wát? Verbazingwekkend.)

En net als je verdiept bent in een stukje over de dwaasheid en de wijsheid van de wereld, geeft Paulus vol gas:
Niemand van u moet zich daarom laten voorstaan op een ander mens!

Briljant! Iedereen kan je leraar zijn

En dan besef je dat dit allemaal een briljante uiteenzetting is van het probleem waarmee hij begon, hun kleinzielige gekibbel over wie hun favoriete leraar is. Hij voert de snelheid zelfs op, voor dit epische crescendo, dat begint met:

Alles is van u –
hier zouden we kunnen stoppen. Dit is gewoonweg goed zoals het is. Alles is van u.

Dan voegt hij eraan toe:
of het nu Paulus, Apollos of Kefas is (Kefas is een andere naam voor Petrus).

Oké, ik snap ’em. Briljant! Hij laat ze zien hoe God allerlei verschillende mensen gebruikt om hen te onderwijzen en in plaats van een favoriet te kiezen en dan niet meer te luisteren naar de anderen, zegt hij tegen hen dat ze aanspraak moeten maken op alles, ongeacht van wie het komt. Het zijn allemaal hun leraren. Ze zouden moeten genieten van het goede en waarachtige, ongeacht van wie het komt. Het is allemaal een geschenk van God om hen te helpen groeien.

Waarom zou je jezelf afsnijden van meer waarheid?

Goede vraag. Goed punt heeft hij hier!

Maar dan gaat Paulus door. Hij is nog niet klaar. Dit het moment in een dubstep song waarop de bas daalt. (Die verwijzing voelt nu al gedateerd. Maar ja, ik vind hem mooi, dus hij blijft erin.)

Want aan dat
Of het nu Paulus, Apollos of Kefas is-deel
voegt hij toe
de wereld,
De wereld? De wereld is van jou? Dus de zin luidt
Alles is van u, of het nu Paulus, Apollos of Kefas is, wereld…

Zie je wat hij hier aan het doen is? Hij begint met hun kleinzielige jaloezietjes en rivaliteit en schudt ze door elkaar en zegt in wezen: Je mist het punt waar het om gaat! Al die leraren zijn een geschenk van God om je te helpen groeien, dus snijd jezelf niet af van wat ze je te geven hebben. Door een favoriet te kiezen en alleen te luisteren naar degene die jij volgt, loop je het mis. Je ontvangt niet alles wat God voor jou heeft! Maak aanspraak op alles, alles is van jou, al het goede wat jouw kant opkomt, elke waarheid die ze je helpen begrijpen, je moet de dingen gaan bekijken vanuit een hoger perspectief!

En als hij toch bezig is, breidt hij alles uit tot het de hele wereld omvat.

De wereld is van jou, met andere woorden.

Wat bedoelt hij daar nou mee? 

Waar je de waarheid ook maar vindt, niet alleen door leraren zoals hijzelf en Petrus en Apollos, maar ook alles wat jou helpt om te groeien, hoe je geest en hart ook maar geopend worden voor wat God aan het doen is in de wereld, ongeacht welke manieren of mensen of gebeurtenissen God ook gebruikt om jou de waarheid te leren – stem ermee in, maak er aanspraak op, eigen het je toe, het is allemaal van jou.

Maar Paulus is nog niet klaar.

Hij voegt er nog aan toe
leven 
of dood 

Leven of dood – moeten we daar nou ook aanspraak op maken? Leven en dood zijn van ons?
Yep.

En dan gaat hij door
heden 
of toekomst –

Hij begint bij leraren, dan breidt hij het uit tot de wereld, dan breidt hij het uit om levend en dood zijn in te sluiten en dan breidt hij het uit om alles in te sluiten wat er is en alles wat zal zijn.

Maar hij is nog niet klaar, want
alles is van u. Maar u bent van Christus en Christus is van God.

En daarmee eindigt hoofdstuk 3.

Dit verandert misschien zelfs je leven

Ik hoop dat je, op dit punt aangekomen, het gevoel hebt alsof je in dit vers danst met iets wat zeer reëel en diepgaand is en wat misschien wel je leven verandert. Dat voelt misschien een beetje alsof het buiten je bereik ligt, dus ik doe m’n best om het handen en voeten te geven.

Allereerst, als mensen de Bijbel bagatelliseren door te stellen dat het diepte of complexiteit ontbeert, dan onthullen ze daarmee hun eigen diepe onwetendheid. Het doet er niet toe hoe slim of ontwikkeld of belezen iemand is, als je de Bijbel terzijde schuift omdat ze niets te zeggen zouden hebben tegen de moderne wereld, over wat het betekent om mens te zijn, is dat absurd en naïef.

Dit tekstgedeelte in 1 Korintiërs is een gelaagde, welsprekende, en zeer helder verwoorde en wijze verkenning van hoe we weten en hoe we denken en hoe we omgaan met de wereld.

Ten tweede, we horen mensen soms de uitdrukking Gods waarheid gebruiken. Die uitdrukking vormt een probleem. Je kunt hem maar beter niet gebruiken.

Waarom? Nou, welke andere vorm van waarheid is er? Als het waar is, dan is het van God. Wetenschap, kunst, politiek, geschiedenis, psychologie, biologie – alle waarheid is Gods waarheid. (Ik knik even instemmend naar Thomas Aquinas, en ook naar Arthur Holmes.) Zeggen dat iets Gods waarheid is, impliceert dat sommige waarheid aan God behoort en dat er ook nog een ander soort waarheid is die klaarblijkelijk niet aan God behoort. Dat is niet bruikbaar. Als het waar is, dan heeft het maar één bron, God.

Alle waarheid is voor jou

Vervolgens ten derde, waar je ook maar tegen de waarheid aanloopt, ongeacht wie het zegt, hoe je het ook maar vindt, je stemt ermee in en je maakt er aanspraak op, want het is van jou.

Dit brengt ons terug in Korinte. Paulus verneemt dat zijn vrienden daar partij kiezen, met elkaar ruziën over wiens leraar de beste is, ze weigeren om samen te werken met andere leraren dan hun eigen favoriet. Hij gebruikt deze situatie om hen te leren zich in te laten met de waarheid, waar ze die ook maar vinden, niet alleen door middel van deze verschillende leraren, maar overal in de wereld.

(Dit is waarom mensen, als ze in debat treden over geloof versus wetenschap, de plank misslaan. Geloof gaat over het omarmen van waarheid, waar het ook gevonden wordt, en dat is natuurlijk inclusief wetenschap.)

Paulus probeert hen te bevrijden. Hij wil dat de Korintiërs mensen worden die de waarheid omarmen, waar ze die ook maar vinden.

Ten vierde, deze vrijheid werkt twee kanten op.

Het staat ons vrij om de waarheid te bevestigen, waar we die maar vinden, en er is ook ruimte om te ontkennen wat ontkend moet worden. Of het verkeerd is of onrechtvaardig of verdraaid, we noemen het zoals het is. Dit geldt ook voor religieuze dingen, dominees, en natuurlijk dingen die gebeuren in kerken in Jezus’ naam.

(Sommige mensen zijn gek en wat ze zeggen slaat nergens op. Ze helpen je niet om te groeien en ze verspreiden allerlei soorten haat en ze zijn vilein. Je moet niet naar ze luisteren.)

Sommige dingen die christelijk genoemd worden zijn niet waar, en sommige dingen die niet christelijk genoemd worden zijn wel waar.

Sommige atheïsten zeggen een boel dingen die waar zijn, en sommige christenen zitten vol onzin.

Dit overstijgt simpelweg alle hokjes

En dan ten vijfde – nog eentje om het toestel aan de grond te brengen – Paulus baseert de hele zaak op Christus.

Paulus wil dat zijn lezers zien dat Christus groter is dan welke leraar dan ook, dan om het even welke reeks ideeën; de wereld of leven of dood of het heden of de toekomst of wat je ook maar kunt bedenken. Hij wil dat z’n vrienden in Korinte genieten van de waarheid, waar ze die ook maar aantreffen – en die vieren en ontvangen als de goede gave uit de bron van alle dingen, God.

En waarom doet dit ertoe in 2016?
Omdat religie mensen een boel categorieën en labels heeft gegeven die simpelweg niet bruikbaar zijn. Jouw ervaring van Christus zal consequent elk hokje dat je hebt gemaakt overstijgen, met inbegrip van de christelijke religie. Paulus nodigt ons uit om lef te krijgen als het gaat om de werkelijkheid, met je ogen wijd open instemmen met wat instemming verdiend, ontkennen wat ontkend moet worden, geworteld en gegrondvest in de Christus die blijft volhouden dat alle dingen van ons zijn.

Dit blog werd eerder gepubliceerd op 7 december 2016